Quantcast
Channel: "მარანი" - მარნის პროზა
Viewing all 393 articles
Browse latest View live

ღვინის პორტრეტები. რეზო პეტრიაშვილი

$
0
0

ქეთო ნინიძე

გიორგი ერისთავის ერთ-ერთი პიესაა, „ძუნწი“. ასე მთავრდება - ფული კარაპეტას რჩება, პაპამისის ჟანგიანი ხმალი კი - ქართველ თავადს, არჩილს. დაახლოებით, ასე გროტესკულად წარმოაჩენს პრობლემას ილია ჭავჭავაძე ერთ პუბლიცისტურ წერილში, თუ როგორ წააქეზებდნენ თბილისელ ქართველებს თბილისელი სომხები, ფული, აბა, რა თქვენი საქმეა, თქვენ ხომ ჭეშმარიტი რაინდები ხართო.

ადამიანების „რაინდებად“ და „ბურჟუებად“ ასეთი დაყოფა მე-19 საუკუნეშივე ანაქრონიზმი იყო. მიუხედავად ამისა,  ეს სტერეოტიპი საკმაოდ კარგად მუშაობდა ძალაუფლებადაკარგულ ფეოდალებზე, რომლებმაც ვერ გაიაზრეს ახალი საზოგადოებრივი სტრუქტურა და, ერთგვარად, დამამცირებლადაც კი წარმოიდგენდნენ ფულის მოსაპოვებლად ზრუნვას.

ამ დამოკიდებულებამ, რომელსაც საბჭოთა რეჟიმმაც ნოყიერი ნიადაგი დაახვედრა, ფესვი გაიდგა ნაციონალურ კულტურაში და დღემდე  ხელს უშლის ღირებულებებსა და ეკონომიკურ სარგებელს შორის გამოგონილი ბარიერის დაძლევას.

ოდნავ შორიდან იმიტომ დავიწყე, რომ რაც მეტად საკრალურ, მგრძნობიარე სფეროს ვეხებით, მით ფართო ნაპრალი ჩნდება, ხალხის თვალთახედვით, ღირებულებებსა და სარგებელს შორის.

ასეთი წმინდა ხელობაა ქართველისთვის მეღვინეობა და ამიტომ ეჩოთირება რიგით გლეხს ღვინის გაყიდვა. აღარაფერს ვამბობთ, მარანში ჭიქა ღვინის დეგუსტაციის საფასურის დაწესებაზე, რაც მისთვის ღირსების საკითხია, შეიძლება ითქვას.

დღეს დამოკიდებულებები ოდნავ იცვლება, თუმცა, ჯერ კიდევ, 90-იან წლებში იშვიათად თუ შეხვდებოდიით მეღვინეობის, როგორც მცირე ბიზნესის წარმატებულ მაგალითს.

რეზო პეტრიაშვილი და მისი ძმები, ამ მხრივ, გამონაკლის შემთხვევას ქმნიან. მათ 90-იანი წლებიდანვე შეძლეს სტაბილური, შემოსავლიანი და, ამასთანავე ღირებულებებზე ორიენტირებული ბიზნესის წარმართვა.

ღვინო, როგორც ღირებულება

საინტერესო იქნებოდა, ღირებულებათა კვლევა (value research) ღვინის სფეროში.

მე ვფიქრობ, ქართველი გლეხისთვის ღვინო, თავისთავად, ღირებულებაა. თვითშემეცნების ყველა - ოჯახურ, კულტურულ, ნაციონალურ, რელიგიურ დონეზე ერთნაირად დიდი ფასეულობა.

როცა ვაზთან, ღვინოსთან, ბავშვობიდან გაქვს შეხება, ამ ღირებულებრივი გარემოს ნაწილი ხდები. რეზო პეტრიაშვილის ყველაზე მკაფიო და ძლიერი მოგონება ბავშვობის რთველია, როცა მისი ოჯახი და ახლო ნათესავები ამ დიდ ზეიმში ერთიანდებოდნენ და საყოველთაო სიხარულს ეძლეოდნენ. პაპამისი კარგად მღეროდა, რაც ამ ზეიმს განსაკუთრებულ ხიბლს სძენდა.

ვაზი, რომელიც მათს ეზოშია, დიდი ხნისაა. ძირების სიმსხვილეზეც ეტყობა სიძველე. როგორც რეზო ამბობს, მწვანეს ვენახები პაპამისს ჯერ სარებზე ჰქონდა გაშენებული, რეზომ და მისმა ძმებმა ახლახანს გადაიყვანეს მავთულზე. ეზოში მეორე, რქაწითელის ვენახიცაა, ზუსტად, რეზოს ხნის, მამამისმა დარგო პირველი ვაჟის დაბადებისას.

პეტრიაშვილებისთვის ვენახი და ღვინო შემოსავლის მთავარი წყაროა, თუმცა, ისინი ცდილობენ, სარგებელსა და მომხმარებლობას შორის არსებული ეთიკური ზღვარი დაიცვან. რეზო მიიჩნევს, რომ მევენახემ ვაზი სისტემური ქიმიკატებით არ უნდა დააზიანოს. მართალია, ორგანული მევენახეობა უფრო მეტ შრომასა და ხარჯებს მოითხოვს, დანაკარგიც უფრო დიდია, მაგრამ ეს მისთვის ღირებულების საკითხია.

რამდენიმე წლის წინ ალავერდის მონასტერს სურდა, ადგილობრივი გლეხების გაერთიანება მევენახეობის კოოპერატივში, თუმცა სწორედ ამ პრინციპების გარშემო გაჭირდა შეთანხმება. გლეხების დიდი ნაწილი ორგანულ მევენახეობას მხარს არ უჭერდა.

როგორც რეზო პეტრიაშვილი ამბობს ამ პრობლემამ მის სოფელსა და შემოგარენში უკვე საკმაოდ მწვავედ იჩინა თავი. ფერმერებს ვაზისადმი მომხმარებლური დამოკიდებულება ბუმერანგივით ნეგატიურად დაუბრუნდათ. თუკი ისინი ყურძნის მსხმოიარობაზე იყვნენ ორიენტირებულნი, დღეს ამან ყურძნის დროული მწიფობა გაართულა. ამის გამო ძალიან ბევრი ფერმერი უკვე იშვიათად წამლავს ვენახს სისტემური პრეპარატებით.

ღვინო, როგორც ბიზნესი

ბრენდის - პეტრიაანთ მარანი - უკან რეზო პეტრიაშვილი და მისი ორი ძმა - ლევან და ზაქრო პეტრიაშვილები დგანან.

1995 წელს საქართველოში მიწების პრივატიზაცია დაიწყო. ეს პროცესი ოჯახების სპეციალიზაციასაც ითვალისწინებდა სოფლის მეურნეობის სხვადასხვა დარგების მიხედვით. ზოგიერთმა ოჯახმა მესაქონლეობა წამოიწყო, ზოგმა - მემცენარეობა, სხვამ  - ცხვარი გაიჩინა. პეტრიაშვილებმა მევენახეობა არჩიეს და სახელმწიფოსგან 2,5 ჰა ვენახი ერგოთ.

რქაწითელისა და მწვანეს ვენახი საკმაოდ ძველი, დაახლოებით, 40 წლისა დახვდათ. ეს მიწა, თავის დროზე, ზემო ხოდაშენის საბჭოთა მეურნეობის მფლობელობაში იყო. ნაკვეთი მათი სახლიდან 5 კმ დაშორებით მდებარეობდა, რის გამოც მუდმივად ძარცვავდნენ. ამიტომ 2000-იანი წლების დასაწყისში მათ ეს ნაკვეთი გაყიდეს და სანაცვლოდ 5 ჰა ახალი ვენახები შეიძინეს, შედარებით, სახლთან ახლოს.

1995-2010 წლებში რეზო და მისი ძმები მოსავლის ნაწილს ყურძნად აბარენდნენ GWS-ის ქარხანას, ნაწილს კი - ღვინოდ აყენებდნენ. ღვინოს თავადაც მოიხმარდნენ და, პირადი კონტაქტების წყალობით, 4 ტონამდე ჩამოსასხმელ ღვინოს ყიდდნენ კიდეც სტაბილურ კლიენტებზე. დამეთანხმებით, 90-იანი წლების საქართველოში ეს ხუმრობა საქმე როდი იყო.

2011 წელს პეტრიაშვილებმა თავიანთ ეზოში მარნის შენება დაიწყეს და ამ წლის მოსავლის ღვინო 2012 წელს პირველად ჩამოასხეს ბოთლში. 2012-შივე დაიწყეს ტურისტული ჯგუფების მიღება თავიანთ ახალ მარანში.

დღეს პეტრიაანთ მარანი, დაახლოებით, 4 000 ბოთლამდე ღვინოს აწარმოებს, საიდანაც 3000-3500 მწვანე და რქაწითელია, 1000  კი - საფერავი.

მათი ღვინო წელს პირველად იყო  წარმოდგენილი საერთასორისო გამოფენაზე (Raw London), გარდა ამისა, 2015 წლის გაზაფხულზე რეზო პეტრიაშვილი კიევში ღვინის ერთ-ერთ ყველაზე დიდ მაღაზიაში, Good Wine, ქართული ღვინის მასშტაბურ ფესტივალზეც წარმოადგენდა საკუთარ პროდუქციას. მას შემდეგ მისი ღვინოები პირველად, სწორედ, უკრაინაში გავიდა ექსპორტზე. წელს ახალი მოსავლის ღვინოებზე უკრაინიდან მოთხოვნა გაორმაგდა. გამოჩნდნენ პოლონელი ბაიერებიც.  

პეტრიაანთ ვენახები კახეთის რეგიონში ერთ-ერთი ყველაზე მაღალ ადგილებშია გაშენებული, ნიადაგის სტრუქტურაში მონაცვლეობს თიხა, შავი მიწა და ქვიშა. ამ ნიადაგსა და მიკროკლიმატში ყველაზე კარგი, მწვანე დგება, არამხოლოდ რეზოს ვენახებში, არამედ - ზოგადად, ამ მიდამოებში. ახმეტა იმთავითვე განთქმული იყო თავისი მწვანეებით.

დაახლოებით, 6 ჰა მიწა ჯერ გაუშენებელია. რეზოს სურვილია, ახალი ვენახი, შედარებით იშვიათი ქართული ჯიშების - ქისის, ხიხვისა და მცირე რაოდენობით საფერავის იყოს. თუმცა, ბაზარზე წითელი ღვინის მიმართ დიდი მოთხოვნიდან გამომდინარე, შესაძლოა, არჩევანი საფერავზე შეჩერდეს.

ბიზნესის განვითარებისთვის რეზო პეტრიაშვილმა 23 %-იანი საბანკო კრედიტით ისარგებლა. 23 % ძალიან დიდი დანაკარგია მცირე ბიზნესისთვის, მით უმეტეს, მარნისთვის, რომელიც ორგანულ მევენახეობას მისდევს და, იმთავითვე, საკმაოდ დიდი რისკების წინაშე დგას.

ცხადია, დავინტერესდით, რატომ არ ისარგებლა რეზომ სახელმწიფოს იაფი აგროკრედიტებით, თუმცა, აღმოჩნდა, რომ პროგრამა მათ შეუსაბამოდ დიდი, 30 000 ლარის ოდენობის, კრედიტით სარგებლობის პაკეტს სთავაზობდა. ეს თანხა პეტრიაშვილების მეღვინეობის განვითარებისთვის საჭირო ხარჯებს გაცილებით აღემატებოდა. გარდა ამისა, მათი წლიური ბრუნვა ვერ აკმაყოფილებდა პროგრამის მიერ წაყენებულ პირობებს.

განათლებით ეკონომისტი რეზო პეტრიაშვილი ვენახში, ყველაზე ცოტა, კვირის ხუთ დღეს მაინც ატარებს. გასხვლასა და სხვა საპასუხისმგებლო სამუშაოებს სხვას ვერ ანდობს, თუმცა, მწვანე ოპერაციებსა და რთველში დამხმარეებსაც მოიშველიებს.

ჩემი აზრით, ის ერთ-ერთი იშვიათი და საინტერესო მაგალითია იმისა, თუ როგორ შეიძლება მევენახემ, მეღვინემ, საკუთარი რესურსებით, სახელმწიფო და დონორი ორგანიზაციების სპეციალური ხელშეწყობის გარეშე, აამუშაოს ღირებულებებზე ორიენტირებული მდგრადი ბიზნესი. 

©  საქართველოს ღვინის კლუბი, ღვინის საინფორმაციო ცენტრი


„ღვინის დღიურები“ - „მარანის“ ახალი პროექტი

$
0
0

ფოტო: ქეთევან ადეიშვილი

მცირე საზაფხულო შესვენების შემდეგ, საქართველოს ღვინის კლუბი და ღვინის საინფორმაციო ცენტრიერთგულ მკითხველებს საინტერესო სიახლეებს ჰპირდება.  

ახალი სეზონიდან მარანი წარმოგიდგენთ პროექტსღვინის დღიურები. პროექტში მონაწილეობას მიიღებენ ადამიანები, განსხვავებული პროფესიებითა და დამოკიდებულებებით, რომელთა ცხოვრებასა და საქმიანობას ერთი მოვლენა - ქართული ღვინო - აერთიანებს. 

პროექტის მონაწილეები - მევენახეები, მეღვინეები, ღვინის გიდები, კრიტიკოსები, აკადემიური თუ სერვისის სფეროს წარმომადგენლები და სხვანი,  აწარმოებენ ერთკვირიან დღიურებს, სადაც ისინი აღწერენ თავიანთ საქმიანობას, ყოფას, ყოველდღიურობას. მარანის მკითხველს შესაძლებლობა ექნება, თვალი მიადევნოს პროფესიონალთა საქმიანობისა და ყოფის აქამდე უცნობ დეტალებს, გაეცნოს მათს თვალსაზრისებს და გაიზიაროს საინტერესო გამოცდილებები. 

გარდა იმისა, რომ დღიურები მიმზიდველი და სასიამოვნო საკითხავი ტექსტების სახით იქნება წარმოდგენილი, ის წარმოჭრის საკითხებს, რაც ღვინის სამყაროს მნიშვნელოვანი მოვლენების ანალიზის საინტერესო პრეცედენტსაც შექმნის.  

პროექტი 26 აგვისტოდან დაიწყება. აგვისტო-სექტემბრის თვეებში შემოგთავაზებთ ღვინის ექსპერტისა და გიდის, მაკა თარაშვილის, რეჟისორ - ემილი რეილსბეკის (აშშ), ღვინის ეროვნული სააგენტოს თავმჯდომარის - გიორგი სამანიშვილის, აგრარული უნივერსიტეტის მევენახეობა-მეღვინეობის პროგრამის ხელმძღვანელის - ანა გოდაბრელიძისა და სხვათა - დღიურებს.  

©  საქართველოს ღვინის კლუბი, ღვინის საინფორმაციო ცენტრი

ღვინის დღიურები. მაკა თარაშვილი - ტურისტული გიდი, ღვინის ექსპერტი

$
0
0

17 აგვისტო

თვალები რომ გავახილე, უკვე დიდი დილემის წინშე ვიდექი: 

ყავა თუ ღვინო?

ცოტა ხანს დავფიქრდი და გამახსენდა, სიზმარში დიდი ყანწი მომაწოდეს... ყავა უკვე შემოეტანა დედას. facebook გავხსენი და პირველივე პოსტი, ორი წლის წინ გაზიარებული საუკუნის წინანდელი გაზეთის ფურცელი დამხვდა.

ალბათ, კვირაზე მეტი იქნება, რესტორნებსა თუ კაფეებში მომსახურების ხარისხი საოცრად დაეცა (ეს ყველას არ ეხება, რა თქმა უნდა, მაგრამ, მაინც). ალბათ სიცხის ბრალია. სამაგიეროდ, საოჯახო მარნებსა და მათ მეპატრონეებს ვერც სიცხე და ვერც დიდი სტუმრიანობა აკლებს რაიმეს. 

გუშინ ცოტა უცნაური ტური მქონდა, ორი ახალგაზრდა იაპონელი წყვილი სამი მცირეწლოვანი ბავშვით. თბილისი-მცხეთის ტურის შემდეგ სტუმრებს მცხეთაში უნდა დავმშვიდობებოდი თვითონ კი ყაზბეგში აპირებდნენ წასვლას. ასეთი იყო მოთხოვნა.

დილით შომ მორიდებულად მთხოვა, იქნებ, ღვინო გავსინჯოთ და ვიყიდოთ, თუ ძალიან არ შეგაწუხებთო, პროგრამა დატვირთული იყო. მოგვიანებით ისევ შემახსენა და ხინკალი დაამატა თავის მოთხოვნას. დეტალები აინტერესებდა – დროის ფაქტორიდან დაწყებული, ღვინით დამთავრებული. შო უკვე მეოთხედ სტუმრობდა საქართველოს, რითი უნდა გამეოცებინა ამ რამდენიმე საათში? ჰოდა, ღვინომ მიშველა! 

ჩემი გაჭირვების ტალ-კვესი - იაგო!!! 

მოკლედ, დავემშვიდობე სტუმრებს მცხეთაში და გავუყენე გზას ჩარდახისკენ. ვიცოდი, ყველაფერი კარგად ჩაივლიდა. 

ქართლის სოფლის სახლი მაღლარი და დაბლარი ვაზებით, ხეხილის ბაღით, მარნით, თონით თუ არყის სახდელით, აი ეზოში თუ ქათამმაც გაირბინა, უკვე სოფლის სრული იდილია იქმნება. ჰო, კინაღამ, ძაღლი დამავიწყდა... იაგოს დიდი ძაღლი...

საღამოს შო რეკავს: „მაკა-ჩან, დიდი მადლობა, ლანჩზე რომ გაგვიწიე რეკომენდაცია, ფანტასტიური იყო: ქართული ოჯახი, მარანი ქვევრებით, ქართული საჭმელი და მასპინძელი იაგო თავისი ღვინით!!! დიდი მადლობა, კიდევ ერთხელ, აუცილებლად ვიმეგობროთ, ფოტოებს გადმოგიგზავნით მაკა ჩან.”

ესეც ასე! მისია შესრულებულია, მე ბედნიერი ჩამოვქოთქოთდი თელავში. 

 

18 აგვისტო

09:00 საათზე გამსვლელი მანქანები იქოქება. უფრო სწორედ, ცხრა საათსა და აღარ დავაკონკრეტებ, ზუსტად... „ჯორჯიან მეი ბი თაიმით“ (GMT). 

დაიქოქა ჯიპები და გავუყევით გზას - ბათუმიდან მესტიისკენ. Gგზად დადიანების მუზეუმს უნდა ვესტუმროთ ზუგდიდში. Mმიყვარს ამ მუზეუმში თავმოყრილი ექსპონატები, თავისი ისტორიებით.

მე რომ დღიურების საწერად მცალია ხომ მაგარია? ისევ ერთით მეტი ტურისტი ვარ.

რესტორან „მენძელში“ გემრიელად სადილობის შემდეგ ვესტუმრეთ დადიანების სასახლეს. ჯგუფი განწყობას არ უჩივის. Y

ყველა წესის დაცვით, წყნარად და მშვიდად შევედით მუზეუმში. უცებ, მეორე სართულძე ასვლისას, ჩვენს დანახვაზე აყვირდა მუზეუმის გიდი: 

-    ესენი ვინ არიან? ვინ შემოუშვა? 
-    ხელს მიშლიან! გაიყვანეთ აქედან! 
-    დაცვა სადაა?! 

თან მთელი ძალით იქნევდა მარაოს. მისი ქართველი ვიზიტორები გაოცებულები შეჰყურებდნენ. (აბა, რამდენად იმსახურებს ეს გიდი დადიანების მუზეუმში მუშაობას?!) სასწრაფოდ შევიყვანე ჯგუფი პირველ დარბაზში და ძალიან საინტერესო ფილმივით გაირბინა თვალწინ XIX საუკუნის ორი ოჯახის დიდმა ისტორიამ – ჭავჭავაძეებისა და დადიანების.

საიდან გამახსენდა, თვალითაც არ მინახავს - „საქანელა-საკოცნელა“. ნაპოლეონის სიკვდილის შემდგომ ნიღაბზეც დამისვეს შეკითხვა, ეს საიდან მოხვდა საქართველოშიო. მე კი XIX საუკუნის ქართველი დიდგვაროვნების საყვარელ გასართობსა და ეკატერინეს ერთ-ერთ სანუკვარ ნივთზე ვფიქრობდი. 

„საქანელა-საკოცნელა“ - ადგილი, სადაც ეკატერინეს და ტატოს ერთმანეთი გაუცნიათ – წერს ერთ-ერთი სტატიის ავტორი  დადიანების თბილისური გამოფენის სტუმრობის შემდეგ. 

თურმე საქანელაზე წყვილ-წყვილად დაკიდებულ სხვადასხვა ფერის ჭიქებში ღვინოს ასხამდნენ, შემდეგ დაატრიალებდნენ და ვისაც ერთნაირი ფერის ჭიქები შეხვდებოდა, ერთმანეთისთვის უნდა ეკოცნათ. ერთ-ერთი ასეთი გართობის დროს თურმე ბარათაშვილსაც გაუმართლა. საკითხავია, გაუმართლა თუ არა ტატოს... აი ეკატერინეს კი მას შემდეგ ეს ნივთი აღარ მოუშორებიაო, ამბობენ. 

ნეტავ, ღვინის ერთყლუპიანი ჭიქები რაზე მიგვანიშნებს? ნუთუ ქართველი დიდგვაროვნები დათრობას ერიდებოდნენ ნადიმობისას? არადა, ცნობილი ფაქტია, რომ დადიანების სალხინოს სასახლე 300 კოკიანი ქვევრით იყო განთქმული და ქვევრის სასახლესაც უწოდებდნენ თურმე... 

ჰოდა, ასე: 

მდინარე ტეხურის ხეობაში, სოფელ სალხინოში, სამეგრელოს მთავარმა დადიანმა შექმნა ოჯალეშის სპეციალური ვენახები, რომლებიც, როგორც ცნობილია, მოგვიანებით მისმა სიძემ, აშილ მიურატმა გააფართოვა. მათი წყალობით ოჯალეშის ღვინო უცხოეთშიც იგზავნებოდა. 

საინტერესოა ის ფაქტი, რომ, ერთ-ერთი ვერსიის მიხედვით, „ოჯალეში“ ხეზე ასაშვები ვაზის აღმნიშვნელი ზოგადი სახელწოდება ყოფილა. მიურატს კი ოჯალეშის მაღლარი ვაზი, რომელიც, თურმე, მხოლოდ თხემლას და ხურმის ხეებზე ყოფილა გაშვებული, სულ დაბლარზე მიუშვია. ვენახები ტერასებად ყოფილა განლაგებული. 

ოჯალეშს მეორე სახელიც აქვს - „შონური“, ანუ სვანური. ეს სახელი გავრცელებული იყო მდ. ტეხურისა და აბაშის ხეობებში. სავენახე ადგილები მზეს ყოფილა მიფიცხებული. ალბათ, ამიტომ ვარაუდობდა ერთ-ერთი მკვლევარი, რომ „ოჯალეში“ ვენახის ნაკვეთის ადგილმდებარეობის აღმნიშვნელი მეგრული სიტყვიდან - „ბჟა“ (მზე) წარმოიშვა – „ობჟალეში“, ანუ სამზეური ადგილმდებარეობა. 

ივანე ჯავახიშვილი მიიჩნევდა, რომ ქართველმა კაცმა, ხანგრძლივი დაკვირვების შედეგად, გასამრავლებლად ოჯალეში შეარჩია და მაღლარად და ოლიხნარად გააშენა, რის გამოც ვაზის ჯიშს ოჯალეში დაარქვა. 

სხვები ვარაუდობდნენ, თითქოს, ოჯალეშს „შონურს“ მისი მაღალალკოჰოლურობის გამო უწოდებდნენ, ანუ, სვანის სიძლიერესა და ღონეს ადარებდნენ. 

ჩემი მეგობარი, ზაზა გაგუა, თავის მეგობრებთან ერთად, რამდენიმე წელია, ცდილობს მეგრული მშრალი ოჯალეშის, ბაბუას ტრადიციის, ბავშვობის გემოების გაცოცხლებას... ამ საქმეს სულ ახალახანს მიჰყო ხელი, მაგრამ შარშან მისი მშრალი ოჯალეში უკვე ლონდონში გავიდა ექსპორტზე, ცნობილი იმპორტიორის, ერიკ ნარიოოს ძალისხმევით. 

ეს გემო არასოდეს დამვიწყებიაო, ხშირად ამბობს ხოლმე. არ ვიცი, ზაზას რა გემო ახსოვს, აი მე კი მწარედ მახსოვს სტუდენტობის დროს ჩალის ფასად ნაყიდი ოჯალეში, ქინძმარაული თუ ხვანჭკარა, რომლებსაც ერთნაირი, ძალიან ტკბილი გემო ჰქონდა, ეტიკეტები კი - სხვადასხვა. 

 

19 აგვისტო

თბილისი-ბათუმის ღამის რეისით კურიოზული მგზავრობის შემდეგ ჩემზე მძიმე ჩემოდანი სასტუმროში მივარახრახე და ახლადგაღვიძებული ძველი ბათუმის ქუჩებს გავუყევი. 

ჯგუფი სამ საათზე ჩამოდის. მე რამ ჩამომაქანა ასე დილაადრიან, ვიცოდე ნეტა?!

ვერ ვიტყვი, რომ განსაკუთრებით მიყვარს ეს ქალაქი, მაგრამ რაღაცნაირად, მაინც მხიბლავს თავისი ნიუანსებით. 

ბათუმის „პატარა გუბურა“... მის ნაპირზე ჩრდილს შეფარებულ დამსვენებლებს შორის მეთევზეებიც შევნიშე, სულ მაინტერესებს, რა სიამოვნებას იღებენ ანკესით თევზაობისას, ამიტომ მეც მოვკალათდი მათ შორის და მივეფიცხე მზეს. აშკარად, კარგ ადგილას ვარ წამოსკუპებული და მეთევზის ადგილს ვაცდენ. ჩემგან მარჯვნივ მოხუცი ჩამომჯდარა დასაკეც სკამზე, ანკესით ხელში და ჩაფიქრებული გასცქერის წყალს. ნეტა, რაზე ფიქრობს... 

ვცადე ავყოლოდი მოხუცის ფიქრებს, მაგრამ ერთ მხარეს ბაყაყები აყიყინდნენ, მეორე მხარეს კი დელფინარიუმის ზღვის ლომმა აიკლო იქურობა ყივილით. დელფინების შოუ ნამდვილად არის ჩემი საყვარელი გასართობი ბათუმში...

უკვე აეროპორტში ვარ. მძღოლი ფორმაშია, მაგრამ აი გიდები... ზოგი ისეთია, გამარჯობა კი არა, ღიმილიც არ ემეტება. აეროპორტი სავსეა წამსვლელით თუ მომსვლელით, საქართველო კი - ტურისტებით. ამ საკითხზე გამუდმებული ჩივილის პათოსს ვერ გავიზიარებდი.  

მე და ქეთუსია მხიარულად ვიტანთ ლოდინს და, აი, როგორც იქნა! გამოდიან! წარმოდგენა არ აქვთ, რომელი კომპანიიდან არიან, ან ვინ ჰყავთ გიდი, ტურლიდერი... ჩემები, როგორც ყოველთვის, ყველაზე ბოლოს გამოლაგდნენ, თუმცა, ორგანიზებულად, ერთად და მშვიდად. ტურლიდერად თეთრ- გრძელულვაშიანი პუტკუნა კაცი მოუძღოდათ წინ. არც კი გამიღიმა (უჟმური!) და ის გიდი მოიკითხა, რომელთანაც წინა ტურზე ემუშვა. ალილო და ხვალეო, ვნახოთ, რა ჩიტი აღმოჩნდება.

სასტუმრო „ლეოგრანდი“ - Super! 

რესტორანი „მაჭახელა“ – „აი, დარდი!“ - რესტორანი (უფრო მკვახედაც შეიძლებოდა მათზე, თავს შევიკავებ). საშველი არ იქნება, ალბათ, არასოდეს. მით უმეტეს, აქ, ბათუმში. 

არადა, რა გემრიელია აჭარული კერძები - აჭარული ხაჭაპური, რომელსაც თითქოს მზე ჩაუკრავს გულში; აჭარული დაწნული ყველი, კაიმაღი, ბორანო, მალახტო, იახნი, აჩმა, სინორი და თურქების გავლენით აჭარულ ტკბილეულად ცნობილი ბაქლავა. აი, თევზეული მრავალფეროვნებაში ცოტა მოიკოჭლებს, რატომღაც. აჭარულ კერძებში, რა თქმა უნდა, იგრძნობა ოსმალეთის კულინარიის გავლენაც. 

ჩვენამდე მოღწეული ვარდისფერი აჭარული ჩხავერი კი იმდენად კეკლუცია, რომ გურულები და აჭარლები დღემდე დაობენ, სადაურია ვაზის ეს ჯიში. 

ეს საკითხი ამპელოგრაფებისთვის მიმინდვია. ჩხავერის დაჭაშნიკების მსურველი აუცილებლად უნდა ეწვიოს თოფურიძეს გურიაში. მე კი დავამატებდი, რომ ბათუმში უაზროდ ხეტიალს სჯობს მაღალმთიანი აჭარისკენ გამგზავრება, სოფლებში ხალხთან სტუმრობა, თუნდაც შერვაშიძეებთან, რომლებიც უკვე აქტიურად არიან ჩართულები ტურიზმში „ღვინის გზის“ პროექტის წყალობით და საკუთარი ძალისხმევით. ბათუმიდან სოფლამდე მისასვლელი გზა, მარანი, ვენახი, ქართული სტუმართმოყვარეობა და მასპინძლობა აქ სასიამოვნოდ გაგაოცებთ, მერწმუნეთ.

 

20 აგვისტო

დღე ყავით და facebook-ით დაიწყო, როგორც ყოველთვის.

პირველივე პოსტი - „ასპინძაში მესხური ტერასების აღდგენა იწყება“... სუნთქვა შემეკრა. როგორც იქნა, გადაწყვიტეს. მხოლოდ მე არ გამხარებია ეს ამბავი, აქ ერთი გრძელი ჯაჭვია იმ ადამიანებისა, ვისაც ჩემზე კარგად ესმის ამ ტერასების მნიშვნელობა.   

როგორც ვიცი, ადრეც იყო ამ ტერასების აღდგენის მცდელობა, მაგრამ უშედეგოდ. მახსოვს, მესხეთის განვითარების პროექტზე მომუშავე ჯგუფის ხელმძღვანელმა სავარაუდო პროექტი რომ მაჩვენა, კითხვა დამისვა, რამე ხომ არ გამოგვრჩა, რას დაამატებდიო. როგორც მივხვდი, ამ პროექტის პრიორიტეტი ერდო გვირგვინიანი ბანიანი სახლის რეაბილიტაცია იყო, მაგრამ ჩემთვის უპირველესად პრიორიტეტული ეს ტერასები გახლდათ, რომლისთვისაც, რატომღაც, ყურდღება არ მიექციათ. ასევე, პრიორიტეტულად მივიჩნევდი, გოგირდის ბუნებრივად თბილ წყლებს, რომლებსაც ადგილობრივებმა დააშენეს უცნაური აბანოები. ამის შესახებ, ალბათ, ბევრმა დაინტერესებულმა ადამიანმა არ იცის, თუმცა, რაც მთავარია, წყალკანალისა თუ საგადასახადოს თანამშრომლები აქ სისტემატურად ჩნდებიან, ანუ, საქმის კურსში არიან. 

ამ ტერასებს ჩემთვის კიდევ უფრო მეტად სინტერესო გაგრძელება (თუ დასაწყისი) აქვს.

2013 წლის აპრილში ჩემს „წითელქუდასთან“ (ნათია ხიდაშელთან) ერთად ინფოტურზე მუშობის პატივი მქონდა. ჰოდა, ახალციხეში ღვინის მაღაზიაში ღვინის დაჭაშნიკება შემოგვთავაზეს. დავთანხმდი... თუ რაიმე განსხვავებულს გამასინჯებდნენ... და ჰოი, საოცრებავ წითელი ღვინის ბოთლის ეტიკეტზე „მესხური“ ეწერა. ღვინის ფერი, სუნი, გემო ისეთ ბალანსში იყო ერთმანეთთან და ისეთი ემოცია მოიტანა, რისთვის დაგვებრალებინა თვითონ ღვინისთვის თუ აპრილისთვის, არ ვიცოდით!  

სულ რამდენიმე დღე დამჭირდა მისი შემქმნელის მოსაძებნად და მასვე, ანუ გიორგი ნათენაძეს, უნდა ვუმადლოდე საქართველოში ყველზე ასაკოვანი ვაზების და ქვის საწნახელების შესახებ ინფორმაციას. 

გადიოდა დღეები, კვირები, თვეები და წლებიც კი, და ამ ვაზებისა და საწნახელების ნახვა ოცნებად მექცა. სამგიეროდ, მოვიძიე საკმაოდ საინტერესო მასალები, პირველი ფოტოები კი ჩემმა პოლონელმა მეგობარმა ვოიტეკ ბოსაკმა გადმომიგზავნა, (სამწუხაროდ, უჩემოდ მოუწია მათი ხილვა ქეთუსიასთან ერთად), აი ივლისში კი მეც მეღირსა მათთან სტუმრობა.

ჩემი და ვაზის განივი პარამეტრები შედარებას ნამდვილად იმსახურებს smiley

ეს ყველაფერი ერთად ვარძიის თავში, სოფელ ჭაჭკარშია თავმოყრილ-შემონახული. ეს არის სოფელი, სადაც, თურმე, ვარძიის მშენებლებისთვის სადილ-ვახშამი მზადდებოდა. 

სრულად თუ ნახევრად მიწაში შედგმული ერდო-გვირგვინიანი დარბაზული საცხოვრებელი სახლები, მასიური ქვით ნაგები, დაბალი შესასვლელებით, რომლებიც თავდაცვით ფუნქციასაც ითავსებდა შემოსევების დროს. ასეთი სახლები დარანებით (მიწიქვეშა გვირაბებით) უკავშირდებოდა ერთმნეთს და მათი საშუალებით, როდესაც ოჯახის მამაკაცები მტერს ებრძოდნენ, ოჯახის დანარჩენი წევრები უსაფრთხო ადგილას იხიზნებოდნენ. აქვე ჰქონიათ ვენახები და ქვაში ნაკვეთი საწნახელები, რომელთგანაც მცირე ნაწილმა მოაღწია ჩვენამდე. ამ სამოსახლოსა და ნავენახარში სალოცავიც გადარჩენილა სასწაულებრივად, რამდენიმესაუკუნოვან ვაზთან, საწნახელთან თუ მესხურ სახლთან ერთად... 

ფიქრი ფიქრს ემატება. 

და მაინც, რა მაგარი, კომპლექსურად შეკრული ადგილია ღვინის ტურიზმით დაინტერესებული ადამიანებისათვის? ან, იქნებ, უმჯობესია ინდუსტრიული დატვირთვის გარეშე ვცადოთ ამ სოფლის აღდგენა, გადარჩენა თუ შენარჩუნება? 

 

21 აგვისტო

ხვალიდან ისევ ჩემოდანაკიდებულმა უნდა მოვიარო, სავარაუდოდ, ნახევარი საქართველო. ვუყურებ ჩემს ოთახს და როგორ მეზარება ჩაბარგება!.. მკლავს ეს პროცესი. დედაც აქ არის. რამე არ დამრჩეს... შესაფერისი ტანსაცმელი ეკლესიისთვის, ვაი თუ გაწვიმდეს, საღამოს რომ ციოდეს?! ფეხსაცმელი უშგულისთვის, მიუხედავად იმისა, რომ მგონი უშგულელებმა დაიწყეს ზრუნვა „ქუჩების“ სისუფთავეზე... 

ყველგან ჩემი ტანსაცმელი და წიგნებია. წიგნები, პუბლიკაციები, მასალები საქართველოს ისტორიიდან, სარეკლამო ბროშურები მუზეუმებიდან, სასტუმროებიდან, რესტორნებიდან, მეღვინეობებიდან და ამ არეულობაში მაინც ღვინო დომინირებს. 

ესეც ჩემი საგანძურის ღირსეული ნაწილი.

სხვათა შორის, „ქართული ღვინის გზამკვლევი“, (მალხაზ ხარბედია) თვით ავტორის წარწერითაა დამშვენებული. მოვა დრო, ამ წიგნს აუქციონზე დიდი ფასი ექნება.

და მაინც, წიგნებმა გადამძალა. მივატოვე ჩაბარგების პროცესი. თავში ისევ XIX საუკუნის საქართველო მიტრიალებს... 

ერთი საინტერესო ისტორია გამახსენდა...

XIX საუკუნის მიწურულს თბილისში ძალიან მდიდარი კაცი – ალექსანდრე მელიქ აზარიანცი გამოჩნდა, რომელმაც, ზემელზე სახლის აშენება გადაწყვიტა. ყველამ იცით ეს სახლი, ძლივს რომ გადაურჩა განადგურებას გასულ წელს. იმ პერიოდში მხოლოდ მას ჰქონია საკუთარი წყლის სისტემა თბილისში და შესაბამის გადასახადსაც იხდიდა, თურმე. შენობა დასრულებული არ ყოფილა, როდესაც მთავრობას გადასახადი გაუძვირებია მისთვის, მაგრამ, როგორც გადმოცემითაა ცნობილი, აზარიანცს წყალზე საერთოდ უარი უთქვამს, გლეხებისაგან დიდი რაოდენობით ღვინო შეუსყიდია და სახლი, საბოლოოდ, ღვინით აუშენებია. რა თქმა უნდა, ამ ამბავში ბევრია მითიური, თუმცა, უდაოდ, საინტერესო მითია.

საქართველოში ირანის კონსულის, მირზა რეზა ხანის „ალმასის სასახლის“ (ასე უწოდებდნენ თანამედროვენი ჭონქაძის 11-ში მდგარ მის სახლს) ოფიციალურ გახსნაზე, მისი ბრძანებით, მარმარილოს აუზის შადრევანი ისე მოუწყიათ, რომ იქიდან წყლის ნაცვლად კახური წითელი ღვინო მოედინებოდა და სტუმრები ღვინოს პირდაპირ აუზიდან მიირთმევდნენ. ამისათვის აუზის ოთხსავე მხრეს, თურმე, აკაციის ყვავილის ფორმის ხის ბრჯენები დაამაგრეს. ზედ უზარმაზარი გოვზა მოათავსეს, რომელშიც, როგორც ცნობილია, ოთხიათსამდე ბოთლი ღვინო ეტეოდა. გოვზა კაუჩუკის მილით უერთდებოდა, აუზს და ონკანის გახსნისთანავე აუზი ღვინით ივსებოდა. ჰაერში დაკიდებული, ასობით ჩინური და იაპონური ფრანი კი აუზსა და მასში წითლად მოლივლივე ღვინოს ანთებდაო, ვკითხულობთ, თვით, მირზა რეზა ხანის ჩანაწერებში.

ივანე მუხრან-ბატონის ყოფილი მოურავის გადმოცემით, მუხრანის სასახლის წინ აგებული შადრევნიდან, სარდაფიდან გვირაბით ღვინო გადმოდიოდა.

მეფე აიეტის სასახლის ეზოშიც ხომ ოთხი შადრევანიდან ორში ღვინო მოედინებოდა – წითელი და თეთრი...

ისე, რომ დაფიქრდეს კაცი, რამდენსაუკუნიანი სამზადისი დაგვჭირდა ღვინის ტურისტულ პროდუქტად ჩამოყალიბებისთვის?! არადა, თუნდაც, მედიცინაშიც ხომ ფართოდ გამოიყენებოდა ღვინო?! დროა, თავიდან გადავქექო საქართველოში სამედიცინო ტურიზმის საკითხები...

მაგრამ ვინ დაგაცლის ან ფიქრს ან საქმეს? ისევ ტელეფონი... 

გამახსენდა! არც კი მისაუზმია.

დედას ტოლმა ბულგარულ წიწაკაში – აი, გამოწვევა ახალგაზრდა, დამშეული გოგოსთვის! მაგრამ მერე ერთი ამბავი გამახსენდა - ორი დღის წინ ქუჩაში ქალბატონმა თამარ მელიქიშვილმა მიამბო: კაცი მთხოულობდა და რა კაციო!.. მაგრამ ერთხელ, ჩემი თანდასწრებით, ოცი ტოლმა შეჭამა და მეც ბეჭედი უკან მივუბრუნეო... მომერიდა!

ისევ საქმე...

-    გამარჯობა, ბატონი გიორგი ბრძანდებით? თქვენ ატენში გაქვთ მარანი, არა?
-    კი. – მოკლე და თავდაჯერებული პასუხი. 
-    ატენური, ხომ?
-    არა.
-    რა ჰქვია თქვენს მარანს? - სიტყვებს ძალით ვგლეჯ, ფაქტობრივად. გასაოცარია.
-    არაფერი არ ჰქვია. თქვენ ვინა ხართ?
-    მე გიდი. სტუმრებს იღებთმ, ხომ?
-    არა. 
-    კარგით, დიდი მადლობა.
-    ღვინოს ექსპორტზე ვყიდი. კიდევ, აქაურ მაღაზიებში იყიდება. თუ იცით, ღvino underground. ტაბიძეზე. ვინც იყიდის და გასინჯავს, ხო მოეწონება? შემიკვეთოს და მივიღებ. ისე ტურისტებს არ ვიღებ.

მოვიდა ლაპარაკის მადაზე.  

მოკლედ, გავიცანი ბატონი გიორგი, საკმაოდ სიტყვაძუნწი და ექსპორტისადმი მკვეთრად გამოხატული ინტერესის მქონე მოქალაქე. 

 

22 აგვისტო

ღამის საშინელი ღვარცოფის შემდეგ მშვენივრად კაშკაშებს დღეს მზე. 

უშგულში მივდივართ.

ვზივარ მანქანაში და კადრი კადრს ენაცვლება. გასაკვირია, ტურლიდერმა ტურისტებს საქართველოს უდიდესი საუნჯე – მესტიის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი არ დაათვალიერებინა, კოშკებთან ახლოც კი არ მისულა, არცერთ ეკლესიაში არ შესულან. 

ამასობაში, ვენახი მომკითხეს. სულ რაღაც, 3000 მეტრ სიმაღლეზე, ზღვის დონიდან. ალბათ, ქრთული ღვინის გასინჯვა უნდათ. არადა, სად გინდა, რომ აქ გაასინჯო... უშგულის კაფეში რაღაც გაურკვეველი წარმომავლობის ღვინის ბოთლებს ჰყიდიან. 

დასანანია. ძალიან ხშირად თხოულობენ ღვინოს უშგულში, და საბოლოოდ, ლუდს მიირთმევენ. მესტიაში ნორმალური სიტუაციაა ამ მხრივ - შატო მუხრანი, თელიანი ველი, მარანი, და თუ არ ვცდები თბილვინოსაც მოვკარი თვალი. მილდიანსც გაუხსნია ღვინის მაღაზია. 

ზოგადად, თვალი რომ გადავავლოთ, დიდი მეღვინეობებიდან, ღვინის გარდა ტურისტებს განსაკუთრებით რა მოსწონთ:

შატო მუხრანი – პირველ რიგში, ისტორია, შემდეგ - აღდგენილი მარანი, ულამაზესი კარ-მიდამო, საჯინიბო და ორი ცქრიალა გიდი. 

მეღვინეობა ხარება – გვირაბები.

ბადაგონი – სადეგუსტციო ოთახი თავისი მაგიდით, ბადაგონის ქანდკება.

შუმი – მუზეუმი, ეზო და მხიარული გიდები.

შუხმან ვაინს ჯორჯია – სრულყოფილი კომპლექსი ულამაზესი ხედით, საიდანაც წამოსვლა ყველა ტურისტს ეძნელება.

ვინივერია – გემოვნებით შექმნილი პატარა, კომფორტული სამყარო.

მარანი – კომპლექსურად შეკრული მეღვინეობა.

კორპორაცია ქინძმარაული – ისტორიული ციხის ტერიტორიაზე მშვენივრად აწყობილი ტურისტული მომსხურება.

თბილვინო – დიდი ინდუსტრია.

ბაგრატიონი 1882 – შენობიდან დაწყებული, მასპინძლით დაამთავრებული (თავისი დიდებულებით).

მოკლედ, ბევრი რომ არ გავაგრძელო ამ პატარა ქვეყანაში საოჯახო მარნებიდან დიდ მეღვინეობებამდე ღვინის ტურიზმის მშვენიერი ბაზები გვაქვს, ამას დამატებული, შატოები თუ ქვევრის ოსტატები, რესტორნები თუ ღვინის ბარები და მაღაზიები, საერთო ჯამში, ყველა სახის მომხმარებელს აკმაყოფილებს. შემიძლია, ძალიან ბევრი ვწერო საოჯახო მარნებზე, რომლებიც დიდ კომპანიებს, არათუ ჩამოუვარდებიან, ხშირად უფრო მეტი სიმპატიითაც სარგებლობენ, თუმცა, ამაზე წერისთვის დრო არასოდეს მეყოფა.

მეძახიან. უნდა წავიდე.

 

23 აგვისტო

გუშინ უფლისციხეში სადილი ოჯახურ გარემოში გვქონდა. ამ ოჯახის შესახებ ინფორმაცია აქამდეც მქონდა, მაგრამ ამ გაგანია ტურისტულ სეზონზე ჩემს ნებაზე ვერ დავსეირნობ. ჰოდა, გუშინ გეგმიურად მოვხვდი ბაქარ ზაალიშვილის ოჯახში. 

მიუხედავად საშინელი წვიმისა, მასპინძელი გარეთ დამხვდა, გზა არ აერიოსო. ძალიან არტისტულად გამოიყურებოდა თავისი ჩაცმულობით და დახვეწილი მანერებით. სტუმრებიც სათითაოდ მეკითხებოდნენ მსახიობია, მხატვარი თუ მუსიკოსიო. 

ეზოში მაყალი უკვე მზად იყო თევზის შესაწვავად. მაღლარი ვაზის ხეივანს ხეხილის ბაღი და ბოსტანი აგრძელებდა, ეზოში ჭაც იდგა. თითქოს ბერიკაცი ჩამომჯდარიყო მყუდროზე. სუფრა მეორე სართულის აივანზე იყო გაშლილი და ოჯახის წევრები ღიმილით გვემსახურებოდნენ. ჩემი სტუმრები კმაყოფილი სახეებით ილუკმებოდნენ. მალე აღარავის ახსოვდა წვიმა და სიცივე, ბედნიერები გაიშალნენ ეზოში, რომ თავისი თვალით ენახათ ბოსტანში მოწეული კიტრი თუ პამიდორი. ძლივს ჩავსხი მანქანებში, წამოსვლა აღარ უნდოდათ. მათ დევნაში ღვინო დამრჩა დასაგემოვნებელი, როგორ დამემართა, არ ვიცი. აი, ზაალიშვილებში დაბრუნების ერთი დიდი მიზეზი. 

საღამოს ვახშამი თბილისში გვქონდა, რესტორანში, ქართული ცეკვების თანხლებით. რა დიდებული სანახავია ქართული ცეკვები, უყურებ, სხვა როგორ ცეკვავს და შენც გეცეკვება, სწავლაც არ გჭირდება. თუ ერთი-ორი ჭიქა ღვინო გაქვს დალეული ხომ თამამად უერთდები მოცეკვავეებს. ცეკვას სიმღერა ცვლის, სიმღერას ცეკვა, ღვინის ჭიქებში კი საფერავი მოელის შემსმელს.  

ხვალ გოდერძის უღელტეხილით გადავივლი მაღალმთიან აჭარას და ქართული ტრადიციული სუფრით დავასრულებთ ერთკვირიან ქართულ ვოიაჟს.

© მაკა თარაშვილი, საქართველოს ღვინის კლუბი, ღვინის საინფორმაციო ცენტრი

 

პროექტ „ღვინის დღიურების“ ფარგლებში მომზადებული მასალა წარმოადგენს ავტორთა კერძო შეხედულებებს და არ გამოხატავს საქართველოს ღვინის კლუბისა და ღვინის საინფორმაციო ცენტრის პოზიციას.

ღვინის დღიურები. ემილი რეილსბეკი - რეჟისორი, დოკუმენტალისტი

$
0
0

Monday

August 24, 2015

I’m sitting in the middle of a pile of receipts, trying to calculate our film’s spending for the past week and a half. We spent a few days in Racha, filming Mariam Iosebidze, a new winemaker who is hoping to revitalize her family’s land. She took us to visit other producers in the area who make great wines, yet don’t bottle for sale (something unheard of in the American market).

It’s been two months living in Tbilisi, traveling like this. A day in Kakheti, a day in Guria, then Batumi, then Akhaltsikhe, and home. A whirlwind to say the least. The weather is just one of the many things that affects our plans. This week the hail in Kakheti and a broken part on the equipment used to install qvevri into the ground halted our plans. 

Despite the ups and downs of not knowing when we can film, something spontaneous always comes up. Tomorrow we film the qvevri-maker Zaliko in Imereti. I’m very excited to spend a day with him as he molds new qvevri. 

It’s an early start tomorrow, so off to finish these receipt reconciliations. 

 

Tuesday

August 25, 2015

We packed up our rental car with film gear and picked up our new friend Johnny, a film student at the University here. We drove to Imereti to meet with Zaliko, the famous qvevri-maker. It was a beautiful day. The air was clean after the rain, and the sky was clear.

We arrived at Zaliko’s ready to film. Of course we couldn’t get started until after Zaliko and his sons tried to coerce us into drinking wine and whiskey for breakfast. We were hoping to film Zaliko work clay with his hands, but their task for the day was to move 3 large qvevri from his studio space to the kiln to prepare for the fire. After an hour or two one qvevri was moved. Sometimes filming can become very mundane. We wanted to wait for something more cinematic to happen, but also didn’t want to disturb their work. We took a lunch break and returned by the time they finished the third qvevri. Zaliko then agreed to mold clay into qvevri for us. And man! What an amazing experience. His feet shuffle in a rhythm like the sound of a ticking clock. In 10 minutes he finished one small qvevri. I was blown away by the perfect symmetrical shape he creates, and it’s all done by hand. 

When you’re around Zaliko, you can sense his intuition and sensibility. He feels things. When he looks in your eye, he perceives more than most people’s gaze. It was an incredible day to spend with such a man. 

Zaliko Bojadze, qvevri-maker

 

Wednesday

August 26, 2015

After a long day of filming yesterday, I got back to our Tbilisi apartment to upload footage, took a nap for a few hours, and woke up at 3 AM to pick up our dear friends who were also our wine colleagues back in Chicago. We prepared late-night/early-morning Khinkali for them and shared delicious Georgian wines with them until 8 in the morning. It was so exciting to share new tastes with them. We started with Vincent’s sparkling wine, then Zaza Gagua’s Ojaleshi rosé, Zurab’s chkhaveri rosé, Zaza D’s Khikhvi, Kakha Berishvili’s saperavi, and Pheasant’s Tear’s chacha. 

We slept for a few hours, then took them around the town. I left my film equipment at home today. I wanted to enjoy the city without lugging around gear. It’s often a hard decision to know when to bring the camera and audio equipment with us. Sometimes moments come up and we don’t have sound equipment, and miss something important. That is always a risk with documentary. But today was a day of rest for us. Resting turned into a late night dance party at Vino Underground. A favorite spot of ours and an instantly favorite spot of our friend’s. 

 

Thursday

August 27, 2015

Today we showed our friends Kakheti. They are here to learn about wine, and we needed to get some filming done as well. We started the morning at one of my favorite saperavi-maker’s, Kakha Berishvili in Artana. The bee hives, the hippie-like commune feel to his yard, the vines, his delicious wines. It was great. 

Kakha sits and shares food and his wines from Artana

We rushed to the next appointment, since we had a late departure that morning. (Too much dancing). We stopped at Soliko’s to taste his “Our Wine” rkatsiteli. This was my first visit to Soliko ’s. From what I hear, he’s the ‘sensei’ to other natural winemakers here. He practices biodynamics, and guides other winemakers to find more natural methods when working in the vines. 

Soliko sharing a glass with us

We ended the night with John Wurdeman at Pheasant’s Tears. The restaurant was closed, but he graciously invited us for a meal cooked by him and his wife, Ketevan. We tasted through bottles and bottles of Pheasant’s Tears wines, including a vertical tasting of rkatsiteli. It was unforgettable.

We all passed out in the car ride home. 

 

Friday

August 28, 2015

Another early morning start. We hoped to visit Saguramo, but it was closed. So we continued onto Ateni to visit with Nika Vacheishvili. His wife, Diana, prepared an amazing meal. We drank his beautifully nuanced wines: chinuri, goruli mtsvane, and his khidistauri—the wine that he and Jeremy made last year for the first time. 

The view from Nika's marani

Nika's newly built marani

Ateni gives you a spirit of adventure. We decided to walk barefoot across the river to the car. I slipped on a rock while carrying the gear. It was so stupid. I should’ve passed off the gear. I got a few cuts on my feet, but immediately rushed to the other side of the river to open up the gear bags and make sure all the footage and equipment was okay. It was. 

So we made our way to Akhaltsikhe, where we met with Giorgi Natenadze who will be our host for the next two days. We settled into our guest house, then shared his wines. We visited him 3 weeks earlier, but felt we needed to come back again. Giorgi is the Indiana Jones of the wine world. 

 

Saturday 

August 29, 2015

We visited Giorgi’s ancient terraces. A place we were all excited to see. Our friends had traveled to Portugal, Germany, France, Italy, to visit vines. This land was exciting. This was ancient, without any vines on them currently. Giorgi is planning to plant native varietals to Meskheti on these terraces this fall. And we hope to be back again to visit them. 

Giorgi and Jeremy discuss the new terrace project that Giorgi plans to start this fall

We went to the Vardzia caves to film the qvevri rooms, which of course is beautiful. But Chachkari is what peaked my interest. This is the small village just below Vardzia which supplied the elite with wine and food. This village has a sadness to it; a leftover feeling of the class system which is still occurring. Just around the corner tourists are coming to Vardzia, yet Chachkari with its many wine presses and caves is quickly being destroyed. People are coming in with a tractor and cutting down their trees, offering to pay 200 lari for a huge tree. This village still has one of Giorgi’s 400 year old vines which climbs a large tree. The tractor has destroyed ancient terraces which rest here, as well as the road throughout the village. For me, this has been the hardest place to see. There are so many positive things about our travels and explorations. We see that the village life is dying, as people flee to the cities to work. This strong eco-system will soon be gone if people sell all their trees. 

It is Giorgi’s dream to revitalize this village, and make it a place that tourists would want to visit. My favorite thing about being around Giorgi is his huge ideas. He sees the troubles and hardships around him, and yet his dreams are bigger. He sees solutions to the problems. 

Giorgi Natenadze and a mini version of a pot still used for eau de vie

 

Sunday

August 30, 2015

We stayed at the Vardzia Resort Hotel in a large room that housed all five of us. We enjoyed a leisurely morning before getting on the road to see more sights of Meskheti. We filmed the ancient remnants of the castle at Saro, which dates back to the pyramids in Egypt. We then stopped for a lunch at Giorgi’s house in Akhaltsikhe. He knew we loved the famous Meskhetian dish that his mother made us last time, so he arranged for me to film his mother, wife and sister-in-law as they prepared fresh pasta by hand. 

After a great few days with Giorgi, we were back on the road. 5 hours in traffic to make it back to Tbilisi. Our friends leave in the morning. They wanted their last night to be spent at Vino Underground, so of course we obliged.  

Our American wine friends, Jeremy, myself & Giorgi Natenadze

© ემილი რეილსბეკი, საქართველოს ღვინის კლუბი, ღვინის საინფორმაციო ცენტრი

 

პროექტ „ღვინის დღიურების“ ფარგლებში მომზადებული მასალა წარმოადგენს ავტორთა კერძო შეხედულებებს და არ გამოხატავს საქართველოს ღვინის კლუბისა და ღვინის საინფორმაციო ცენტრის პოზიციას.

ღვინის დღიურები. გიორგი სამანიშვილი - ენოლოგი, ღვინის ეროვნული სააგენტოს თავმჯდომარე

$
0
0

ორშაბათი, 31 აგვისტო

დღეს ორშაბათია - აგვისტოს ბოლო დღე. ვარ თელავში, „რთველი 2015“-ის საკოორდინაციო შტაბში და ვემზადები რთველის დაწყებისთვის. რთველის შტაბი 25 აგვისტოს გაიხსნა. ღვინის ეროვნული სააგენტოს და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს თანამშრომლები რთველის დაწყებამდე აკვირდებიან ყურძნის დამწიფების პროცესს და სწავლობენ მოთხოვნას ყურძენზე. ჩვენი ამოცანაა ზუსტად აღვრიცხოთ გადამუშავებული ყურძენი შემდგომი მონიტორინგის და სერტიფიცირების მიზნით. თუმცა შტაბის მუშაობას პოლიტიკური ელფერიც გაკრავს - ხალხი თვლის, რომ რთველის შტაბმა უნდა „ჩაიბაროს“ ან „ჩააბარებინოს“ ყურძენი „გლეხებს“ „ქარხნებში“...

„გლეხის ყურძენი“, „ქარხანა“, „ჩაბარება“ ანდა კიდევ „ზონის ყურძენი“ და ა. შ. ეს ის ჟარგონებია, რომლებსაც წლებია ვებრძვი მეც, და ჩემი ბევრი მეგობარიც, მაგრამ ვატყობ, რომ უკვე მე თვითონაც ხშირად ვიყენებ და ეს ძალიან არ მსიამოვნებს.

ყველაზე რთული კითხვა, რომელსაც ჟურნალისტები ხშირად მისვამენ - „როდის დაიწყება რთველი ოფიციალურად?“. როდის დაიწყება რთველი, ვიცი - მას შემდეგ რაც ყურძენი დამწიფდება. ოფიციალურად კი.... ალბათ იგულისხმება - ზარ-ზეიმით, რეპორტაჟებით კახეთიდან, პირდაპირი ჩართვებით, დიდ მანქანებზე დამაგრებული აკიდოებით...

დღეს, როდესაც ეს კითხვა დამისვეს, მივხვდი რა რთული იქნება რთველზე საუბარი მედიასთან.

ყოველ შემთხვევაში, ყურძენი ჯერ არ დამწიფებულა. მღელვარება და ნერვიულობა მატულობს, მაგრამ ვცდილობთ რთველთან დაკავშირებით ყველა ინფორმაცია გვქონდეს დროულად და დროულად გავავრცელოთ ხალხში. 

რთველის შტაბის ძირითადი სამუშაო, ფაქტობრივად, რაიონებში სიარული და მოსახლეობისთვის რთველის კონიუქტურის კარგად ახსნაა, რაც ძალიან გვიჭირს, რადგან ბოლო დაახლოებით 10 წელია რთველი ძალიან პოლიტიკურ პროცესად ჩამოყალიბდა. განსაკუთრებით, მას შემდეგ რაც 2006 წელს რუსეთის ბაზარი დაიკეტა ქართული ღვინისათვის. მაშინ პირველად ვიგრძენით ჭარბი ყურძნის პრობლემა. დასაწყისში ჭარბი ყურძნის პრობლემა მარნებზე თხოვნით, ხანდახან მსუბუქი ზეწოლითაც გვარდებოდა. იყო წლები, როდესაც ყურძენი არაღვინის კომპანიებმაც შეიძინეს და თანამშრომლებს დაურიგეს ხან ყურძნად და ხან ღვინოდ. იყო უფრო უსიამოვნო ფორმით ჩარევებიც. მსხვილი მევენახეების ე. წ. „ფაშისტებად“ მოხსენიებაც და ა. შ. ის, რისი გახსენებაც არ გვინდა და რასაც არამც და არამც არ გავიმეორებთ. 

ბოლო წლებში, თანდათან დაიხვეწა ყურძნის ფასის სუბსიდირების და სახელმწიფოს მიერ ჭარბი ყურძნის შესყიდვის მეთოდები. დაიხვეწა იმდენად, რომ პოლიტიკური ბრძოლოს იარაღადაც კი იქცა, რამაც გამოიწვია ბოლო წლებში ყურძნის ფასის ხელოვნური მატება, იმდენად, რომ ეს ბევრისთვის კარგ ბიზნესადაც იქნა. ყურძენი იყიდებოდა ერთნაირად მაღალ ფასად, მიუხედავად ხარისხისა. მევენახეები მიეჩვივნენ ისეთ მეთოდებს, რაც ხარისხს ძალიან აზარალებს. მაგალითად ყურძნის მორწყვა დაკრეფის წინ, რათა ყურძენი დამძიმდეს წყლის ხარჯზე (ეს დაახლოებით იგივეა, ღვინოს რომ წყალი დავასხათ).

ხელოვნურად გაზრდილი ფასის გამო გაიზარდა ღვინის ფასიც, რაც ხელს უშლის ღვინის გაყიდვებს ექსპორტზეც და განსაკუთრებით ადგილზე, საქართველოში. საქართველოში გვიჭირს ღვინოში ძვირი ფასის გადახდა. 

ამას ემატება კიდევ ერთი ნეგატიური მოვლენა. ყველა მევენახე ცდილობს ყურძენი სრულად მიჰყიდოს კერძო მარანს თუ სახელმწიფოს და სახლში ღვინოს აღარც კი წურავს. ერთი მხრივ სახელმწიფო ძალიან ბევრ ფულს ხარჯავს რთველზე, მეორე მხრივ, დარგი, ანუ მევენახეობა-მეღვინეობის დარგი ძალიან ზარალდება.ზედმეტი ჩარევა ბაზარზე, ყოველთვის უარყოფით შედეგებს იძლევა.

2015 წელს კი ბოლოს და ბოლოს გადაწყდა, რომ სახელმწიფომ ხელი არ უნდა შეუშალოს თავისუფალი ბაზრის განვითარებას და ზოგადად დარგი უნდა გაძლიერდეს, თუნდა ეს არ იყოს პოლიტიკურად მომგებიანი. 

სახელმწიფოს მთავარი ამოცანაა :

-    ხარისხიანი ყურძენი არ დარჩეს გაუწურავი;

-    ყურძნის ფასზე მოილაპარაკონ ყურძნის გამყიდველმა და მყიდველმა. ამ შემთხვევაში კარგ ყურძენს მეტი ფასი ექნება ვიდრე ნაკლებად კარგს, და ამას ყველაზე კარგად გამყიდველი და მყიდველი დაარეგულირებენ;

-    ის მევენახეები, რომლებსაც ფასი არ დააკმაყოფილებს საკუთარ ყურძენს ბაზარში გაყიდიან ან სახლში დაწურავენ;

-    ხოლო ის მევენახეები, რომლებიც ვერც დაწურავენ და ვერ გაყიდიან ყურძენს, ჩააბარებენ სახელმწიფოს, გარკვეულ (თუმცა ყურძნის მოყვანის ფასზე მაღალ) ფასად. სახელმწიფო ამ ყურძენს იბარებს მხოლოდ იმ მიზნით, რომ მევენახე ზარალზე არ წავიდეს, ვენახი არ გაჩეხოს და გაისად უკეთესი ყურძენი მოიწიოს.

ვთვლი, რომ წელს ძალიან არაპოპულარული, მაგრამ მევენახეობა-მეღვინეობისთვის აუცილებელი გადაწყვეტილება მიიღეს. საუბარში თითქოს ყველა გვეთანხმება, მაგრამ თითქმის ყველა უკმაყოფილოა. დიდი იმედი მაქვს გავუძლებთ ზეწოლას და ეს გადაწყვეტილება არ შეიცვლება რაიმე სხვა - პოპულისტური გადაწყვეტილებით. 

ჯერ ყურძენი არც დამწიფებულა.  რთველი დაახლოებით 10-15 დღეში გაჩაღდება.

კინაღამ დამავიწყდა მთავარი აღმენიშნა : წელს, 2015 წელს ძალიან კარგ მოსავალს ველოდებით არა მარტო რაოდენების მხრივ, არამედ ხარისხობრივად. აგვისტოს ბოლოს წვიმები, გრილი ღამეები და მზიანი დღეები.... ყურძენი კარგად მწიფდება და თუ მშვიდობა იქნა 2015 წლის ღვინოები გამორჩეული იქნება.

 

სამშაბათი, 1 სექტემბერი

გასულ კვირაში დედოფლისწყაროში და სიღნაღში გვქონდა შეხვედრები მუნიციპალიტეტების გამგებლებთან და მათ წარმომადგენლებთან სოფლებში (ადრე რაიონის გამგებელი და სოფლის რწმუნებული ერქვათ, ახლებურად ცოტა მიჭირს სწორად მოხსენიება :) ). დღეს გურჯაანის რაიონში შევიკრიბეთ. 

გურჯაანი მეღვინეობის კუთხით, განსაკუთრებული რაიონია. აქ ყველაზე ბევრი ყურძენი მოდის, თუმცა ყურძნის მყიდველი ყველაზე ნაკლებია. თელავსა და ყვარელში ბევრი ახალი მარანი აშენდა, ახალი ვენახები გაშენდა. გურჯაანშიც არის თანამედროვე მარნები, მაგრამ მეტია ძველებური „ქარხანა“, სადაც კარგი ღვინის დაყენება რთულია. ასეა თუ ისე, გურჯაანის რაიონში ყურძნის გაყიდვა საკმაოდ გაძნელებულია და აქ წელს ბევრ უკმაყოფილებას ველით.

სოფლის რწმუნებულებთან შეხვედრა ძალიან საინტერესო პროცესია. ერთი მხრივ ყველას ესმის შექმნილი მდგომარეობა. კარგად ხვდებიან, რომ ხელოვნურად მაღალი ფასი ყოველ წელს ვერ იქნება და იმასაც ხვდებიან რომ არ არის სწორი სახელმწიფო ბიუჯეტის ზედმეტი ხარჯვა. ამის მიუხედავად, ყველა მათგანი პირდაპირ, ან მინიშნებით ითხოვს, სახელმწიფომ „რამენაირად ასწიოს ყურძნის ფასი“. ყველა რწმუნებულს აქვს საკუთარი ყურძენი გასაყიდი და ამაზეც დარდობენ. თუმცა ყველაზე მეტად იმაზე ნერვიულობენ, თანასოფლელებს როგორ აუხსნან, რომ ყურძნის ფასი შესაძლოა შარშანდელზე ნაკლები იყოს. ის, რომ ფასი შარშანდელზე დაბალი იქნება, ცალსახად ჩანს მოთხოვნისა და მიწოდების შედარებით. რამდენად მოიკლებს ფასები - პროგნოზის გაკეთება ჯერ რთულია.  

კარგი ამბავი არ მოგიტანიათო, გვითხრეს, მაგრამ სადილზე მაინც დაგვპატიჟეს. რა თქმა უნდა ვერ წავყევით, მაგრამ გამოსვლისას „არაოფიციალურად“ ბევრი ვისაუბრეთ. ყველა ნერვიულობს, როგორ დააბინავებენ მოსავალს, რა შემოსავალს მიიღებენ. დარგის ზოგადი მდგომარეობა მათთვის ნაკლებად მნიშვნელოვანია, ექსპორტის კლებაზე როდესაც ვსაუბრობთ, ზრდილობიანად გვეთანხმებიან, მაგრამ არც ეს არ სჯერათ. 

შეხვედრის შემდეგ ვესტუმრე გურჯაანის ტელევიზიას და განახლებულ სტუდიაში, პირდაპირ ეთერში ვისაუბრეთ კარზე მომდგარი რთველის შესახებ. ძალიან სიმპატიური სტუდია და გარემო დამხვდა, სადაც ღიმილით და მეგობრულად ვისაუბრეთ კახეთისათვის ძალიან მნიშვნელოვან საკითხზე - რთველზე. საღამოს, შტაბში დაბრუნებულმა ჩანაწერს ვუყურე და კმაყოფილი დავრჩი გადაცემით - ჩემი აზრით მოვახერხე ყველა საკითზე მესაუბრა და ჩემი აზრი სრულად გამოვხატე. 

საუბარი დავასრულეთ სურვილით, რომ კახეთში, კახელი მევენახე დაუბრუნდეს ქვევრს, ქვევრის ღვინის წარმოებას, რაშიც უფრო კარგ შემოსავალსაც ნახავს და ეს უძველესი ტრადიციაც შენარჩუნდება.

ღამით გურჯაანიდან დამირეკეს და მითხრეს, რომ გადაცემამ ხალხი გააღიზიანა და უკმაყოფილოები არიანო. გულის სიღრმეში მჯერა, რომ ეს ასე არ არის.

 

პარასკევი, 4 სექტემბერი

დღეს 4 სექტემბერია. რთველი ისევ არ დაწყებულა. რამდენიმე მარანი საკუთარ ყურძენს კრეფს (კახეთში უცხოური ჯიშები გაშენდა, რომლებიც  არ არის აქაურ კლიმატს მორგებული და ადრე მწიფდება). ხალხი უკვე აქტიურად რეკავს ცხელ ხაზზე - როგორ ჩააბაროს ყურძენი, სად იბარებენ...

ამ დღეებში კახეთის ყველა რაიონში ვიყავით. ყველგან მსგავსი მდგომარეობაა, ყველა რთველის მოლოდინში ვართ. ყველაზე რთული დედოფლისწყაროს, სიღნაღის და ნაწილობრივ გურჯაანის რაიონებია. ერთი მხრივ ყურძნის მყიდველი არ ჩანს. ვინც მოსალაპარაკებლად ჩავიდა - ჯერჯერობით ფასზე ვერ შეთანხმდა ადგილობრივებთან.

ჩვენთან, რთველის შტაბში 40-მდე ღვინის კომპანია დარეგისტრირდა, თუმცა ჯერ ყურძენს არ ყიდულობენ, დამწიფებას ელოდებიან. ეს ყოველთვის ასეა - მევენახეები ცდილობენ რაც შეიძლება ადრე დაკრიფონ ყურძენი. მარნები პირიქით - რაც უფრო კარგად დამწიფდება ყურძენი, მით უფრო კარგი ღვინო დგება.

ღვინის კომპანიებთან საუბრისას იკვეთება, რომ მარნები იმაზე მეტ ყურძენს მიიღებენ, ვიდრე ველოდით. ეს ძალიან კარგი ინფორმაციაა.

ღვინის ეროვნული სააგენტოს ინტერნეტ-საიტზე ქვევრები ისევ ცარიელია (ყურძნის გადამუშავების შესახებ ინფორმაციას რეალურ დროში ვდებთ ჯიშებისა და რაიონების მიხედვით. ამ ციფრებს გრაფიკების ნაცვლად ქვევრებით გამოვსახავთ. ქვევრში ჩასხმული ღვინის შეხედვით ყველას შეუძლია შეაფასოს რთველის მიმდინარეობა).

 

შაბათი, 5 სექტემბერი

რთველი ისევ არ „გახურებულა“. კვლავ მედიასთან და მევენახეებთან შეხვედრებზე ვართ გადართული. დღეს ახმეტის რაიონში ვიყავით. ადგილობრივებმა, ფაქტობრივად, ჩვენი სათქმელი აქეთ გვითხრეს. სუბსიდია და ხელოვნურად მაღალი ფასები რომ ხელს უშლის ღვინის ბიზნესის განვითარებას, არც კი ვკამათობდით. ის, რომ ოჯახის და ქვევრის ღვინის წარმოება უნდა წავახალისოთ - არც ამაზე. თანაც 7-8 სექტემბერს ახმეტის რაიონში, ალავერდში ქვევრის მესამე საერთაშორისო სიმპოზიუმი იხსნება. 

ახმეტის რაიონში ყურძენი ყველაზე გვიან მწიფდება, თან კარგად მწიფდება. აქაური თეთრი ყურძენი გამორჩეულად კარგია. ახმეტაში ჯერ არ ნერვიულობენ, ელოდებიან, რომ როგორც დანარჩენ კახეთში, აქაც ისევე მოხდება ყველაფერი.

ახმეტიდან მეც დამშვიდებული წამოვედი. 

ინტერნეტში ორი სტატია ვნახე რთველის თემაზე - მეღვინის, დავით თამარაშვილის სტატია, ზოგადად, რთველზეა და ძალიან მომეწონა. ამ თემებზე მსჯელობა რთველის დამთავრებისთანავე უნდა დაიწყოს. იმედი მაქვს, დათოც ჩაერთვება. მეორე,  სალომე ზურაბიშვილის სტატია წავიკითხე facebook-ზე. ასევე ძალიან სწორად და მოკლედ შეფასებული რთველი და სახელმწიფოს როლი. მაშინვე „მოვიწონე“ შესაბამის ღილაკზე დაწკაპუნებით.

ყურძნის კრეფა დღესაც არ დაწყებულა, თუ არ ჩავთვლით რამდენიმე გამონაკლისს. ჩვენს ინტერნეტ საიტზე (rtveli2015.gov.ge) ქვევრები ჯერ კიდევ ცარიელია. 

ფოტოები მოგვაწოდა ღვინის ეროვნულმა სააგენტომ და საქართველოს სოფლის მეურნეობის სამინისტრომ

© გიორგი სამანიშვილი, საქართველოს ღვინის კლუბი, ღვინის საინფორმაციო ცენტრი
 
პროექტ „ღვინის დღიურების“ ფარგლებში მომზადებული მასალა წარმოადგენს ავტორთა კერძო შეხედულებებს და არ გამოხატავს საქართველოს ღვინის კლუბისა და ღვინის საინფორმაციო ცენტრის პოზიციას.

ქართული ღვინისა და კულინარიის შესახებ წიგნს კარლა კაპალბო 2016 წლის დასაწყისში დაასრულებს

$
0
0

ცნობილი იტალიელი ფოტოგრაფი, მოგზაური, ღვინისა და გასტრონომიის მწერალი, კარლა კაპალბოსაქართველოში მოგზაურობს. საქართველოში ის  პირველად 2013 წელს მოხვდა, სადაც მისი განსაკუთრებული ყურადღება მიიპყრო ქართულმა ღვინომ, კულინარიამ და ადამიანების ყოფამ საქართველოს პროვინციულ სოფლებში. ის თვლის, რომ „ჭეშმარიტი საქართველო“ - სწორედ, აქაა და საკუთარი ფოტოობიექტივისა და თხრობის ფოკუსი ამჟამადაც სოფლის ყოფის, ადგილობრივი ბუნებრივი და სოციალური გარემოს თითოეულ დეტალზე აქვს მომართული. 

კარლა კაპალბოს დიდი ხანია, განზრახული ჰქონდა საქართველოს შესახებ წიგნის დაწერა. ჯონ ვურდემანის ძალისხმევითა და ტურიზმის ეროვნული ადმინისტრაციის დახმარებით შესაძლებელი გახდა ამ პროექტის განხორციელება და კაპალბომ საკუთარი მესამე ვიზიტი უკვე საქართველოს შესახებ წიგნზე მუშაობას დაუთმო. 

კარლა კაპალბომ იმოგზაურა კახეთის, სამცხე-ჯავახეთის, იმერეთის, აჭარის, გურიისა და სამეგრელოს რეგიონებში. მოინახულა როგორც ადგილობრივი ვენახები და მარნები, ასევე, ყველის საწარმოები; მონაწილეობა მიიღო რთველში, გაეცნო კულინარიის ადგილობრივ ოსტატებს საქართველოს სხვადასხვა მხარეში, დააგემოვნა მათი კერძები. უახლოესი ორი კვირის მანძილზე ის ეწვევა სვანეთს, რაჭას, ქართლსა და ხევს. 5 ოქტომბერს კარლა კაპალბო საქართველოს დატოვებს. 

ღვინის საინფორმაციო ცენტრი უსაუბრა კარლა კაპალბოს, რომელმაც „მარანის“ მკითხველს საგანგებოდ მიმართა:  „მივესალმები თქვენს მკითხველს. მესამე კვირაა, საქართველოში ვარ. თქვენს ქვეყანაში ვმოგზაურობ და ნამდვილ საქართველოს ვეძებ. ვპოულობ კიდეც - ბრწყინვალე კერძებსა და ღვინოში, საოცარ სტუმართმოყვარეობაში, მშვენიერ ბუნებაში. ამჟამად ახალ წიგნზე ვმუშაობ, საქართველოს შესახებ, რომელსაც ვფიქრობ, რომ 2016 წლის დასაწყისში დავასრულებ. აქ შეკრებილი იქნება იმ ადამიანების ამბები და ფოტოები, ვინც ამზადებენ ადგილობრივ კერძებს და აწარმოებენ ქართულ ღვინოს. ვფიქრობ, საქართველოს ჯერ კიდევ ბევრი რამ აქვს სათქმელი მსოფლიოსთვის“.  

კარლა კაპალბო თხუთმეტამდე წიგნის ავტორია. მას მიღებული აქვს ისეთი ჯილდოები, როგორიცაა იტალიაში „საუკეთესო წიგნი ღვინის შესახებ“ (2009), ლუიჯი ვერონელის ჯილდო, როგორც ღვინისა და კულინარიის საუკეთესო უცხოენოვან მწერალს იტალიაში. ის არის დიდი ბრიტანეთის დედოფლის ოქროს მედალოსანი, ბრიტანეთის ღვინის მწერალთა გილდიის, ღვინის მწერალთა წრისა და ნელი კვების გაერთიანების - წევრი. კაპალბო საერთაშორისო გამოცემის - Cook it Raw - ერთ-ერთი დამფუძნებელია. Cook it Raw  საკუთარ მკითხველს აცნობს მსოფლიოს სხვადასხვა შეფ-მზარეულებს, უნიკალური კულტურებით და ახალი გამოცდილებებით. 

წარმოშობით იტალიელი კაპალბო სხვადასხვა დროს ცხოვრობდა მილანში, ნიუ-იორკსა და ბორდოში. ამჟამად ის ლონდონის მკვიდრია და მსოფლიოს სხვადასხვა მხარეებში მოგზაურობის პარალელურად რეგულარულად წერს გავლენიანი გამოცემებისთვის - Decanter, Zester Dailly და სხვ.

© საქართველოს ღვინის კლუბი, ღვინის საინფორმაციო ცენტრი. 

 

ღვინის დღიურები. გოგი დვალიშვილი. ოჯახური ღვინის მწარმოებელი ხიდისთავიდან

$
0
0

21 სექტემბერი, ორშაბათი

ახალი კვირა დაიწყო. სართვლო სამზადისი მაქვს. რთველს ქვევრებისა და საწნახელის რეცხვით ვიწყებ. დილით ღვია მოვიტანე ქვევრების გასარეცხად და შევკარი.

რა სასიამოვნო სურნელი აქვს, განსაკუთრებით რომლებსაც ნაყოფი აქვს, იმათ. 

ვენახის დასათვალიერებლად წავედი.  ვენახში მაქვს თავკვერის, ჩინურისა და გორული მწვანის ჯიშები. თავკვერი ერთსქესიანია და საჭიროებს ჯვარედინ დამტვერვას. ვაზის ყვავილობისას ვენახში ჩავიტანე ორი სკა დამტვერვის გასაუმჯობესებად. შედეგი კარგია, ვნახოთ ღვინო როგორი იქნება.  

მე მოყვარული მეღვინე ვარ. მეფუტკრის ცოდნა და გამოცდილება ღვინოსთან საერთო ენის გამონახვაშიც ძალიან მეხმარება. მიყვარს ექსპერიმენტების ჩატარება, დაკვირვება. ჩემს ჩატარებულ ექსპერიმენტებს ტურისტებს ვაცნობ. მაინტერესებს მათი აზრი. მოსწონთ. 

მეც მომწონს ჩემი საქმიანობა, როგორც ვენახში და საფუტკრეში, ისე - მარანში და მაგიდასთან ღვინის და თაფლის გასინჯვა. სასიამოვნოა ტურისტების შეფასებებიც. გართობასთან ერთად, შემოსავლის წყაროც გაჩნდა. ყურძნის გაყიდვის პრობლემა მქონდა ყოველთვის, ახლა კი ღვინოს ვუფრთხილდები,  დიდი რაოდენობით აღარ ვყიდი, ახალ  მოსავლამდე რომ მიმყვეს.

ვენახის მოვლა შრომატევადია და დიდ ძალისხმევას მოითხოვს,. ვადებში უნდა ჩაეტიო, რომ ხარისხიანი მოსავალი მიიღო. ვენახის მოვლისას მამის ანდერძს ვასრულებ. მთხოვა რომ მისი ნაშრომი და მისი მოვლილი ვენახი არ გამეფუჭებინა.

 

22 სექტემბერი, სამშაბათი

ვემზადები რთველისათვის. 

დღეს ღვინო ჩამოვასხი ბოთლებში. ბოლო ორი კვირაა, ტურისტების ტალღა წამოვიდა და ბოთლებში ჩამოსხმული ღვინო გამომელია. მარანს ცარიელი ბალონები არ უხდება და მეც ნელ–ნელა ვასხამ ღვინოს ბოთლებში. ტურისტებს ქვევრის ღვინო უფრო მოსწონთ.

ჩემი მარანი

შარშან ქვევრები ახლიდან გავსანთლე და ადვილი მოსავლელი გახდა.  ფუტკარი თაფლს ასხამს სანთლისგან გაკეთებულ ფიჭაში, ხოლო მეღვინე და მექვევრე ქვევრს სანთლავს რაც ბუნებრივი და მარტივია.

ქვევრის გასანთლვის პროცესი

მაქვს უჟანგავი ფოლადის ცისტერნაც პნევმატური ხუფით და გადავწყვიტე მისი გასანთვლა. ჩავატარე ცდა. ხუფი გავაცხელე გაზქურაზე და წავუსვი სანთელი,  კარგად მიიღო. ახლა ცისტერნასაც გავსანთლავ, რათა ღვინო ლითონს არ ეხებოდეს და ისიც ბუნებრივად სანთელში შევინახო. 

ბუნებაში ასეთი რამ ხდება: როდესაც ყვავილები ნექტარს გამოყოფს დიდი რაოდენობით, ასეთი ამინდი ვაზის ჭრაქს და ნაცარს უწყობს ხელს და წამლობის ვადა უნდა შემცირდეს 5-7 დღის ინტერვალით. ხოლო როდესაც უღალო წელიწადია, იმ წლის მოსავლით საუკეთესო ღვინო დგება.

 

23 სექტემბერი, ოთხშაბათი 

დღეს თაფლის არაყი გამოვხადე. ტურისტებს მოსწონთ, ესეთი რამე ცხოვრებაში არ დაგვილევიაო. 

შუადღისას ისრაელიდან მოვიდნენ სტუმრები, ექიმები იყვნენ. ფუტკრის რძე გავასინჯე. მითხრეს, ფუტკრის რძეზე დამზადებულ პრეპარატებს ვიყენებთ, მაგრამ ფუტკრის რძე არასდროს გაგვისინჯავსო. 

საინტერესო და ხალისიანი  დეგუსტაცია გვქონდა. ერთმანეთს დიდი ხნის მეგობრებივით დავცილდით. 

 

24 სექტემბერი, ხუთშაბათი

ვენახს ვამზადებ სართვლოდ. მიჯნები და გზა გავასუფთავე, სასიარულოდ რომ ადვილი იყოს. ვენახში რამდენიმე დიდი ხნის ხე იდგა და მოვჭერი. ახლა თვალი კაკალს დავადგი, ვენახს ჩრდილავს.  ნამყენები გამოვიყვანე,  გაზაფხულზე მინდა დავრგო და ვენახი გავაფართოო. ორი წლის წინ თავკვერის წიპწა დავთესე. რამდენიმე ძირს კარგი ნაზარდი აქვს. ველოდები, რომ მოისხამს, რა გამოვა. ვნახოთ. თავკვერი ერთსქესიანია და სხვა მცენარეებისგან დამტვერვას საჭიროებს. აქედან გამომდინარე, მისი წიპწა ბუნებრივად არის სელექციისათვის საყურადღებო. თანაც, წიპწიდან გამოსული ვაზის ფესვი ბუნებრივია და ძლიერი. 

ჩიტის ბუდე თავკვერის ვაზზე

შუადღისას ტურისტები მესტუმრნენ სამხრეთ აფრიკიდან და ლატვიიდან. ლატვიელი ქალბატონი თარჯიმნობას სწევდა. ექსპერიმენტული ღვინო გავასინჯე. მოეწონათ. მე მგონი ექსპერიმენტი გამოვიდა. ღვინოში სხვადასხვა დოზით გავურიე თაფლი და დავხუფე, ერთი თვის მერე მივიღე ცქრიალა ღვინო მშრალი და ნახევრად ტკბილი. საინტერესო ცდაა, კიდევ ვაგრძელებ. 

ჩემი მარნის სტუმრები სამხრეთ აფრიკიდან და ლატვიიდან

როგორც წესი, ჩემს სტუმრებს მათთვის უჩვეულო გარემო მოსწონთ - მარანი და ღვინით სავსე ბალონები, ძველი ღვინის ბოთლები, კედელზე ნახატები და ბარელიეფები. ბევრს არ სჯერა, როგორ ვახერხებ ქვევრში ღვინის ჩასხმას. შემდეგ ნახულობენ მარანში გამოკრულ ფოტოებს და იჯერებენ. მოსწონთ ოჯახის ყველი, წალამზე შემწვარი მწვადი. ვცდილობ, ყველაფერი ნატურალური შევთავაზო, მაქვს 5 სახეობის ღვინო.  3 - ქვევრში დაყენებული და 2 - ევროპულად. განსაკუთრებით მოსწონთ ჭაჭაზე დაყენებული თავკვერი. 

ჩემი მარანი

პირველად სტუმრები „ღვინის გზის“ ნიშნულის დაყენებიდან სამი თვის მერე მოვიდნენ. ესტონეთიდან იყვნენ. მივიღე, როგორც ჩემი მეგობრები და ახლობლები. საინტერესო დეგუსტაცია და საუბარი გვქონდა. კმაყოფილები წავიდნენ. შემდეგ მოსვლაზე გიდმა მითხრა, მთელი საქართველო შემოვატარე და აეროპორტში რომ ვაცილებდი მაშინაც შენზე მელაპარეკებოდნენო.

 

25 სექტემბერი, პარასკევი

დღეს დილით ღვინის ბოთლებს ეტიკეტები და ჩაჩი გავუკეთე. თაროებზე დავალაგე, სტუმრები ყოველთვის შუადღის მერე მსტუმრობენ და ვცდილობ, სახლში ვიყო ამ დროს.

საღამოს ორი იაპონელი ქალბატონი მესტუმრა გიდთან ერთად. მარანში შემოსული სტუმრების ,,ვაუ’’ ძალიან მსიამოვნებს. ბევრჯერ უთქვამთ, ასეთი რამ ვერც წარმოგვიდგენიაო. ამ საქმეში ჩემი და ჩემი მამა–პაპის დამსახურებასთან ერთად, ღვინის კლუბის დიდი წვლილიცაა შეტანილი.

იაპონელ სტუმრებთან ერთად

ტურისტები ბევრად ადრეც მსტუმრობდნენ ფუტკრის პროდუქტების შესაძენად. პირველად ტაივანიდან იყვნენ, დიდი ჯგუფი იყო. ჯერ ორი კაცი მოვიდა დინდგელის საყიდლად. საფუტკრე ვაჩვენე და თაფლი გავასინჯე, ერთი მათგანი წავიდა და მთელი ჯგუფი მოიყვანა. მარნის კარები რომ გავაღე, მთელი ჯგუფი მარანში როგორ არმოჩნდა, ვერც კი მივხვდი. გაოცდნენ ქვევრებით და შინ დაწურული ღვინის რაოდენობით. 

მას მერე სტუმრები უცხოეთიდან არ გამოლეულან ჩემს მარანში. კაცი სწავლას, შრომას და გარჯას თუ არ დაიზარებს, ადრე თუ გვიან, ყველაფერი გამოუვა. გული არაფერზე არ უნდა გაიტეხო.

 

26 სექტემბერი, შაბათი

დილით მე და თენგომ ვენახში ვიმუშავეთ. შუაღით ვაზებში ცხელა და მუშაობა ძნელია. ყურძნის დასამწიფებლად კარგი ამინდებია. კარგი ყურძენია, ნელ–ნელა ბიოს ვუახლოვდებით, მერმის, ალბათ, მარტო ბორდოს და გოგირდს გამოვიყენებთ. 

დღის მეორე ნახევარში სამი ტურისტი გვესტუმრა ტაქსით. მეღვინეობის მოყვარულები იყვნენ. ღვინოსთან დაკავშირებით ბევრი შეკითხვა ჰქონდათ. თაფლის არაყი აოცებთ. ესეთი რამ არ დაგვილევიაო. იდეა მომივიდა - თაფლის არაყის ბრენდი დავაყენო, 50-70 ლიტრი მაინც.

მე და ჩემი სტუმრები

ტურისტებთან ურთიერთობამ კარგი გამოცდილება მომცა. ჩემს სტუმრებს, ქართულ სამზარეულოსთან და სასმელებთან ერთად, განსაკუთრებით ხიბლავთ ტრადიციები. ერთხელ ერთმა ჰოლანდიელმა ახალგაზრდა კაცმა ცრემლები ჩამოყარა, მე პაპაჩემის სახელიც კი არ ვიცი და ტრადიციების რაღა მეცოდინებაო. რომ დავბრუნდები ჰოლანდიაში, ყველაფერი უნდა მოვიძიოო.

 

27 სექტემბერი, კვირა

დილით ვენახს ვასუფთავებთ მე და თენგო (თენგო ჩემი შვილია). ახალ გეგმებს ვსახავთ ვენახის გაფართოებისათვის.  ზედმეტად დაბერებული ხეხილის ადგილას ვაზის გაშენება გვინდა. ნამყენი უკვე გამოვიყვანეთ, თუ არ გვეყოფა, წიდნებს გავაკეთებთ გამართული ვაზიდან. 

თენგომ ნახევარი ჰექტარი ვენახი გააშენა, ბიო ღვინის დაყენება აქვს გადაწყვეტილი. მეღვინეობასაც სწავლობს ნელ–ნელა. ამბობს გენებით მეღვინე ვარო. ვნახოთ, რა ღვინოს დააყენებს. ქართლის საუკეთესო ჯიშები გააშენა: თავკვერი, ბუდეშური, გორული მწვანე და ჩინური.

გორული მწვანე

მიმბაძველებიც გამოუჩნდნენ, რაც ძალიან კარგია. ზოგი ვაზს აშენებს, ზოგიც მეღვინეობით დაინტერესდა. ჩემთან მოდიან და რჩევებს მთხოვენ. წიგნებს ვაძლევ, რომ ისწავლონ და თვითონ გადაწყვიტონ, რა როგორ გააკეთონ.

მეღვინეობის სწავლას დიდი დრო და მოთმინება შევწირე. დღემდე ვსწავლობ. ვნახოთ, მომავალში რა გამომივა. მთელი ძალით გამიტაცა ამ ხელობამ. 

© გოგი დვალიშვილი, საქართველოს ღვინის კლუბი, ღვინის საინფორმაციო ცენტრი. 

გოგი დვალიშვილის მარანი facebook-ზე.

პროექტ „ღვინის დღიურების“ ფარგლებში მომზადებული მასალა წარმოადგენს ავტორთა კერძო შეხედულებებს და არ გამოხატავს საქართველოს ღვინის კლუბისა და ღვინის საინფორმაციო ცენტრის პოზიციას.

ღვინის დღიურები. მალხაზ ჯაყელი. მეღვინე, „ჯაყელების ორგანული ვენახისა და ღვინოების“ დამფუძნებელი

$
0
0

ორშაბათი, 7 სექტემბერი, 2015

ზუსტად ერთი კვირის წინ, 1 სექტემბერს ჩამოვედი ნიუ იორკში, ჩემს ცოლ-შვილთან. ალა უკვე 5 წელია, ნიუ-იორკში ცხოვრობს და მუშაობს, მახო ორწელიწადნახევარია. ადრე დილიდან გაიკრიფენ სამსახურებში. მართლაც ბევრს მუშაობენ. 

ალა შეფია და ახალ მსოფლიო სავაჭრო ცენტრში მუშაობს მზარეულად, რესტორანში, 102-ე სართულზე. მახო ჯერ 22 წლისაა, მაგრამ უკვე საკმაოდ წარმატებული პროგრამისტია, ვებ დეველოპერი, კარგი პერსპექტივით. მეხუთე ავენიუსა და 42-ე ქუჩის გადაკვეთაზეა მისი ოფისი, ბრაიანტ პარკთან, ულამაზეს ადგილას.   

გვიჭირდა უერთმანეთოდ, მაგრამ მე ჩემს საყვარელ საქმეს ვერ ვეშვებოდი, მთელი სული და გული მქონდა ჩაქსოვილი. არ მინდოდა ამ საქმის მიტოვება. ვიზას რომ ვიღებდი შარშან დეკემბერში, ერთი თვით სტუმრად ვიყავი ჩემებთან ნიუ-იორკში, ამერიკის საელჩოში კონსულმა სამჯერ მკითხა დარჩენას არ აპირებო. არა, არ ვაპირებ, საყვარელი საქმე მაქვს და თან შემოსავალიც მყოფნის ასე თუ ისე საცხოვრებლად და არ ვაპირებ დარჩენას-მეთქი. გაკვირვებული მიყურებდა - რამდენი წელია საქართველოში ვარ და ასეთი შემთხვევა ჯერ არ მქონიაო. 

პირიქით, ალამ და მე მოვილაპარაკეთ, რომ ერთი-ორი წელი კიდევ გავძლებდით ასე, სანამ ალა ამერიკის მოქალაქეობას მიიღებდა და მერე საქართველოში აპირებდა დაბრუნებას. მისი დახმარებით უკვე შემეძლო, ღვინის ტურიზმზე მეფიქრა, რაზეც აქამდე უარს ვამბობდი შესაბამისი ინფრასტრუქტურის უქონლობისა და საჭირო კადრების ნაკლებობის გამო. ჩვენ ხომ საკუთარი მარანიც კი არ გვქონდა, ვქირაობდით. 

ერთი იტალიელი უფროსი მეგობარი მყავს, კლაუდიო ბერლინჯიერი. თითქმის, ერთ დროს დავიწყეთ ვენახი. მან და მისმა მეუღლემ, ხარისხით ენოლოგიაში და განათლებით მევენახეობაში, ტოსკანაში გააშენეს 6 ჰექტარი. ძალიან უკვირდა, რა ფასში ვყიდდით ჩვენს ღვინოს ექსპორტზე. შემოდგომაზე იყო ჩამოსული და მთხოვა ვენახში და მარანში წაყვანა. დამუნჯდა. საღამოს ბექა გოჩიაშვილის და სტენლი კლარკის კონცერტზე წავიყვანეთ ფილარმონიაში. გმირი ხარო, კონცერტის მერე გამომიცხადა. ამ საქმისათვის საჭირო საშუალებების სიმმწირეს გულისხმობდა. 

უკვე ერთი კვირაა, ამერიკაში ვარ. ფიზიკურად ვარ აქ, თორემ ფიქრით და გონებით ისევ საქართველოში ვარ. ბევრს ვფიქრობ. ვფიქრობ რომ ძალიან დიდ წარმატებას მივაღწიეთ მე და ზაზამ, ჩემმა ძმამ და პარტნიორმა, მაგრამ გამოგვრჩა და სულელური, უაზრო შეცდომა დავუშვით, რომ ხაშმში, ჩვენი გაშენებული ვენახი დროზე არ გადავიფორმეთ. იქაურ, ჩვენ ყოფილ პარტნიორზე გვქონდა ფიქტიურად გაფორმებული, რომელმაც 2011 წლის ბოლოს დაგვტოვა და „დიიიდი ფულის“ საშოვნელად მოემზადა. ვერ იშოვა. სულმოკლე და სულელი ადამიანი აღმოჩნდა,  თან ბოროტი. 

მანამდე კი 2012 წლის ოქტომბერში მოვინდომეთ გადაფორმება და აღმოვაჩინეთ, რომ სადღა გვაქვს ვენახი. 2012 წლის აპრილში ეკონომიკის სამინისტროს წაუღია, მერე მიშას პირდაპირი მიყიდვის წესით ჩვენი მეზობელი კომპანიისათვის მიუცია და მაისში კიდე საჯარო რეესტრს, რომელმაც 2006 წელს გაგვიფორმა მიწა, ამ მეზობლისთვის გადაუფორმებია.

სამი წელი ვიბრძოლეთ სასამართლოში, უამრავი დრო, ენერგია და ფული დავხარჯეთ და საქმე მოვიგეთ, მერე აპელაცია და ამ დროს გამოგვიცხადა ჩვენმა ყოფილმა პარტნიორმა, მე არსად არ წავსულვარ ისევ აქა ვარო. სხვაგან არ გამოუვიდა, „დიიიიდი ფული“ ვერ იშოვა და ჩვენზე მოინდომა გამდიდრება. საერთოდ შეუმდგარ, ხელმოცარულ ადამიანზე საშიში მგონი არაფერია. ვერანაირად ამ გარეწარს ვერ შევაგნებინეთ (ალბათ არც აინტერესებდა), რომ არ იყო მართალი. ვერ მოვილაპარაკეთ. შანტაჟს შანტაჟზე გვიწყობდა. მარანიც მისგან გვქონდა ნაქირავები. ჩაგვიკეტა. პოლიციით და ადვოკატებით ჩამოვასხით ბოთლებში და გამოვიტანეთ შარშანდელი ღვინო და ჩვენი ინვენტარი. ამ ამბებმა ჩემზე ცუდად იმოქმედა. 

ჯაყელების ხაშმის ვენახი

შარშან ოცნება ავისრულეთ და ცქრიალა ღვინო დავაყენეთ. ყურძენი ატენში ვიყიდეთ, 600 კილო ჩინური და 400 კილო გორული მწვანე. უმაგრესი გამოვიდა. ივლისში 2013 წლის ღვინოს ვასხამდით ბოთლებში, იაპონიისათვის. ამავე დროს მოვინდომეთ ცქრიალას ჩალაგება თავდაყირა, დეგორჟაჟისათვის, სპეციალურად წინასწარ მომზადებულ თაროებზე. არ ვიცი რა და როგორ მოხდა, მაგრამ ერთი ბოთლი გასკდა და დეტონაციამ, რაც კი ჩალაგებული იყო თაროებზე, 200 ბოთლამდე, ერთიანად დახეთქა. საშინელი, გამაყრუებელი აფეთქება იყო და ერთ წამში დამთავრდა ჩვენი ცქრიალა. გადავრჩით და სერიოზულად არავინ დაზიანებულა. მაშინ გადავწყვიტე, რომ უნდა გავცლოდი, წავსულიყავი, თორემ შეიძლებოდა ძალიან ცუდად დამთავრებულიყო ეს ყველაფერი ჩემთვის. ასე აღმოვჩნდი თვენახევარში ამერიკაში, ჩემებთან.

ამ მოგონებების წერაში, საღამოც მოახლოვდა. ჯერ ალას გავუვლი და მერე ერთად მახოს მივაკითხავთ თავისივე მანქანით. ვიხსენებ ამერიკაში მანქანის ტარებას. ერთი თვე მაქვს უფლება ჩვენი მართვის მოწმობით ვიარო, მერე კი გამოცდები უნდა ჩავაბარო და აქაური მოწმობა ავიღო.

ისევ ერთად ვართ, მაგრამ ამერიკაში.

მალხაზ ჯაყელი თავის ოჯახთან (მეუღლესთან და შვილთან) ერთად

 

სამშაბათი, 8 სექტემბერი, 2015

ჩემები ისევ ადრინად გაქრნენ სამსახურებში. ხვალ ჩემი საბუთები შეგვაქვს გრინ კარდის მისაღებად. ამის მერე ჩემი სტატუსი იცვლება და სანამ პასუხს არ მივიღებ, ქვეყნიდან გასვლა მეკრძალება. ეს ნიშნავს, რომ შეიძლება, ერთი წლის მანძილზე ვერ შევძლო საქართველოში ჩამოსვლა. 

წამოსვლის წინა დღეს ჩემს ძმას შევხვდი საჯარო რეესტრთან და კომპანიის ჩემი ნახევარი გადავუფორმე. დავჯექით და კიდევ რამდენიმე საკითხი განვიხილეთ. ძნელია, 14 წლის ერთად ყოფნისა და მუშაობის შემდეგ ყველაფრის გაყოფა, მაგრამ რას იზამ ასე გამოვიდა და დარწმუნებული ვარ ეს ჩემთვის ამჯერად საუკეთესო გამოსავალი იყო. ზაზა ცდილობს, ხაშმის ვენახი არ დაკარგოს და ჯაყელების ბრენდი შეინარჩუნოს. ბიჭებსაც ვთხოვე დაეხმარონ, რითიც კი შეძლებენ. მე არ მინდა ბოლომდე მოვწყდე ყველაფერს და გურიაში, ჩემ სოფელში, შრომაში, სამი წლის წინ დაწყებული საცდელი მაღლარი ვენახი დავიტოვე. ჩხავერი და საკმიელა მაქვს 4 მეტრიან ბოძებზე გაშენებული. ვენახს აბსოლუტურად ორგანული მეთოდებით ვუვლით. ამერიკიდან ვეცდები მოვლას და განვითარებას,  მერე ვნახოთ. 

ნიუ-იორკსა და თბილისს შორის 8 საათია სხვაობა. ასე რომ, დილის საათები საუკეთესო დროა საქართველოსთან კავშირისთვის. წამოსვლამდე ვიყავი გურიაში, დავგეგმეთ, თუ რა და როგორ უნდა გაგვეკეთებინა უახლოეს მომავალში და ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი, რაც მოვახერხეთ, ავთოსთან დაკავშირების გზა მოვნახე. მის გოგონას აქვს ანდროიდი და მესენჯერით და ფეისბუკით შევძლებ კავშირი ვიქონიო მათთან. ვესტერნ იუნიონით კი შემეძლება ფულის მიწოდება. რა ვქნა, მიყვარს ახალი ტექნოლოგიები, რომელმაც გურიაშიც შეაღწია და საშუალებას მაძლევს აქედან ვმართო პროცესები. 

ავთო ჩემი მეზობელია და ამ რამდენიმე წლის წინ რომ ვნახე, თუ როგორ უვლის და უყვარს ვაზი, მაშინ გადავწყვიტე ჩემი წინაპრების მამულში ვენახის გაშენება. თავიდან კი ცოტა ნერვები მომეშალა, კახეთში რას გარბოდი, აგერ ეზო გაქვს, სახლი გაქვს მეთქი, მაგრამ გურიიდან ვენახსა და ღვინოზე ვერც კი ვიფიქრებდი. ზურა თოფურიძის ჩხავერი და ანდრო ვარშალომიძის საკმიელა რომ გავსინჯე ახალი ღვინის ფესტივალზე, მერე ჩამივარდა გულში იქ ვაზის გაშენება. ხოლო როდესაც ავთოს დამოკიდებულება ვნახე ვაზისადმი, მაშინ ვიფიქრე რომ ცდა შეიძლებოდა. თუმცა კი მაინც დიდი გზა გვაქვს გასავლელი ერთად, რაღაც-რაღაცებზე ნელ-ნელა ვაღწევთ შეთანხმებას. და ახლა უკვე ამერიკიდან ფბ-სა და მესენჯერის საშუალებით გვაქვს კონტაქტი. დღესაც ვილაპარაკეთ, წალენჯიხაში, რამოდენიმე წლის წინ, 20 ტონა დოლომიტის ქვიშა შეგვიძინა ელკანამ საჩუქრად და უნდა ჩამოვიტანოთ. გიორგი ბარისაშვილმა მირჩია და ხაშმში ვაპირებდი შეტანას, მაგრამ ჩემმა გეოლოგმა მეგობარმა, გიორგი ღუღუნიშვილმა მირჩია, მისწრება იქნება გურიის მჟავე ნიადაგებისთვისო. დოლომიტი ამდიდრებს ნიადაგს მინერალებით და ამავე დროს ნელა იხსნება და ასე ვთქვათ რამოდენიმე წლის განმავლობაში მუშაობს, როგორც ორგანული სასუქი. დრო დამოკიდებულია ფრაქციის ზომაზე. მოკლედ, ყველაფერი შეთანხმებულია, ტრანსპორტიც შევიგულეთ და რამდენიმე დღეში ჩამოიტანს ავთო. ძალიან მიხარია.

წელს 16 ტონის ქვევრები შევუკვეთე იმერეთში, ტყემლოვანაში. ჩვენ აქამდე ქვევრში ღვინოს არ ვაყენებდით და წელს გვინდოდა, პირველად გვეცადა. არ გამოვიდა. ამასაც შუაზე ვიყოფთ მე და ზაზა. ნახევარი ქვევრებად მოინათლება და ალბათ ხაშმში წავა ნახევარი კი ჭურებად დარჩება და გურიაში გაემგზავრება.

ისევ ჯერსი სიტი... ვხვდები ჩემებს და საღამოს ისევ ერთად ვატარებთ. მოგვენატრა ერთმანეთი. ჩვენთან ახლოს ლამაზი პარკია და მე და ალა სასეირნოდ გავდივართ, ჩვენს ძაღლთან, ცხრაწლინახევრის მუსასთან ერთად. მე და მუსკა ერთად ჩავედით ამერიკაში, ერთად ვიმგზავრეთ, მაგრამ სხვადასხვა სალონებში ვიყავით. საბრალო საბარგო განყოფილებაში იყო გალიაში თითქმის 22 საათი და ძლიერი სტრესი გადაიტანა. ჩემი ხმა რომ გაიგონა და დამინახა, თითქოს, ხელმეორედ დაიბადაო. ნელ-ნელა მოდის აზრზე და ეჩვევა გარემოს. პარკი სავსეა ციყვებით, ზაზუნებით, მაჩვებით, ენოტებით და გარეული ფრინველებით. მუსკაც ძალიან ერთობა მიუხედავად იმისა, რომ ღვედით დაგვყავს. 

პარკები, უნივერსიტეტები და  გადაადგილების უნარშეზღუდულ ადამიანებისადმი  დამოკიდებულება არის ის, რაც ძალიან მომწონს ამერიკაში. მათ ყველა პირობა აქვთ დამოუკიდებლად გადაადგილებისთვის. ტროტუარებიც ისეა მოწყობილი, რომ თავისუფლად შეიძლება ეტლით გადაადგილება დამოუკიდებლად. მთელი რიტუალია, როცა ადამიანია ეტლით გაჩერებაზე. როგორც წესი მარტო. ავტობუსში არავინ არ ადის, ელოდებიან. მძღოლი ჩამოდის, სპეციალურ ასასვლელს ხსნის და აჰყავს ეტლით ავტობუსში და მათთვის განკუთვნილ სპეციალურ ადგილზე ამაგრებს ეტლს. მხოლოდ ამის შემდეგ ადიან დანარჩენები ავტობუსში. ასე „წვალებით“ ამოყვანილი ადამიანი ორი გაჩერების შემდეგ ჩამოდის, ისევ მძღოლის დახმარებით და ჩვეულებრივად განაგრძობს თავის გზას და, ალბათ, არანაირად არ გრძნობს თავს „ინვალიდად“. 

მიყვარს ამერიკა. ბევრი კარგი რამეა ამ ქვეყანაში.

 

ოთხშაბათი, 9 სექტემბერი, 2015

დილით ფოსტაში მივდივართ და ჩემს საბუთებს ვაგზავნით საემიგრაციო სამსახურში. ალა ორ თავისუფალ დღეს იღებს სამსახურიდან და პლაჟზე მივდივართ. ირგვლივ სულ წყალია, მაგრამ პლაჟამდე ერთ საათზე მეტს ვუნდებით მანქანით. ატლანტის ოკეანე. დიდი ტალღებია საკმაოდ. ცურვა შეუძლებელია და ზოგიერთ გაბედულსაც არ უშვებს მაშველი ღრმად. ორი საათი ვიჭყუმპალავეთ და წამოვედით. მანქანის სადგომიც ორი საათით გვქონდა აღებული.

მოგვშივდა და აპსტეიტ ნიუ იორკში წავედით - ირვინგტონში. რესტორან Half Moon-ში დავსხედით ჰადსონის სანაპიროზე. მზე იწყებს ჩასვლას. ულამაზესი ხედია.

 

მახოს გამოვუარეთ და სახლში დავბრუნდით.

ინტერნეტს თვალი შევავლე. $1=2.3790 ლარი?! რა უბედურებაა. რატომღაც ჩვენ მთავრობას ჰგონია, რომ ეკონომიკის კანონები ვიღაცის მოგონილია ვიღაცისთვის და საქართველოზე არ ვრცელდება. დაახლოებით, 40%-ით დაეცა ლარი რამდენიმე თვეში და ბოლო არ უჩანს. გამოდის, რომ ღვინის ექსპორტი გაცილებით მომგებიანი იქნებოდა, მაგრამ ქართული ღვინო პირველ რიგში საქართველოში უნდა იყიდებოდეს და მერე - სხვაგან. აქ ამ ღვინოებს სხვა გემო აქვთ, ბევრად უკეთესი.

დიდი ამბავია ატეხილი ყურძნის ჩაბარება-არჩაბარების გარშემო. კახელი გლეხები უკმაყოფილოები არიან ყურძნის ფასით. სანამ ეს სიტყვა - „ჩაბარება“ - იარსებებს, მანამ კიდევ საბჭოთა კავშირში ვართ და არაფერი გვაქვს საერთო თავისუფალ ეკონომიკასთან. გარდა იმისა, რომ უამრავი ჩვენი ფული ნიავდება უაზროდ და უშედეგოდ, ასეთი მიდგომა ძალიან ცუდად მოქმედებს გლეხების მენტალიტეტზე და ვერ გამოვდივართ იმ ბნელი საბჭოთა წარსულიდან, რომ ჩვენზე უნდა იფიქროს და იზრუნოს სახელმწიფომ. თან კიდევ ერთი რამეა ცუდი, მართალია კახეთის როლს და მოწინავეობას არავინ აკნინებს ქართულ მევენახეობა-მეღვინეობაში, მაგრამ რა დააშავეს სხვებმა? იმერლებმა, გურულებმა, რაჭველებმა, ქართლელებმა და ა. შ. თუ იქ ვენახს არ უვლიან და ღვინოს არ აყენებენ? თუ იქ სეტყვა არ მოდის? 

სახელმწიფომ თავისი საქმე უნდა აკეთოს ჩვენ - ჩვენი. სახელმწიფომ უნდა შექმნას პირობები, იზრუნოს ინფრასტრუქტურაზე (გზები, წყალი, ინტერნეტი  და ა. შ.), საზოგადოებრივ წესრიგზე, მასზე რომ ქურდობა და ყაჩაღობა არ იყოს. არავისთვისაა უცხო რთველის პერიოდში ყურძნის ქურდობა. ასევე, სახელმწიფოს საზრუნავია განათლება ამ სფეროში (როგორც მევენახე-მეღვინეების, ასევე მომხმარებლის). სახელმწიფომ ეფექტურად უნდა დაგეგმოს და გამოიყენოს სახსრები ქართული ღვინის მარკეტინგისა და პრომოუშენისათვის (გამოფენებში მონაწილეობა და სხვა სახის ღონისძიებების ჩატარება საერთაშორისო და ადგილობრივ დონეზე). მაგალითად ამერიკაში ძალიან შეუწყო ხელი ღვინის გაყიდვებს კამპანიამ ღვინის მოხმარების სარგებლობაზე ჯანმრთელობისათვის. დიახ, რა თქმა უნდა ზომიერ მოხმარებაზეა საუბარი და არა ყანწებით სმაზე. მხოლოდ ღვინის დღეების მოწყობა მოვალეობის მოხდის მიზნით, რასაც საბჭოთა ელფერი დასდევს, არანაირად არ არის საკმარისი. ასევე სახელმწიფო მკაცრად უნდა ებრძოლოს ფალსიფიკაციას. ხელი შეუწყოს კოოპერატივების შექმნას. წაახალისოს ორგანული, ბიო მეთოდებით ვენახის მოვლა და ჯანმრთელი ღვინის დაყენება და არა სისტემური პრეპარატებითა და ქიმიური სასუქებით. მაგალითად კარგი იქნებოდა ღვინის სახლებისა მოწყობა, სადაც მევენახეები და მეღვინეები (ისე, ჯობია ეს ორი დარგი გაერთიანდეს, როგორც მაგალითად საფრანგეთშია და მათ „ვინერონები“ ჰქვიათ) მოაწყობოდნენ დეგუსტაციებს, მოიტანდნენ თავიანთ  ღვინოებს, შეაჯიბრებდნენ, ერთმანეთს აზრს გაუზიარებდნენ და სოფლის დონეზე ღვინის პატარა დღესასწაულები მოეწყობოდა.  მიფიქრია თუ რაოდენ კარგი იქნებოდა, მაგალითად, ხაშმში, რომ ასეთი ღვინის სახლი იყოს. სამუშაო ბევრია, მაგრამ შედეგს ნამდვილად გამოიღებს. სახელმწიფოს ვალია, აუხსნას მევენაახებს აგროდაზღვევის აუცილებლობა და დაეხმაროს მათ ამ მიმართულებით. ასევე, დაეხმაროს მათ იაფი და გრძელვადიანი კრედიტებით და წაახალისოს აგროტურიზმი, ღვინის ტურიზმი. ეს ყველაფერი მეტ-ნაკლებად კეთდება, მაგრამ თუ იმ უზარმაზარ თანხებსაც აქეთ მივმართავდით და არ გავფლანგავდით უაზრო სუბსიდიებში, გაცილებით უკეთეს შედეგს მივიღებდით და უფრო სწრაფად. მათ კი ვინც ცდილობს ეს ეროვნული საქმე პოლიტიკური ბრძოლის იარაღად გამოიყენოს და ვენახის აჭრით იმუქრება, არაფერი ესაქმება ვაზთან და ღვინოსთან და მისი დაყენებული ღვინო ჯანმრთელობისათვის საშიშია.

ამისათვის, ჩვენის ფიქრით, მარტო ორი რამ არის საჭირო: 

1) აზრი და საგანი ჩვენებურის ღვინის კეთებისა არასგზით არ შეიცვალოს, ესე იგი ბუნებურის ღვინის კეთებას არავითარი სიყალბე არ შეეპაროს, და რადგანაც ამ აზრისა და საგნის განსახორციელებლად ბევრი კარგი სხვადასხვა ღონე და სახსარია ჩვენში თუ გარედ, ამ ღონისა და სახსრის ცოდნისა და დახმარებისათვის სამი სკოლა მაინც გაიმართოს: ერთი კახეთში, მეორე ქართლში და მესამე იმერეთში; 

2) კანონად დაიდვას, რომ თუ ღვინოში გარდა ყურძნის წვენისა რაიმეა გარეული, ან გასაბევრებლად, ან დასაწმენდად, ან გასამაგრებლად, ან საფერავად, ან გასამძლეოდ, ღვინის გამსყიდავი მედუქნე მოვალე იყოს ღვინის ჭურჭელზედ, - ბოთლი იქნება, თუ ბოჭკა, - დააწეროს, რომ ეს ღვინო ამა და ამ ნაწევარით შეზავებულიაო. ეს კანონი გერმანიაში მოქმედობს და რუსეთშიაც მიღებული რომ იყოს, დიდს შემწეობას მისცემს ჩვენებურს ღვინოსა...

ილია ჭავჭავაძე

 

ხუთშაბათი, 10 სექტემბერი, 2015

დღეს ცოტა გასეირნება გადავწყვიტეთ და ამერიკის უძველეს მარანს ვესტუმრეთ. ჩვენგან 70 მილის (დახლოებით 100 კმ) დაშორებითაა, ნიუ იორკიდან ჩრდილოეთით. ფრანგმა ემიგრანტმა ჟან ჟაკმა იყიდა მიწები ჰადსონის ხეობაში და დაიწყო ვაზის მოშენება. 1839 წელს სოფელ ვაშინგტოვილში მან გათხარა მიწისქვეშა მარანი და თავისი პირველი ღვინოც დააყენა. ეს ითვლება ამ მარნის დაარსების თარიღად. 60 წელი ვაშინგტოვილის მარანი მუსიე ჟაკის ოჯახის მფლობელობაში რჩებოდა. პირველ მიწისქვეშა საცავს კიდევ რამდენიმე შეემატა და ეს საცავები ყველაზე დიდი და ძველია მთელ ამერიკაში. 

შემდეგ ეს მარანი ნიუ-იორკელი ღვინის ვაჭრების, ემერსონების ხელში გადავიდა, რომლებიც თავის დროზე ღვინოს ყიდულობდნენ ჟაკებისგან. მათ მარანს სახელი შეუცვალეს და საძმო მარანი (Brotherhood Winery) დაარქვეს. ამის შემდეგ ამ მარანმა კიდევ რამდენჯერმე შეიცვალა მფლობელი, მაგრამ სახელი შეინარჩუნა. 1921 წელს მშრალი კანონის (Prohibition) შემოღების შემდეგ მარანი ემერსონებისგან ლუის ფერელმა შეიძინა. ლუის ფერელი და მისი მეუღლე იყვნენ პირველები, რომლებმაც კარგად ჩაავლეს ბროზერჰუდ ვაინერის მომგებიან მდებარეობას ნიუ იორკთან მიმართებაში, ჯეროვნად შეაფასეს და გამოიყენეს მისი თვალწარმტაცი გარემო, ისტორია და კიდევ უფრო გაზრდილი მიწისქვეშა საცავები. ფაქტიურად ფერელები იყვნენ ღვინის ტურიზმის კონცეფციის ფუძემდებლები. ისინი მართავდნენ ტურებს, მასპინძლობდნენ შეხვედრებსა და წვეულებებს. წლის განმავლობაში ღვინის  ასიათასობით მოყვარული მიიზიდეს და თაობებში სახელი გაუთქვეს მარანს. 

1999 წელს მარანში ხანძარი მოხდა და კიდევ ერთხელ შეიცვალა მფლობელი. დღესდღეობით კომპანია ჩილელებს ეკუთვნით. ისინი აგრძელებენ ფერელების დაწყებულ საქმეს და, როგორც ჩანს, კომპანია დღესაც დიდ შემოსავალს იღებს ღვინის ტურიზმით. ამას გარდა ისინი ბრაზერჰუდის სახელს იყენებენ და თავიანთ წარმოების ჩილეს ღვინოებსაც ყიდიან. დეგუსტაციამ ვერ დატოვა სათანდო შთაბეჭდილება. არც ვინოთეკა იყო განსაკუთრებული. აი, მიწისქვეშა საცავები კი საოცარი იყო. ერთი კია, დღეს მათ თითქმის არ იყენებენ, ან, სადღაც, 10% თუ არის დატვირთული. ამის მეასედი რომ მქონოდა...

აქედან პატარა ქალაქ ჰობოკენში წავედით. ულამაზესი ციცქნა ქალაქია, 50 000 მაცხოვრებლით, რომელსაც ერთი კვადრატული მილი უჭირავს. ევროპული ტიპის ქალაქია, საინტერესო არქიტექტურით და ულამაზასი ხედებით ნიუ იორკზე. ჰობოკენი ფრენკ სინატრას მშობლიური ქალაქი ყოფილა.

საღამოს ჯერ თამთა ყველაიძის, ღვინის ეროვნული სააგენტოდან, წერილი მივიღე, მერე ქალბატონ ლიზა გრანიკის. ლიზა საერთაშორისო დონის ღვინის ექსპერტია, ღვინის დიდოსტატია (Master of Wine) და ამავე დროს ქართული ღვინის და განსაკუთრებით ქვევრის ღვინის დიდი მოყვარული და მოამაგე, ასევე შესანიშნავ ქალბატონებთან ალის ფეირინგთან და სარა მეი გრუნვალდთან ერთად. წელს ოქტომბერში ამერიკაში „ქართული ღვინის თვე“ - ღვინობისთვე იმართება სემინარებითა და დეგუსტაციებით ნიუ იორკში, ვაშინგტონსა და სან-ფრანცისკოში, რომელსაც ქალბატონი გრანიკი გაუძღვება. ლიზამ ნიუ იორკსა და ვაშინგტონში დამპატიჟა ამ ღონისძიებებზე, ვახშამზე დასწრებით. ამ საქმეში ჩართული ხალხი მინდა გაგაცნოო და მათაც აინტერესებთ შენი გაცნობაო. სიხარულით მივიღე მიწვევა, თანაც ვაშინგტონში მამუკა წერეთელსაც ვნახავ, რომელიც ჩვენი ღვინის იმპორტიორია ამერიკაში. 

 

პარასკევი, 11 სექტემბერი, 2015

ხვალ ჩემი დაბადების დღეა და ეს დღეები მახო მეჩალიჩება, რა გიყიდო საჩუქრადო. არაფერი, არაფერი, არაფერი და ბოლოს უცბად მომინდა და ვუთხარი ბილეთი მიყიდე ტენისში ამერიკის ღია ჩემპიონატზე-მეთქი. გუშინ დილით დამირეკა სამსახურიდან, ბილეთი აგიღე კაცების ნახევარფინალებზეო. კარგი შვილი. ჰოდა მეც გავემზადე დღეს დილიდან, მახოს გავყევი სამსახურში, ცოტა გავისეირნე მანჰეტენზე და გავუყევი გზას ფლაშინგ მედოუსკენ. 

თამაშები 5-ზე იწყებოდა. ოთხი საათისთვის იქ ვიყავი. ჯერ ჯოკოვიჩ-ჩილიჩის თამაში იყო, შემდეგ - ფედერერ-ვავრინკას. ორივე თამაში ცალ კარში წარიმართა. ჯოკოვიჩმა გაანადგურა შარშანდელი ჩემპიონი ჩილიჩი და ფედერერმაც საკმაოდ მალე გატეხა როლან გაროს ჩემპიონი ვავრინკა. დიდი ზეიმის მონაწილე გავხდი. არტურ ეშის სტადიონზე 22 500 ადამიანი ეტევა და, თითქმის, გადაჭედილი იყო. ერთი რამე იყო კიდევ საინტერესო, არსად მთელი სტადიონის ტერიტორიზე არ შეიძლებოდა სიგარეტის მოწევა. ესეც ამერიკაა.

 

შაბათი, 12 სექტემბერი

დღეს 58 წლის გავხდი. დედა! რა ბებერი ვარ, ვერ ვიჯერებ. 

საერთოდ არ მიყვარს ჩემი დაბადების დღეები, მაგრამ მახომ კიდევ ერთი საჩუქარი გამიკეთა და გამახალისა. ავტომობილებითაა გატაცებული და დილიდან ავტოკროსზე წამიყვანა. ავტოკროსი ასეთი სპორტია, ტრასაა დაყენებული, კარებები, როგორც სამთო-სათხილამურო სპორტში და საუკეთესო დროს ვინც აჩვენებს, გამარჯვებულიც ისაა. ძალიან საინტერესო და სახალისო იყო პორშეების, ლოტუსების, აუდების, BMW-ების, სუბარუების და სხვა სპორტული ავტომობილების ყურება და მათი ძრავების სასიამოვნო ღმუილის მოსმენა. ჩემდა სასახელოდ უნდა ვთქვა, რომ ბოლო არ ვყოფილვარ და 60-დან 10 კაცს/ქალს კი ვაჯობე.

ალას დღეს კერძო შეკვეთა აქვს ნიუ იორკში და მთხოვა, გვიან საღამოს მომაკითხეო. წავედი. მე-6 ავენიუს მივუყვები ჩრდილოეთით. ცენტრალ პარკთან უნდა მივიდე, ძალიან ახლოს იმ სახლთან სადაც ადრე ჯონ ლენონი ცხოვრობდა და რომლის სადარბაზოსთანაც პატივცემულმა მარკ ჩეპმენმა ჯერ ავტოგრაფი გამოართვა და მერე მოკლა. და რომ გვახსოვს ამ ნაბიჭვარის სახელი?! იოკო ისევ იქ ცხოვრობსო. შაბათი საღამოა. გადაჭედილია ქუჩები. დედა მიტირეს ნიუ იორკელმა ტაქსისტებმა. არც ავტოკროსმა მიშველა და არც სპორტულმა სუბარუმ. მივზოზინებ. ისე მიჭრიან გზებს მარცხნიდან და მარჯვნიდან, მიმიქარავს თბილისი. ხოდა გადავედი მეც თბილისური ტარების მანერაზე და დადგა ყველაფერი თავის ადგილას და უკვე სწრაფად გავიკვლიე გზა. 

სახლში გვიან დავბრუნდით, მაგრამ აღვნიშნოთო და ერთი ბოთლი 2012 წლის მოსავლის ჩვენი ღვინო გავხსენით. სულ რაღაც ერთი კვირის წინ The Washington Post-მა (Dave McIntyre) ქართულ ღვინოს მიუძღვნა ვრცელი სტატია და ბოლოსკენ ამერიკის ბაზარზე არსებული 5 ქართული ღვინო ურჩია ღვინის ამერიკელ  მოყვარულებს გასასინჯად. ჯაყელების 2012 წლის მოსავლის ხაშმის საფერავი პირველ ადგილზე დაასახელა და განსაკუთრებულ, არაჩვეულებრივ ღვინოდ მოიხსენია. 

ალამ 2010 წლის მოსავლის ღვინო გაიხსენა (კიდევ აქვს ორიოდე ბოთლი გადამალული), სხვანაირი იყოო. ყველა ჩვენი ღვინო წლიდან წლამდე განსხვავდება ერთმანეთისგან. საერთოდ ორგანული, ნატურალური ღვინოები ძალიანაა დამოკიდებული წელზე. ჩვენ ხომ ქიმიას არ ვხმარობთ, თუ არ ჩავთვლით გოგირდს უმნიშვნელო დოზით. ზოგი ამასაც არ უშვება. ჩვენც, 2013 და 2014 წლის მოსავლის ღვინოებისთვის გოგირდი საერთოდ არ დაგვიმატებია. ისე, 2013-ს გოგირდი რად უნდოდა, ალკოჰოლი 15.9% დაიგროვა. გიჟი ღვინო გამოვიდა. ჩემმა შვილმა Vino Matto დაარქვა, იგივე, „გიჟი ღვინო“, უბრალოდ იტალიურად კარგად ჟღერსო. 

ძალიან ცოტა გვქონდა, იმ წელს დაგვინაცრა ვენახი ივლისის ბოლოსკენ და გაგვიმეხუთედა მოსავალი. ამიტომაც გაგვექცა შაქარი. 2014-ის საფერავი ივლისის ბოლოს ჩამოვასხით. ასე ადრე არასდროს ვასხამდით ღვინოს ბოთლებში. მინიმუმ წელიწადნახევარი, ორი წელი მაინც გვედგა ხოლმე უჟანგავი ფოლადის ავზებში და მერე გაუფილტრავად ვასხამდით ბოთლებში, მაგრამ გარემოებებმა გვაიძულა. კოჭებში კარგი ღვინო ჩანს და ვნახოთ, ერთი წელი მაინც უნდა დავარგდეს ბოთლებში. როცა ვიწყებდი, ვერც კი წარმოვიდგენდი, თუ ღვინის დაყენება ასეთი აზარტული იქნებოდა. ასე რომ, ნატურალურად, ბუნებურად, ილიას ლამაზი სიტყვა რომ ვიხმაროთ, დაყენებული ღვინოები, ერთი და იმავე ვენახიდან, ერთი და იმავე მეღვინის მიერ, მაინც განსხვავებული გამოდის, თუმცა კი საერთო ხაზი, სტილი აქვთ.

კვირა, 13 სექტემბერი, 2015

დილიდან ავთო (უფრო სწორად კი ლიკა, მისი გოგონა) შემეხმიანა გურიიდან. დოლომიტი ჩამოვიტანეო. ძალიან გამიხარდა. მესინჯერზე დავურეკე და ავთოსაც ველაპარაკე. მთელი დღე დავფრინავდი. ძალიან მიყვარს ეს პატარა ვენახი გურიაში. ხაშმში ვენახის გაშენება ისე დავიწყე, რომ არაფერი არ ვიცოდი. მერე და მერე ნელ-ნელა ვისწავლე ბევრი რამე. აი გურიაზე კი თავიდან ბევრი ვიფიქრე, ბევრი ველაპარაკე გიორგი ბარისაშვილს, სოლიკო ცაიშვილს, რამაზ ნიკოლაძეს, ზურა თოფურიძეს, იაგო ბიტარიშვილს და მერე ჩამოვყალიბდი, რა და როგორ გამეკეთებინა. პატარა, მაგრამ საჩვენებელი ვენახი მაქვს. ბევრ ფრანგს და იტალიელს შეშურდება. ეს დოლომიტიც დახატავს. 

ასე ფრენა-ფრენით გავიარეთ 70 მილი, დაახლოებით 100 კმ, ნიუ იორკს ჩავუარეთ და ულამაზეს ადგილას მიმიყვანა ალამ - Croton dam on Hudson (კროტონის კაშხალი ჰადსონზე). ეს ერთ-ერთი წყალსაცავია ჰადსონზე, ნიუ იორკიდან ჩრდილოეთით, საიდანაც ნიუ იორკი სასმელი წყლით მარაგდება. ისე, ჩვენდა სამარცხვინოდ ნიუ იორკში ონკანის წყალი აბსოლუტურად გამოსადეგი და უსაფრთხოა სასმელად.

ამით მინდა დავამთავრო ეს დღიურები, თუ ფიქრები, თუ მოგონებები. ყველაფერს რომ თავი დავანებოთ, წარმატებას თუ ამ სულელურ მარცხს ბოლოში, რამაც ჩვენი ვენახის ბედი კითხვის ნიშნის ქვეშ დააყენა, ამ საქმემ მეტი სიყვარული მასწავლა და უამრავი უკეთილშობილესი ადამიანი შემძინა.

გამოსამშვიდობებელი საღამო ღvino underground-ში

სრულიად ახალი გამოწვევების წინაშე ვდგები 58 წლის ასაკში. ცოტას კი ვნერვიულობ,  თუმცა ეს პირველი შემთხვევა არ არის ჩემს ცხოვრებაში რადიკალური ცვლილებების. 6 წელი ვიმუშავე გუდაურში 90-იან წლებში და რომ წამოვედი მეგონა დამთავრდა ცხოვრება. სხვაზე ვერაფერზე ვფიქრობდი. ღამე მესიზმრებოდა და მაბოდებდა გაუკვალავ ფაფუკ თოვლზე სრიალი. ვერტმფრენის ხმის გაგონებაზე მაჟრიალებდა, მაგრამ გადავიტანე და ცხოვრებაც გაგრძელდა. მანამდეც და მერეც მქონდა რადიკალური ცვლილებები.

ასე რომ, ცხოვრება გრძელდება და ცხოვრება საინტერესო და მშვენიერია.

© მალხაზ ჯაყელი, საქართველოს ღვინის კლუბი, ღვინის საინფორმაციო ცენტრი

პროექტ „ღვინის დღიურების“ ფარგლებში მომზადებული მასალა წარმოადგენს ავტორთა კერძო შეხედულებებს და არ გამოხატავს საქართველოს ღვინის კლუბისა და ღვინის საინფორმაციო ცენტრის პოზიციას.


ღვინის დღიურები. ლიდა ვარდანია. ღვინის ბარ g.Vino-ს თანადამფუძნებელი

$
0
0

ორშაბათი, 12 ოქტომბერი

დამირეკა ქეთო ნინიძემ და დღიურების დაწერა შემომთავაზა. ბოლო წლებია, ერთადერთი - რისი წერაც მიწევდა, საინვესტიციო შეთავაზებები იყო და ისიც, ინგლისურ ენაზე. საინტერესო გამოწვევაა. ვწერ პირველ სიტყვებს და უამრავი აზრი მომდის. 

მე და მამუკა ბევრ საინტერესო ადამიანს ვხვდებით, განსაკუთრებით მას მერე რაც ღვინის ბარის გახსნა გადავწყვიტეთ, ბევრი საინტერესო პიროვნება გავიცანით. სრულიად სხვადასხვა პროფესიის ადამიანები ღვინისადმი ვნებამ passion გააერთიანა. სასიამოვნოა, როცა ხედავ, რომ მათ ფინანსური დაინტერესება არ ამოძრავებთ. კიდევ ერთხელ ვრწმუნდები, ადამიანმა ის უნდა აკეთოს, რაც მოსწონს, ეს სასიამოვნოა და თან საუკეთესო შედეგი მოაქვს. 

მეც და მამუკაც ბოლო ოცი წლის მანძილზე, და დღემდე, საფინანსო სექტორში ვმუშაობთ. მამუკა საერთაშორისო მიკროსაფინანსო კომპანიაში რეგიონალური (ევრაზიის რეგიონის) საკრედიტო მენეჯერია. მისი კომპანია მსოფლიოს 23 ქვეყანაში მუშაობს და მცირე და დაბალშემოსავლიან მეწარმეებზე გასცემს სესხებს. ჩემი კომპანია ბანკებსა და სხვა მიკროსაფინანსო ინსტიტუტებში ახდენს ინვესტირებას მსოფლიოს სამ კონტინეტზე. ორივე კომპანიის უპირველესი მიზანი სიღარიბის დაძლევაა, თუმცა ბოლო ჟამს სერიოზული დებატებია, რამდენად ეხმარება ფინანსების ხელმისაწვდომობა სიღარიბის დაძლევას. ჩვენ ორივეს გვჯერა, რომ ფინანსები მნიშვნელოვანი შემადგენელი ნაწილია, მაგრამ ქვეყანაში სიღარიბის დასაძლევად პირველ რიგში განათლების დონე უნდა ამაღლდეს. საბოლოოდ ყველაფერი თავად ადამიანებზე და მათ მიერ მიღებულ გადაწყვეტიტლებებზეა დამოკიდებული.. დაუღალავი შრომა, მონდომება, რაციონალურობა, თანამშრომლებისა და პარტნიორების მიმართ პასუხისმგებლიანი ბიზნესის კეთება, ეს არის გადამწყვეტი. 

გამიგრძელდა შესავალი. მოკლედ, როგორ და რატომ აღმოვჩნდით ჩვენი პროფესიისგან ასეთ განსხვავებულ სფეროში. რამდენად ლიტონ სიტყვებადაც უნდა ჟღერდეს, როგორც ნებისმიერ ქართველს, ჩვენც გული შეგვტკივა ჩვენს ქვეყანაზე  და მუდმივად ვფიქრობთ, რა არის ის მოკრძალებული წვლილი, რომლის შეტანაც შეგვიძლია მის  განვითარებაში. გვჯერა, რომ ქვეყნის განვითარება მეტწილად მეწარმეობის განვითარებაზეა დამოკიდებული. ვიფიქრეთ, რომ ამ მიმართულებით რაღაცის გაკეთება შეგვეძლო და ამ სამიოდე წლის წინ გადავწყვიტეთ საკუთარი საქმე წამოგვეწყო. მოგების მიღებას განვიხილავთ უფრო როგორც საშუალებას, ვიდრე - მიზანს. ვფიქრობთ, როცა პასუხისმგებლობით ეკიდები საქმეს და ირგვლივ მყოფთ, შედეგი აუცილებლად კარგი იქნება და ეს ფინანსურ შედეგშიც აისახება. ფინანსური შედეგი კი საშუალებას გაძლევს, მეტი ახალი პროექტი წამოიწყო.

ყველაფერი მცირე ბუტიკის სტილის სასტუმროთი დავიწყეთ. მიუხედავად იმისა, რომ წარმოდგენა არ გვქონდა, როგორ კეთდება ეს ბიზნესი, ვიცოდით რას ელის სტუმარი, როცა სასტუმროში ჩერდება. ჩვენ თავად ხომ ვიყავით უამრავი სასტუმროს სტუმარი... ჩავთვალეთ, რომ ეს არის მთავარი წარმატებისთვის - იცოდე, რას ელის შენი სტუმარი/მომხმარებელი და შესთავაზო მას ის, რაც სურს. სამი წლის თავზე შეგვიძლია ვთქვათ, რომ პროექტი საკმაოდ წარმატებულია და ამით გამხნევებულებმა ამ წლის მარტში ღვინის ბარი g.Vino გავხსენით. ორივენი გურმანები ვართ და მოგზაურობისას მუდმივად ვცდილობთ საინტერესო ადგილების აღმოჩენას, საინტერესო კერძების და ღვინის დაგემოვნებას. ესპანეთსა და იტალიაში ძალიან მოგვწონდა ღვინის ბარები და ვიფიქრეთ, რომ ღვინის ქვეყანაში აუცილებლად უნდა გვქონოდა რაღაც ამდაგვარი. ღVinounderground კონცეპტუალურად ძალიან ახლოს იყო იმასთან, რასაც ვფიქრობდით.

მამუკას გადავცემ „კალამს“ და ვთხოვ, თავად უპასუხოს კითხვას, რატომ ღვინის ბარი:

„ნებისმიერს რომ ჰკითხო საქართველოში, დანამდვილებით იცის, რომ ჩვენ ვართ ღვინის სამშობლო, მაგრამ პარადოქსი ისაა, რომ უმრავლესობამ არ იცის რა არის ღვინო. დღემდე ბევრი აყენებს ღვინოს შაქარზე და ჭაჭაზე. რესტორნების უმრავლესობაში არც მიმტანმა არ იცის რა მიაქვს და არც მომხმარებელმა იცის - რას სვამს, რატომ სვამს. მე და ლიდა ხშირად დავდიოდით ერთერთ ტრადიციულ რესტორანში თბილისში და 3 წლის განმავლობაში ვუწერდი შეფასებებში, რომ ღვინის სწორი ჭიქა მოეტანათ. არვიცი ბოლოს წაიკითხეს თუ რა მოხდა, მაგრამ ახლა აქვთ ღვინის ჭიქა. იდეალური არა, მაგრამ მაინც... პროგრესია...

ჩვენ გვინდოდა შეგვექმნა ალტერნატივა სადაც ოჯახთან, მეგობრებთან, თანამშრომლებთან თუ უბრალოდ, უცხო ადამიანებთან ერთად დროს გაატარებ ჭიქა ღვინოზე. ჩვენ ბარში ღვინის ყველა ბოთლში მისი შემქმნელის სული და გულია ჩადებული.  ყველა ღვინო ინდივიდუალურია, ყველას თავისი ხასიათი აქვს და ამით არის საინტერესო. ამას მას მერე უფრო ხვდები, როცა გაქვს ბედნიერება, პირადად შეხვდე თავად მეღვინეებს: ზურაბ თოფურიძეს, მალხაზ ჯაყელს, იაგოს, ეკო ღლონტს, ზაზა გაგუას, ჯონის, გოცას, ნიკი ანთაძეს, ზაზა დარსაველიძეს, სოლიკოს, ნიკა ვაჩეიშვილს და სხვა ხელოვანებს. ზოგს არ შევხვედრივარ ჯერ პირადად, მაგალითად ლექსო ციხელიშვილს, მაგრამ მის ღვინოს რომ სვამ, ხვდები, რომ შეუძლებელია, ის არ იყოს კარგი კაცის ნახელავი. ერთი სიტყვით, იმის თქმა მინდა, რომ მიუხედავად ყველას ინდივიდუალურობისა აღმოვაჩინე, რომ მათგან ყველასგან მოდის პოზიტივი, სითბო და პატივისცემა. რა შეიძლება იყოს იმაზე უკეთესი, რომ თან სასიამოვნო საქმეს აკეთებდე, თან სასარგებლოს და „ბონუსად“ ასეთ ხალხთან გქონდეს ურთიერთობა...ნამდვილად კარგი გადაწყვეტილება იყო g.Vino-ს გაკეთება!“

დღეს ორშაბათია, ბარში არ გავსულვართ, მაგრამ ონლაინ ვხედავთ, რომ სტუმრიანობაა. დღეს მამუკა ქართული ხელნაკეთი ღვინოების ასოციაციის წარმომადგენელს ტელეფონზე ესაუბრა. ხვალ შეხვდება ახალი ღვინოების დასაგემოვნებლად. საკმაოდ დიდი ასორტიმენტი გვაქვს, მაგრამ მუდმივად ახალი ღვინოების ძიებაში ვართ. მამუკა და მე ყველაფერს ერთად განვიხილავთ, ერთად ვიღებთ გადაწყვეტილებებს, თუმცა გარკვეულად გადანაწილებული გვაქვს ფუნქციები. ღვინის დაგემოვნება, შერჩევა მისი პრეროგატივაა. საერთოდ თითქმის ყველაფერში ერთნაირი აზრი გვაქვს ან ვაღწევთ საერთო გადაწყვეტილებას. მიხარია, რომ შეგვიძლია ერთმანეთის მოსმენა და საჭირო დროს კომპრომისების კეთება.

ამასობაში დაგვაღამდა. ბონო (დიახ, ისევე როგორც U2-ს ცნობილი სოლისტი), ჩვენი სამი წლის შავი ლაბრადორი გარეთ გაყვანას გვთხოვს :). ძნელია, უარი უთხრა. ძაღლები ყოველთვის მიყვარდა, მაგრამ მას მერე რაც ბონო გვყავს ჩვენს ქალაქში უპატრონო ძაღლები და ზოგადად საზოგადოების არამეგობრული დამოკიდებულება ძაღლების მიმართ ძალიან თვალშისაცემი გახდა. საზოგადოების დამოკიდებულება ცხოველების მიმართ განსაზღვრავს მის ჰუმანურობას და განვითარების დონეს (IMHO). სამწუხაროა, რომ ცხოველი თუ დაბერდა, ავადაა, „დაკისრებულ ფუნქციას“ ვერ ასრულებს (ნადირობა, სახლის დაცვა..) ან უბრალოდ მობეზრდათ, სინდისის ქენჯნის გარეშე უკეთეს შემთხვევაში აბარებენ თავშესაფარში, უარეს შემთხვევაში - სანაგვეზე ყრიან და ეს მიღებულია. ცხოველი, მეტწილად, არ განიხილება, როგორც კომპანიონი. ქალაქიც არა dogfriendly-ა. უმეტესწილად, პარკში თუ სხვა საზოგადოებრივ ადგილებში ძაღლებით შესვლა არ შეიძლება. სამწუხაროა, არადა ისინი ისე გვაკეთილშობილებენ და უანგარო მეგობრობას, ერთგულებას გვასწავლიან, რაც წაადგებოდა საზოგადოებას. ძალიან მშურს, როცა ევროპის ნებისმიერ რესტორანში პატრონთან მაგიდის ქვეშ ძაღლია მოკალათებული.

სამშაბათი, 13 ოქტომბერი

დილა ჩვეული რიტუალით დაიწყო. ბონო 7 საათისთვის გვაღვიძებს. მე და მამუკა მორიგეობით ან ერთად ვასეირნებთ. დღეს მე და ბონო გავედით. ძაღლი ჯანმრთელობის საწინდარია:). ამდენს, ბონო რომ არ გვყავდეს, ალბათ არ ვისეირნებდით. ჩვენ ქალაქგარეთ ვცხოვრობთ და განსაკუთრებით სასიამოვნოა ქალაქის ხმაურისგან მოშორებით, სუფთა ჰაერზე დროის გარეთ გატარება. ზოი შეგვხვდა, 5-6 თვის მეტისია, პატრონები ამერიკის საელჩოს თანამშრომლები არიან და ზოი D.O.G. თავშესაფრიდან აიყვანეს.  ორგანიზაციას ექსპატებმა გაუკეთეს ორგანიზება და ცდილობენ უპატრონო ძაღლებს ახალი პატრონი უპოვონ ან სტერილიზაცია ვაქცინირების შემდეგ ისევ ძველ ადგილს დაუბრუნონ. ბ-ნ თამაზ ელიზბარაშვილის თავშესაფარიც და ბევრიც სხვა ამ ღირსეულ საქმეს ემსახურება. ძალიან ვაფასებ ისეთ ადამიანებს, რომლებიც უანგაროდ (on a voluntary basis) აკეთებენ საქმეს. ხშირად, როცა ადამიანები ძაღლებს ექომაგებიან და სიბრალულს გამოხატავენ, ბევრისგან გაიგებთ, იმდენი გაჭირვებული ადამიანია და თქვენ კი ცხოველებზე დარდობთო. მართალია, ბევრი ადამიანია გასაჭირში. გარდა იმ შემთხვევებისა, როდესაც ასაკის ან შეზღუდული შესაძლებლობების გამო, ადამიანი ვერ ზრუნავს საკუთარ თავზე, ყველაზე დიდი დახმარებაა მათ ცოდნის მიღებაში და სამუშაოს უკეთ შესრულებაში შეუწყო ხელი და დათვური სამსახური არ გაუწიო ფინანსური დახმარებით. ადამიანს უნდა ასწავლო თავად როგორ გამოიმუშავოს საკუთარი შემოსავალი. სამწუხაროა, რომ საბჭოთა წარსულისგან ვერ გავთავისუფლდით. მუდმივად ველით რაღაცას სხვისგან: მთავრობისგან, მეზობლისგან, ნათესავისგან. მეტად უნდა დავფიქრეთ, მე რა შემიძლია თავად გავაკეთო და არ ვეძებოთ მიზეზები, რატომ არ უნდა ვაკეთო რაღაც და რომ მაინც არაფერი არ გამოვა. 

ჩვენთან 20 ადამიანზე მეტი მუშაობს. ჩვენს ერთ-ერთ უმთავრეს მისიად სწორედ კარგი დამსაქმებლის სტანდარტის შექმნას მივიჩნევთ. დამსაქმებელსა და დასაქმებულს შორის თანაბარუფლებიანი ურთიერთობა უნდა იყოს. რატომღაც ითვლება, რომ დამსაქმებელი უფრო პრიორიტეტულ მდგომარეობაშია, ამ დროს საქმის კეთება კარგი თანამშრომლების გარეშე შეუძლებელია. ჩვენ ერთმანეთს თანაბრად ვჭირდებით. როცა თანამშრომლების აყვანის შესახებ გადაწყვეტილებებს ვიღებდით, რთული გზა ავირჩიეთ. სასტუმროშიც და ბარშიც თანამშრომლების უმრავლესობას მანამდე მომსახურების სფეროში არ უმუშავიათ. ზოგიერთი მათგანისთვის ეს სულაც პირველი სამსახურია. როგორც ყველა ჩვენი გადაწყვეტილება, ესეც სოციალურ და ბიზნეს მოტივაციას ეფუძნებოდა. ჩვენ გვინდა გამოუცდელ, მაგრამ ენთუზიაზმით სავსე ადამიანებს მივცეთ სწავლისა და განვითარების საშუალება. მთავარი რასაც ვეძებთ თანამშრომლების შერჩევისას არის მონდომება, საქმისადმი სწორი დამოკიდებულება (attitude), დანარჩენს მარტივად ისწავლის. ადამიანს უნდა უხაროდეს რასაც აკეთებს. ხშირად გვინახავს ცუდი მომსახურება, როცა აშკარად გრძნობ, რომ ადამიანი არასწორ ადგილზეა. მას მიაჩნია, რომ მისთვის შეუფერებელ საქმეს აკეთებს და ეს უკმაყოფილება ირგვლივმყოფებზე გადააქვს. ვთვლი, რომ თანამშრომლის ბრალი არ არის თუკი ის ცუდად აკეთებს თავის საქმეს. მიზეზი დამსაქმებელშია, ვინაიდან თანამშრომელს ის დაავალა, რაც არც მოსწონს და არც კარგად გამოსდის. ნებისმიერ ადამიანს აქვს ძლიერი და სუსტი მხარე. მენეჯერის ფუნქცია სწორედ ის არის, თანამშრომლის ძლიერი მხარეები გამოავლინოს და მისი მაქსიმალურად რეალიზება მოახდინოს და არ ებრძოლოს მის სისუსტეებს. ჩვენ პროცესებსაც კი ვცვლით, იმისათვის რომ თანამშრომლის ძლიერი მხარეები მაქსიმალურად გამოვიყენოთ. გასაგებია, რომ პროცესების შეცვლა და მისი თანამშრომლებზე მორგება მხოლოდ მცირე ზომის ბიზნესშია შესაძლებელი, მაგრამ სხვა მხრივ დიდ ბიზნესს მეტი საშუალება და ფუნქციები აქვს გამოყენება მოუძებნოს თანამშრომლის უნარებს. მჯერა, რომ „უბედური“, უკმაყოფილო თანამშრომელი საქმეს კარგად ვერ გააკეთებს. წარმატება ბედნიერ თანამშრომლებშია. ბედნიერი თანამშრომელი კი ბედნიერი სტუმრის საწინდარია.  

გარკვეულ პოზიციებზე, კომერციული თვალსაზრისითაც, გამოუცდელი თანამშრომლების აყვანა უფრო გამართლებულია. მიზნის მისაღწევად ძალიან მნიშვნელოვანია თანამშრომელი შენს ღირებულებებს იზიარებდეს და მისი მატარებელი გახდეს. ამის მიღწევა კი უფრო მარტივია, როცა სუფთა ფურცლიდან იწყებ, როცა ადამიანი არ არის წინა სამსახურიდან უარყოფითი გამოცდილებით და „ცუდი“ ღირებულებებით დამძიმებული. როგორც ყველაფერს, გამოუცდელი თანამშრომლების აყვანას თავისი სუსტი მხარეებიც აქვს. მეტი დროა საჭირო, სანამ ყველაფერს შეისწავლის, მაგრამ ჩვენ გვჯერა, რომ ეს ერთადერთი სწორი გზაა ამ ეტაპზე. ამ ეტაპზე, ვინაიდან ვიმედოვნებთ, რომ ახლო მომავალში მეტი „სწორი“ დამსაქმებელი და „სწორი“ გამოცდილების მატარებელი ხალხი იქნება მომსახურების სფეროში. იმედია, ჩვენც მცირედ წვლილს შევიტანთ ამაში.

ჩვენ ბარის ყოველდღიურ მართვაში არ ვართ ჩართულები. ღვინის ბარის მენეჯერი ყოფილი ბანკირია, ღვინოს მომხმარებლის დონეზე იცნობდა, ეხლა კი დებატებში შევა ნებისემიერ კარგ მცოდნესთან. თუმცა ფუნქციები ისეა გადანაწილებული, რომ ღვინოსთან დაკავშირებული და „ფრონტის’ ყველა საკითხი გურამზეა დელეგირებული. უნდა ითქვას, მიუხედავად იმისა, რომ ყველას თავისი ფუნქცია აქვს, მუშაობის გუნდური პრინციპი გვაქვს. მიდგომა, „ეს ჩემი საქმე არ არის“  -ჩვენთან მიუღებელია. ხშირად ნახავთ მენეჯერს წინსაფრით სამზარეულოში ან როგორ ემსახურება სტუმრებს.

თავიდან, ფაქტობრივად, ყოველდღე იქ ვიყავით. მნიშვნელოვანი იყო, ჩვენი ხედვები გადაგვეცა თანამშრომლებისთვის. ეხლა კარგად იციან ჩვენი მოლოდინები და მზად არიან, დამოუკიდებელი გადაწყვეტილებებიც მიიღონ. ჩვენთან თანამშრომლების მიერ თვითმენეჯმენტი წახალისებულია. მათ აქვთ პასუხისმგებლობები, მაგრამ ასევე აქვთ თავისუფლება, გამოიყენონ შემოქმედებითი მიდგომები საკუთარი საქმის უკეთ შესასრულებლად. მე და მამუკა ყოველთვის მზად ვართ, დავეხმაროთ რჩევით და ასევე, ჩვენც ბევრს ვსწავლობთ მათგან. გვჯერა, რომ ეს საუკეთესო საშუალებაა პროფესიული განვითარებისთვის და საუკეთესო სამუშაო გარემოს შესაქმნელად. 

ჩვენი თანამშრომლების უმეტესი ნაწილი სტუდენტია და თავიდანვე გაცნობიერებული გვაქვს, რომ ჩვენთან დროებით (შესაძლოა საკმაოდ მცირე დროითაც) მუშაობენ. ამის მიუხედავად, ჩვენ დიდი სიამოვნებით ვთავაზობთ მათ ღია, თავისუფალ, შემოქმედებით გარემოში პირველი სამუშაო გამოცდილების მიღების საშუალებას. გვინდა ისინი „შევაიარაღოთ“ სწორი ღირებულებებით, რომლებიც დაეხმარებათ პირადი და პროფესიული მიზნების მიღწევაში. გვჯერა, რომ ეს ქვეყნისთვის მულტიპლიკატორის როლს შეასრულებს, ვინაიდან ჩვენი ყოფილი თანამშრომლები ამ სწორ ღირებულებებს ახალ სამსახურებში მიიტანენ, იქნებიან მომთხოვნნი გარშემომყოფთა და საკუთარი თავისადმი და სხვებსაც გადაედებათ ეს მუხტი. მოკლედ, ადამიანური რესურსების მართვაზე უსასრულოდ შემიძლია წერა. ეჭვი მაქვს ბევრჯერ შევეხები ამ საკითხს ამ დღიურებშიც, ვინაიდან ადამიანი არის ცენტრი ყველა წარმატების და წარუმატებლობის.

დილის რიტუალის ნაწილია tripadvisor-ზე შესვლა და სასტუმროს და ბარის გვერდების შეთვალიერება. tripadvisor-ზე ბარი დღეის მდგომარეობით მე-4 ადგილზეა თბილისის 400 რესტორანს შორის. თანამშრომლებიც სულმოუთქმელად ელიან მორიგ შეფასებას. ჩვენთვის, სტუმრებისგან უკუკავშირის მისაღებად ეს ძალიან მნიშვნელოვანი ინსტრუმენტია. მართალია, ხანდახან გული გვწყდება, როცა რაღაცით უკმაყოფილოა სტუმარი, საბედნიეროდ, ეს ძალიან იშვიათად ხდება, მაგრამ ვცდილობთ ამას პოზიტიურად შევხედოთ და გავითვალისწინოთ შენიშვნები. შეუცდომელი არავინაა და შეცდომების მიმართ შემწყნარებელნი ვართ. ჩვენთან ყველაზე დიდი „დანაშაული“ საქმის არსიყვარულია. ჩვენი მიდგომაა, შეცდომა ყველას შეიძლება მოუვიდეს, მთავარია მასზე სწორი რეაგირება მოახდინო. კერძი ან ღვინო არ მოსწონს სტუმარს? კერძმა დაიგვიანა? იმოქმედე, რომ ყველაზე მომთხოვნი სტუმარიც კი კმაყოფილი გავიდეს ბარიდან. საბედნიეროდ ბევრია ასეთი შეფასებებიც, როგორც ერთერთმა სტუმარმა თავის FB გვერდზე დაწერა:

„Есть у меня что от сердца посоветовать моим любителям Тбилиси. Винный бар, вкуснейшая едальня g.Vino. Место, куда приходишь с вопросом "открыты ли вы еще минут 15, чтобы успеть что-то выпить?" и в ответ получаешь не безликую винную карту, а прекрасную девушку, которая расспросит, что у меня и как, какие настроения, чего хочется и просто принесет бокал правильного красненького. А к нему свежего хлеба и ароматнейшего масла.

Место, куда придешь через два дня после того, как просто зашел на бокальчик красненького перед закрытием,  и получишь столько внимания и бережного "как у вас дела?", что становится тепло и хорошо. Тут можно и пообщаться, и уютно помолчать. Предложат попробовать все, что есть сейчас, чтобы выбрать, что сегодня по настроению. Еда - выше всяких похвал. Жаль, я не попала на блюдо дня, которое каждый день "что приготовили".

К бару примыкает арт-галерея, и судя по страничке, случаются какие интересные события. Авторская посуда, которую держать в руках - одно удовольствие. Уютнейшее пространство.

Я была в настроении помолчать, а не поговорить, и не расспросила, откуда такое интересное место взялось. Ощущение, что хозяева там все - от управляющей до официантов, с таким вниманием к гостям подходит каждый. В следующий раз обязательно расспрошу.“

ამ პოსტის პასუხად მივწერე, რომ ამ სიტყვების წასაკითხად ღირდა ჩვენი ბარის არსებობა. არ ვიცი ვისთვის როგორ, მაგრამ მე მგონი ამაზე ძვირფასი არაფერია, როცა რისი მიღწევაც გინდოდა ზუსტად ის დაინახეს და განიცადეს და შენ ამ დროს იქ არც კი იყავი. შენმა თანამშრომლებმა გააკეთეს ეს ყველაფერი. სტუმარმა ისიც კი თქვა, რომ ისეთი შეგრძნება დაეუფლა, თითქოს ყველა, მიმტანიდან მენეჯერით დამთავრებული, იქ მესაკუთრე იყო. მმმ....

ჩვენ ორივე ძირითადად სახლიდან ვმუშაობთ. ჩემს ორგანიზაციას ოფისი აქვს თბილისში, მაგრამ კვირაში ორჯერ თუ მივალ. იმისთვის რომ საქმე გააკეთო სულაც არ არის 9-იდან 6 მდე ერთ ოთახში გამოკეტვა. რა თქმა უნდა, ეს იმ ტიპის სამუშაოს ეხება, როცა მნიშვნელობა არ აქვს, სად და როდის ზიხარ კომპიუტერის წინ. მოკლედ, როცა ადამიანს აქვს თავისუფლება, აკეთოს თავისი საქმე, იქ სადაც სურს და მაშინ როცა სურს, ბევრად უფრო ეფექტურია. არ მესმის, როცა ეგრეთწოდებულ „ოფისურ“ სამსახურებში მოსვლის და წასვლის დროზე აწესებენ მკაცრ კონტროლს. როცა ადამიანი ოფისში კომპიუტერის წინ ზის, დარწმუნებული ხართ, რომ ის საქმეს აკეთებს? კონტროლი და შეფასება შესრულებული სამუშაოს საფუძველზე უნდა მოხდეს და არა სამსახურში გატარებული დროის მიხედვით. ჩვენი სასტუმროს მენეჯერი ძირითადად სახლიდან მუშაობს. მას ორი შვილი ჰყავს და სამსახურის მიტოვება უნდოდა, ვინაიდან შვილებს საკმარის დროს ვერ უთმობდა და დანაშაულის გრძნობა აწუხებდა. მისი პასუხისმგებლობები არ მოითხოვს ადგილზე მუდმივად ყოფნას, ვინაიდან სტუმრებს სხვა თანამშრომლები მასპინძლობენ, შესაბამისად ასეთი გადაწყვეტა მოვნახეთ. იმავე მიმართულებით ვმუშაობთ ბარშიც. ადამიანებს უნდა მისცე საკმარისი დრო პირადი ცხოვრებისთვის და თავად გადაწყვიტონ, როგორ გაუკეთონ საკუთარ სამუშაო დროს ორგანიზება. სხვაგვარად ვერ იქნებიან ბედნიერნი. სამუშაო პროცესი კი ისე უნდა მოაწყო, რომ ამის საშუალება ყველას ჰქონდეს. მიმტანი თუ არის სტუმრის მომსახურებაზე პასუხისმგებელი, რა საჭიროა დამატებით მენეჯერისგან კონტროლი? ჩვენ ზრდასრულ ადამიანებს ვიყვანთ სამსახურში, რომელთაც შესწევთ უნარი საკუთარ ქმედებებზე პასუხი აგონ. მენეჯერი თანამშრომლებს უნდა დაეხმაროს რჩევით, მიმართულებების მიცემით, პროცესის უკეთ ორგანიზებით. თუკი სწორი თანამშრომელი ავიყვანეთ და მისი შესაძლებლობების შესაბამის ადგილზე მუშაობს, იცის რას ელიან მისგან და საჭირო ინსტრუმენტებით შევაიარაღებთ, შედეგიც არ დააყოვნებს :)

ოთხშაბათი, 14 ოქტომბერი

მამუკა გუშინდელ შეხვედრაზე მიყვება: „გუშინ ქართული ხელნაკეთი ღვინოების ასოციაციის მარკეტინგის დირექტორს, საბა სარიშვილს შევხვდი g.Vino-ში. ეს ასოციაცია ახალი დაფუძნებულია და ჯერ მხოლოდ სამ მეღვინეს აერთიანებს, მაგრამ დასაწყისშივე ეტყობა რომ წარმატებული იქნება, რადგან სწორედ უდგებიან საქმეს. საბა თავის პატარა ვაჟკაცთან ერთად იყო მოსული. თურმე სულ აინტერესებდა რა არისო შეხვედრა. საბამ ბოლოს უთხრა, ხომ ნახე, შეხვედრა რა არისო, თუმცა ყველა შეხვედრა ასეთი კარგი არააო :) მესიამოვნა...

პირველად მანაველის რქაწითელი გავსინჯეთ. ჯერ ქვევრში და შემდეგ კასრში დავარგებული. ძალიან მომეწონა. მე ვერ ვიტყვი, რომ ღვინის კარგი მცოდნე ვარ, მაგრამ ვფიქრობ, არც არის აუცილებელი. მთავარია ის, რასაც გრძნობ. სხეულიანი ქვევრის რქაწითელი, თან შემდეგ მუხაში დავარგებული, ჩემთვის წაუგებელი ვერსიაა. შემდეგ ჭოტიაშვილის მარნის ხიხვი გავსინჯეთ. ბარში 100% ხიხვი მხოლოდ ზაზა დარსაველიძის გვაქვს და გვინდა, მეტი არჩევანი გვქონდეს. ხიხვიც ძალიან მომწონს, ადრე ევროპულად დაყენებული მქონდა გასინჯული... ჩემი აზრით ქვევრი ძალიან უხდება. ჭოტიაშვილის ხიხვი (ქვევრის) აუცილებლად იქნება ჩვენს ბარში. საბას ჩვენი მენიუდან რამოდენიმე კერძი გავასინჯე, ვფიქრობ გულწრფელად მოეწონა... ისე გვაქვს შერჩეული, რომ უხდება ჩვენი კერძები ქვევრის ღვინოს. საინტერესო საუბარი გვქონდა, ქვეყნის განვითარებაზე - რომელიც ჩვენი აზრით ღვინის და ღვინის ტურიზმზე გადის. ამასობაში ორი უცხოელი შემოვიდა, ჩვენს გვერდით დასხდნენ. მიმტანს ჰკითხეს, მოვარდისფრო ღვინო გავსინჯეთ გუშინ სასტუმროში და აქაც ხომ არ გაქვთო? თურმე ქარვისფერს გულისხმობდნენ. ეკო ღლონტის (ლაგვინარი) კრახუნა გაუსინჯავთ, ბოთლი რომ ვაჩვენეთ, დაგვეთანხმნენ, ეს არისო. მერე მე ამაყად ვუთხარი, თქვენ rose ფერს კი არა amber-ს (ქარვისფერს) ეძებთ და ეს არის ადგილი, სადაც თითქმის ყველა საუკეთესო amber არის თავმოყრილი-მეთქი... ცოტა ხანში საბას და სანდროს დავემშვიდობე. დარწმუნებული ვარ, ვითანამშრომლებთ, რადგან ჩვენი ხედვები და ღირებულებები ემთხვევა ერთმანეთს“.

დღეს დამატებით შეკვეთილი თეფშები მოვიტანეთ workshop-იდან. ჭურჭელი ბარში სრულად ხელნაკეთია, workshop-ის ძალიან ნიჭიერი გუნდი საოცრებებს აკეთებს. ჩვენს სტუმრებს ძალიან მოსწონთ ეს ნივთები და ხშირად გვთხოვენ, მივყიდოთ. ზოგი მათგანი მეორე დღეს, ან იმ დღესვე მიემგზავრება და შეკვეთის გაკეთების დრო არ აქვთ. ვინაიდან ჩვენი პრინციპია, უარი არაფერზე ვუთხრათ სტუმრებს, ჭურჭლის გაყიდვაც დავიწყეთ. ზოგადად დიზაინს და ყველა დეტალს დიდ ყურადღებას ვაქცევთ. ბარის და სასტუმროს დიზაინი ლუკა გონაშვილმა გაგვიკეთა. ინტერიერში ჩვენი საყვარელი მასალებია გამოყენებული, ბევრი ხე, ხელით მოხატული კერამიკა, ქართული ხალიჩის ელემენტები. 

დღეს მცხეთობაა და დასვენების დღე. საღამოს ბარში გავედით მეგობრებთან ერთად. ხუთი საათიდან აქტიურად დაიწყეს სტუმრებმა შემოსვლა. რამდენიმე სტუმარი მარტო იყო, თითო ჭიქა ღვინო დალიეს. სხვა მაგიდასთან ახალგაზრდა რუსი ტურისტების ექვსკაციანი ჯგუფი იჯდა, ერთი მაგიდაც ქართველებმა შეავსეს. თავიდან, ძირითადად, უცხოელი სტუმრები ჭარბობდნენ. გვიხარია, რომ უკვე ადგილობრივ ექსპატებსა და ქართველებს შორისაც გვყავს მუდმივი სტუმრები. ბევრი, თუნდაც სხვაგან ვახშმობდეს, ჩვენთან მაინც შემოივლის ჭიქა ღვინოზე. გარეთ აგრილდა და სტუმრები შიგნით ამჯობინებენ ჯდომას, თუმცა მოსაწევად გარეთ გადიან. ჩვენთან შიგნით არ ეწევიან. მამუკა ჩვეულებისამებრ ჩაერთო სტუმრების მომსახურებაში.

მამუკა: „ხანში შესული წყვილი შემოვიდა, უცხოელები იყვნენ. რატომღაც მომინდა მე შემერჩია მათთვის ღვინო. მივედი. ორი მარტივი კითხვა დაუსვი: 

-    რა ფერის ღვინო გსურთ? 
-    ქარვისფერი.
(ეს არ არის ჩვენთან რთული, დიდი არჩევანი გვაქვს). 
-    როგორი სიმაგრის გსურთ? 

მითხრეს რაღაც საშუალო, უცბად ჩინური მომივიდა თავში. შემდეგ ვაჩვენე მენიუში ჩინურის არჩევანი და ხოხბის ცრემლებზე შეჩერდნენ. მერე მკითხეს, რას გვირჩევთ მისაყოლებელსო. ჩვენ „ტაპას მენიუ“ გვაქვს, ლიდას იდეა იყო. შევქმენით ნაკრები თითქმის ყველაფრის, რაც გვაქვს მენიუში, 2 პერსონაზე. მცირე ულუფებით რამოდენიმე დასახელების კერძის დაგემოვნებაა შესაძლებელი. ერთი განსხვავება, რაც ამ მენიუშია, არის ის, რომ ან კუპატი უნდა აიღო, ან მეგრული ხარჩო ღომით. და მე ვურჩიე, მეგრული ხარჩო გაესინჯათ. ზოგადად ქვევრის ღვინო ძალიან უხდება ხარჩოს. კუპატსაც უხდება მაგრამ მე ხარჩოზე მირჩევნია... რა თქმა უნდა, დამიჯერეს, დარწმუნების ძალიან კარგი უნარი მაქვს :). მოგვიანებით შევხედე იმ წყვილს, მე მგონი ბედნიერები იყვნენ არჩევანით... მე და ლიდა ბარში პერიოდულად მივდივართ ხოლმე. ხშირად ჩვენ მეგობრებს ან თანამშრომლებს ვეპატიჟებით. თავიდან უფრო მეტად ვღელავდი, როდესაც ახალი გახსნილები ვიყავით. საერთოდ დეტალებზე ორიენტირებული ვარ (შესაძლოა ხანდახან ზედმეტად), ამიტომ პირველ ეტაპზე პროცესში ხშირად ვერთვებოდი. შესაძლოა ამით თანამშრომლებს ვძაბავდი კიდეც, მაგრამ ვფიქრობ მაინც სასარგებლო იყო, იმ ეტაპზე, მათთვის -ჩემგან მოესმინათ და ენახათ მაგალითი, რა არის სწორი სერვისი. დღის ბოლოს ვწუწუნებდი, რომ სხვა დროს მეგობრებთან ერთად არ დავჯდები ბარში, რადგან სიამოვნებას ვერ ვიღებ-მეთქი. ყურადღება იმაზე მქონდა გადატანილი, როგორ ემსახურებიან სტუმრებს, ხომ არ ეშლებათ რამე... ასე იყო რამდენიმე თვე, მაგრამ შემდეგ ერთ დღეს მივხვდი, რომ უკვე იმდენად კარგად აკეთებენ თავის საქმეს, რომ შემიძლია მოვეშვა და სიამოვნება მივიღო. ძალიან კარგი შეგრძნებაა... ახლა უკვე სიამოვნებისთვის ვერთვები მომსახურებაში, როგორც ჩანს, მომწონს ეს საქმე. 

მე და ლიდას გვიყვარს ევროპაში მოგზაურობა. ბევრჯერ ვიფიქრეთ, რომ მსოფლიოს სხვა ნაწილებიც დაგველაშქრა :). ერთხელ ტაილანდიც ვცადეთ. მაგრამ მერე მივხვდით, რომ ჩვენი ხასიათიდან გამომდინარე ამ ეტაპზე მაინც ევროპა გვირჩევნია. ადრე ჩვენი ინტერესი უფრო დიდი ქალაქები, არქიტექტურა, ისტორიული ძეგლები, მუზეუმები იყო. მაგრამ ბოლო 3 წელია უფრო მცირე ქალაქები და სოფლები გვიზიდავს. ამ ბოლო ხანებში კი, რადგან ღვინით დავინტერესდი და თან ნატურალური ღვინით, ვცდილობ ევროპაშიც ვნახო ისეთი ღვინის ბარები და რესტორნები, სადაც ასეთი ღვინოებია. ზოგადად, უნდა გავამხილო, რომ რაც ბიოდინამიკურ ღვინოს ვეზიარე, სულ უფრო მიჭირს სიამოვნება მივიღო კონვენციური ღვინისგან. ძალიან რადიკალურად არ უყურებ ამ საკითხს (ანუ თუ არ არის სადმე ბიოდინამიკური ღვინო მხოლოდ წყალს არ ვსვამ), მაგრამ როდესაც საკითხი არჩევანზეა, მაშინ, რა თქმა უნდა, ჩემთვის ის ბიოდინამიკური ღვინოა. ხო, ევროპაზე ვსაუბრობდი - ბოლოს სლოვენია-ხორვატიაში ვიყავით. ვიდრე წავიდოდით, მოვიძიე ინფორმაცია. აღმოჩნდა, რომ რამდენიმე მეღვინეა სლოვენიაში, ვინც ღვინოს ქვევრში აყენებს. ერთერთი მათგანია ჟან მიშელ მორელი, რომელიც წარმოშობით ფრანგია, მაგრამ დიდი ხანია, სლოვენიაში ცხოვრობს. მისი კომპანია Kabaj არის ერთ-ერთი პირველი, ვინც საქართველოდან ქვევრის ექსპორტი მოახდინა. დღეს ამ კომპანიის განმასხვავებელი ნიშანი სწორედ ქვევრში დავარგებული ღვინოა. მაგალითისთვის, თუ მისი ჩვეულებრივი ღვინო 20 ევრო ღირს, ქვევრის ღვინოს 40 ევროდ ყიდის. ამას ერთი მარტივი მიზეზი აქვს: ის არის სრულიად განსხვავებული ყველა მისი დანარჩენი ღვინისგან. მე ძალიან მინდოდა, რომ მენახა მეურნეობა და მისი მარანი, მაგრამ, სამწუხაროდ, მოსავლის აღების პერიოდი დაემთხვა, როდესაც არც ერთ მეღვინეს არ სცალია სტუმრებისთვის. სხვა დროს აუცილებლად ვეწვევი, როგორც მას, ისევე რამდენიმე ძალიან საინტერესო მეღვინეს, რომელიც იმ რეგიონში მოღვაწეობს. ლუბლიანაში მივაგენი მაღაზიას, სადაც მისი ღვინოები იყიდებოდა. სხვათა შორის, მაღაზიის მეპატრონე ძალიან კარგად იცნობდა ქვევრის ღვინოებს და ისიც იცოდა, რომ ჩვენ - ქართველებს დიდი ტრადიცია გვაქვს. Kabaj-ის რამდენიმე ბოთლი შევიძინე და საქართველოში ჩამოვიტანე. იმ დღეს ბარში ჩვენ თანამშრომლებს მოვუყევი ამ მეღვინის შესახებ და მისი ქვევრის ღვინო გავსინჯეთ. ძალიან მოეწონა ყველას... Kabaj სლოვენიის ღვინის რეგონშია, Goriska Brda ჰქვია იმ რეგიონს. ღვინის მარნის გარდა, პატარა სასტუმრო აქვთ და აგრეთვე, პატარა რესტორანი, სადაც განსაკუთრებულ კერძებს აკეთებენ რეგიონული ინგრედიენტებით. ასეთი მცირე სასტუმროები და რესტორნები მრავლადაა იმ რეგიონში. ოცნება მაქვს, რომ როდესღაც საქართველოში იგივე განვითარდება. არადა პოტენციალი უზარმაზარი გვაქვს. იმიტომ არა რომ ქართველი ვარ, უბრალოდ რეალურად თუ შევხედავთ როგორც კუთხის/რეგიონის, ისე - სამზარეულოს, მრავალფეროვნების თვალსაზრისით, ჩვენთან გაცილებით უკეთესი პოტენციალია. უბრალოდ, ამას შრომა სჭირდება და მონდომება...“

ხუთშაბათი, 15 ოქტომბერი

დღეს გიორგი იქნება მზარეული. გიორგიმ ჩვენთან მიმტანად დაიწყო მუშაობა. როცა ერთ-ერთი მზარეული უნდა ჩაგვენაცვლებინა, გიორგიმ გამოთქვა დაინტერესება, თან უკვე შემჩნეული იყო გემრიელი კერძების მომზადებაში და, რაც მთავარია, აინტერესებდა ეს მიმართულება. მთავარი, რატომაც გადავწყვიტეთ, რომ გვეცადა, მონდომება იყო. იმედი გვაქვს ყველაფერი გამოვა. ილონას, მეორე მზარეულსაც, არასდროს უმუშავია მზარეულად, წლების განმავლობაში დიასახლისი იყო და მისი გემრიელი საჭმელების დაგემოვნება მხოლოდ ოჯახის წევრებს შეეძლოთ.  მზარეულებთან დაკავშირებითაც შერჩევის პრინციპი იყო მონდომება, სიახლეების მიმართ გახსნილობა, არაკონსერვატიულობა, სისუფთავე, ორგანიზებულობა. მენიუს შედგენისას აქცენტი იმაზე გავაკეთეთ, რაც უკვე კარგად იცოდნენ მზარეულებმა, ამიტომაც ბევრი კერძი გვაქვს მეგრული საფუძვლებით. მოვახდინეთ მათი ოდნავ მოდერნიზება, წავიმუშავეთ პრეზენტაციაზე. თავიდან, როგორც ყველაფერში, აქაც აქტიურად ვიყავით ჩართულები. ეხლაც პერიოდულად ვერთვებით კერძების ჩანაცვლებისას ან დამატებისას. მიუხედავად იმისა, რომ მზარეულობისგან ძალიან შორს ვარ, როგორც მომხმარებელი საკმაოდ მომთხოვნი ვარ. ძალიან მომწონს კულინარიული გადაცემები, ინტერნეტ სივრცეშიც უამრავი ინფორმაციის მოძიება შეიძლება, რაც ექსპერიმენტების ჩატარების საშუალებას გაძლევს. საერთოდ, სახლში იშვიათად ვამზადებ და თუ ვამზადებ, მხოლოდ ექპერიმენტისთვის. საშუალოვადიან პერსპექტივაში მინდა პროფესიონალურად დავეუფლო ამ საქმეს. ჰო, კიდევ ფოტოგრაფია უნდა შევისწავლო. საკმაოდ სერიოზულად ვფიქრობ, რომ პროფესია უნდა შევიცვალო. მზარეული, ალბათ არ ვიქნები, მაგრამ სიამოვნებით გავაკეთებდი სკოლას და შესაძლოა რესტორანსაც. ვნახოთ. საერთოდ, ხშირად მიფიქრია, როგორ ვირჩევთ პროფესიას და არის თუ არა ის, რასაც ვაკეთებთ, ის - რასაც უნდა ვაკეთებდეთ. 

“This is a man’s world
But it would be nothing, nothing
Without a woman or a girl”.

მღერის ჯეიმს ბრაუნი მამუკას ლეპტოპიდან. ამაზე სხვა დროს...

პარასკევი, 16 ოქტომბერი

დილის ერთ-ერთი რიტუალი თბილისის რესტორნებისა და ბარებისთვის ონლაინ სივრცეში თვალის შევლებაა. ვკითხულობ რას წერენ მათზე სტუმრები. რა მოსწონთ, რა - არა. რა თქმა უნდა, თავადაც ვსტუმრობთ საინტერესო ადგილებს, მაგრამ ინტერნეტი კიდევ უფრო მეხმარება, რეალისტურად შევაფასო - რა ხდება ირგვლივ. მართალია, ჩვენი პირდაპირი კონკურენტები რესტორნები არ არიან, ვინაიდან ჩვენ ღვინის ბარი ვართ და კონცეპტუალურად განვსხვავდებით. გარდა ამისა, თბილისში იმდენად მცირე რაოდენობის რესტორნებია, სამწუხაროდ კონკურენციაზე საუბარიც კი ძნელია, მაგრამ ძალიან დიდ პატივს ვცემ, რასაც მაგალითად თეკუნა გაჩეჩილაძე აკეთებს, ხშირად დავდივართ კულინარიუმში. ასევე მოგვწონს კახელები. ეს ის იშვიათი შემთხვევაა, როდესაც თამამად შეიძლება ითქვას, რომ რესტორანში საუკეთესო აუთენტური კახური კერძებია და არ არის მოსაწყენი თავისი ფორმით თუ შინაარსით :). 

მაშ, რა არის ღვინის ბარის კონცეფცია და რითი განსხვავდება რესტორნისგან? მაშინ, როცა რესტორანში, ტრადიციულად, უფრო მეტად ფორმალური გარემო და ინტერიერია, კერძების საკმაოდ ფართო არჩევანითა და ღვინის მოკრძალებული მენიუთი, ღვინის ბარში ცენტრალური ადგილი ღვინის მდიდარ და მრავალფეროვან მენიუს უჭირავს. აქ ღვინო მთავარ როლს თამაშობს. შესაძლოა, იყოს, ასევე, წასახემსებლები, ყველის და ძეხვეულის დაფები და მარტივი კერძები, მაგრამ ადამიანები, როგორც წესი, დადიან რამდენიმე ჭიქა ღვინის დასაგემოვნებლად და სასიამოვნო, არაფორმალურ გარემოში დროის გასატარებლად. ჩვენთან ხშირად სრულიად უცხო ადამიანები ერთმანეთთან საუბრობენ, ხანდახან მაგიდებსაც აერთიანებენ. როგორც წესი, შუადღეს ლანჩზე შემოდიან, საღამოს შესაძლოა რამოდენიმე წუთით შემოვიდნენ ვახშმამდე ან ვახშმის შემდეგ, ორიოდე ჭიქა ღვინო მიირთვან იქვე გამომცხვარ პურთან და ნატურალურ მზესუმზირის ზეთთან ერთად, ან რამდენიმე საათითაც შეყოვნდნენ და კერძებიც დააგემოვნონ. მთავარია, რომ გარემო მეტად არაფორმალურია. ჩვენთან ასევე შესაძლებელია ღვინის ბოთლით შეძენა, წასაღებად. ფასი ამ შემთხვევაში უფრო დაბალია, ვიდრე - როცა ბარში მიირთმევ. ყოველკვირა იცვლება ჭიქით შემოთავაზებული ღვინის არჩევანი.  ჩვენ ძალიან დიდი ყურადღებით ვარჩევთ ღვინოებს და სტუმრებს ვთავაზობთ მცირე მარნების მიერ წარმოებულ, ნატურალურ, ბიოდინამიკურ, ეგრეთწოდებულ „არამეინსტრიმ“ ღვინოებს. ღვინოს, ძირითადად, ორი გზით ვარჩევთ, გამოცდილი მეღვინეები გვიწევენ რეკომენდაციას და ჩვენ თავადაც ვეძებთ საინტერესო მეღვინეების ნახელავს. ორივე შემთხვევაში აუცილებელია, რომ ჩვენ თავად მოგვეწონოს ღვინო. გვინდა, რომ მომხმარებელს მხოლოს ის შევთავაზოთ, რაც თავად მოგვწონს და სრულად ვართ დარწმუნებულნი. ჩვენ არ ვარჩევთ და არ ვანიჭებთ უპირატესობას რომელიმე მეღვინეს. ყველას თანაბარ პირობებში ვაყენებთ. ერთი სიტყვით, ჩვენი პრინციპია, შევქმნათ ძალიან საინტერესო და მრავალფეროვანი ღვინის მენიუ და სტუმარს მივცეთ არჩევნის საშუალება, თავად გადაწყვიტოს რომელი მწარმოებლის, რა ჯიშის და რა ფასის ღვინო დააგემოვნოს. 

რაც შეეხება კერძებს, იშვიათი ქართული ყველის და ძეხვეულის დაფები ძალიან პოპულარულია. სამწუხაროდ, ძეხვეული მხოლოდ ევროპული გვაქვს. ჯერჯერობით, ადგილობრივი წარმოების მაღალი ხარისხის ძეხვები ვერ მოვიძიეთ, თუმცა ქათმის ღვიძლის პაშტეტი ჩვენი მზარეულების მომზადებულია, მეგრულ კუპატსაც სპეციალურად ჩვენთვის ამზადებენ. პერიოდულად გვაქვს რაჭული ლორი, თუმცა მისი შოვნაც მარტივი არ არის. კერძებს რაც შეეხება, მენიუ სეზონურად ახლდება, რათა სეზონური ინგრედიენტები გამოვიყენოთ. მენიუს შედგენისას ვხელმძღვანელობდით პრინციპით, რომ კერძები არ უნდა ყოფილიყო სტანარტულად ტრადიციული, არამედ ქართული თუმცა თანამედროვე სულით. მაგალითად ქათმის ბურთულები მოდის ბაჟეს სოუსით, ნიგვზიანი ხარჩო მოხალული ღომით, კარტოფილის და სულუგუნის ბურთულები გებჟალიას სოუსით. როგორც მამუკამ აღნიშნა ზემოთ, მათთვის ვისაც რამოდენიმე კერძის დაგემოვნება სურს, ვთავაზობთ ეგრეთწოდებულ, „ტაპას“ მენიუს ორ ადამიანზე, სადაც სტარტერების ნაკრები (ბადრიჯანი ნიგვზით ან ნივრით, სხვადასხვა ფხალეული, კარამელიზირებული ხახვი თხის ყველით), სამი სახის ცხელი კერძი და ხაჭაპურიტოები შედის. ახლახან დავამატეთ შემწვარი გოჭი და ელარჯი, მხოლოდ საჭიროა ერთი დღით ადრე შეკვეთა. 

ორი სიტყვით თუ ვიტყვით, g.Vino  სტუმრებს სთავაზობს ხელნაკეთ, იშვიათ ნატურალურ ღვინოებს და „ტაპას’ სტილის კერძებს, თუმცა მთავარი, რისი შექმნისკენაც მივისწრაფით, არის შთაბეჭდილებები, გამოცდილება experience, რომელსაც სტუმარი ჩვენთან ყოფნისას მიიღებს. როცა თანამშრომლებს ჩვენს კონცეფციაზე ვესაუბრებით, ვამბობთ: ჩვენ არ ვყიდით უბრალოდ ღვინოს და კერძებს. ჩვენ უნდა დავეხმაროთ სტუმარს, შეიგრძნოს - ვინ და რა არის შეთავაზებული ღვინის უკან. ეს არ არის მხოლოდ კარგი ყურძენი, რომელიც უძველესი ტექნოლოგიით არის დაწურული და დავარგებული, არამედ ეს არის მეღვინის სიყვარული, გატაცება, შფოთვა, ღელვა, ყველა გრძნობა, რაც ღვინის შექმნას თან ახლავს. ჩვენთან სტუმრობა უნდა იყოს მოგზაურობა ღვინის სამყაროში.

თავიდანვე ვფიქრობდით, რომ ეს კონცეფცია შესაძლოა ბევრისთვის თავიდან უცხო ან გაუგებარი ყოფილიყო. იყო რისკი, რომ სტუმრებს ჩვეული მრავალგვერდიანი კერძების მენიუს მოლოდინი ექნებოდათ და ვაცნობიერებდით, რომ ამგვარ ღვინის ბარზე მოთხოვნა არათუ უნდა დაგვეკმაყოფილებინა, არამედ ჩვენ თვითონ უნდა შეგვექმნა. საბედნიეროდ, სტუმრებმა კარგად მიიღეს კონცეფცია. ძალიან იშვიათად არის შემთხვევები, როცა სტუმარი ხინკალს და მწვადს ელის, ან უკმაყოფილებას გამოთქვამს კერძების მენიუს მოცულობასთან დაკავშირებით, თუმცა ბევრი სტუმრისთვის ეს კონცეფცია ნაცნობიცაა და ძალიან მიმზიდველიც. 

დღეს პარასკევია. მენეჯერი სიხარულით მამცნობს, რომ სტუმრები ბართან ელიან თავისუფალ მაგიდას. დღეს რეკორდული რაოდენობის სტუმარი გვყავდა.

შაბათი, 17 ოქტომბერი

მამუკა ხუთშაბათს მივლინებაში წავიდა ერთი კვირით. დღეს ვისაუბრეთ, დაფაზე წარწერისთვის თეთრი მარკერები და ფასის ნიშნები უნდა შეუკვეთოს ამაზონიდან. სამწუხაროდ ბევრი რამ, თბილისში არ იშოვება, ალბათ მოთხოვნა არ არის. ზოგადად მომწოდებლების თემა, პროდუქტების თუ ნივთების „შოვნა“, შეკვეთის დათქმულ დროში და ხარისხიანად შესრულება ყველაზე პრობლემურია. სამწუხაროდ ამაზე მეტწილად ზეგავლენას ვერ ახდენ და, საბოლოო ჯამში, შესაძლოა, შენი ბიზნესი დაზარალდეს. ის, რაც შენს ხელთაა, ძალიან მარტივი მოსაგვარებელია. მომწოდებლებთან დაკავშირებული პრობლემა - ეს არის ზოგადად ბიზნეს ეთიკის ძალიან დაბალი დონის პრობლემა. ამის გამო საბაზრო ეკონომიკის პრინციპები არ მუშაობს. ანუ საბაზრო ეკონომიკის პირობებში, უბრალოდ სხვა მომწოდებელთან გადახვალ, როცა ერთი არ მოგწონს, მაგრამ უმეტესწილად, იქაც იგივე პრობლემები გხვდება. ამის გამოსასწორებლად ერთადერთი გზა საკუთარი ქმედებით ახალი სტანდარტების დამკვიდრებაა. თუ გინდა, რომ შენმა მომხმარებელმა ყოველთვის დათქმულ დროს ჩაგირიცხოს თანხა, მომწოდებელმა დათქმულ დროს მოგაწოდოს პროდუქტი და შეთანხმებული ხარისხის იყოს, თავადაც ასე უნდა მოიქცე. ჩვენს მომწოდებლებს ხშირად უთქვამთ, რომ ძალიან მოსწონთ ჩვენი მუშაობის პრინციპი, რომ არასდროს ვუგვიანებთ ჩარიცხვას, დანაპირებს ვასრულებთ და ა.შ. მომთხოვნები ვართ სხვის მიმართ, მაგრამ პირველ რიგში საკუთარი თავის მიმართ. 

კვირა, 18 ოქტომბერი

ჰო, გუშინ და დღეს თბილისობაა. ჩვენებმა მენიუში მოხარშული სიმინდი და გოგრა შეიტანეს და შემოდგომის საჩუქარი დაარქვეს:). მომწონს, როცა ინიციატივას იჩენენ. უკვე დარწმუნებული ვარ, ცუდს არაფერს მოიფიქრებენ. მეტ დამოუკიდებლობას ვაძლევთ, რომ საკუთარ გადაწყვეტილებებზე თავად აიღონ პასუხისმგებლობა.

გადავხედე ჩემს ნაწერს. მოკლედ ეს დღიურების გარდა ყველაფერია მგონი :) თან მგონი ისე გამომივიდა, თითქოს ჩვენ ყველაფერს სწორად ვაკეთებთ და ირგვლივ ყველაფერი თუ არა ბევრი რამ გამოსასწორებელია. საბედნიეროდ ბევრნი ირგვლივ იზიარებენ ჩვენს შეხედულებებს და ბევრიც მაგალითია ჩვენთვის. მგონი გვეშველება :).

© ლიდა ვარდანია, საქართველოს ღვინის კლუბი, ღვინის საინფორმაციო ცენტრი

პროექტ „ღვინის დღიურების“ ფარგლებში მომზადებული მასალა წარმოადგენს ავტორთა კერძო შეხედულებებს და არ გამოხატავს საქართველოს ღვინის კლუბისა და ღვინის საინფორმაციო ცენტრის პოზიციას.

 

ღვინის დღიურები. ალეკო სარდანაშვილი. აღმოსავლეთმცოდნე, ოჯახური ღვინის მწარმოებელი სოფ. ხვანჭკარადან

$
0
0

26 ოქტომბერი, ორშაბათი

დღე ჩვეულებრივ იწყება. მარანში შესვლით და ღვინის მორევით. ღვინოების დიდი ნაწილი უკვე გამოშვებულია და შუშის ბოცებშია მოთავსებული. მუხის კასრში მხოლოდ კახური რქაწითელია, რომელიც წელს პირველად დავწურე. ორ კვირაზე მეტია, ჭაჭაზე დუღს. მორევამდე გემოს ვუსინჯავ. ცოტაც და, უკვე გამოშვებაც შეიძლება, თუმცა ჯერ ის არაა, რაც მინდა. 

მარანი

დღეს სლოვაკ სტუმრებს ველოდები. სლოვაკეთის რაჭიდან. უკვე მეოთხედ მოდიან ჩემთან. პირველად შარშან მესტუმრნენ და ძალიან შეუყვარდათ აქაურობა. ღვინოც, რა თქმა უნდა. საინტერესო ახალგაზრდები არიან. მთელი საქართველო მოიარეს. უყვართ, აინტერესებთ ჩვენი ქვეყანა. 

შუადღით მოვლენ. მანამდე ღვინოები უნდა დავაგემოვნო. ხვანჭკარა ლექზე მუშაობს. დუღილი ისევ გრძელდება. ჯერ ცოტა ტკბილია. წულუკიძის თეთრა უკვე დაღვინებულია. ცოტაც და, უკეთ დაიწმინდება.

სტუმრებიც მოდიან. რაჭული პურ-მარილით, ღვინით და კეთილი გულით ვხვდებით უკვე ჩვენს მეგობრებს. საღამო სასიამოვნოდ გადის. ახალ ღვინოებს ერთად ვაგემოვნებთ. კოცონთან ვსაუბრუბთ და დღეც გადის...

ყველაფერი მაშინ დაიწყო, როცა რვაწლიანი ემიგრაციის შემდეგ სამშობლოში დავბრუნდი. თუმცა არა... მაშინ, როცა ბაბუმ პირველად ჩამიყვანა ვენახში და მისი დარგული, მოვლილი ვენახები მანახა; როცა პირველად გამასინჯა მისი დაწურული ღვინო; მაშინ, როცა პირველად აღვიქვი, რა იყო ხვანჭკარა, რა დიდი იყო ის და რა დიდი პატივი იყო ჩემთვის, სამყაროს ამ პატარა ადგილის ნაწილი ვყოფილიყავი. სიმართლე ისაა, რომ ეს ერთადერთი ადგილია, რომელიც მენატრებოდა და სულ თან მდევდა. სამშობლოში დაბრუნების ეულ გზაზე ბევრ რამეს ვფიქრობდი. გონებაში უამრავი გეგმა ისახებოდა. თუმცა ჩვენს რეალობასთან ჭიდილი უჭირდა. რა უნდა გამეკეთებინა სამშობლოში? სად უფრო საჭირო ვიქნებოდი? როგორი იქნებოდა სხვა რეალობაზე გადმორთვა? და ასე, გაუთავებლად. 

ფიქრებთან ჭიდილი დიდხანს არ გაგრძელდა... სოფელში ჩამოსვლის პირველივე დღიდან ყველაფერი ნათელი გახდა. მე აქ უნდა ვყოფილიყავი, აქ ვიყავი საჭირო. უფრო მეტად, ვიდრე - ნებისმიერ სხვა ადგილას. რეალობა მძიმე - გაჭირვება, უიმედობა, მიგრაცია, დაკეტილი სახლები... ეჭვები - „აქ რა ვაკეთო?“, „აქედან ყველა გარბის, აქ მოგეწყინება“; „დიდხანს ვერ გაჩერდები“...

ცხოვრება ერთი დიდი გამოცდაა და გამოცდილების, ზრდის, ჩამოყალიბების მთელი პროცესი. როგორ შევხედოთ ამ ყველაფერს? დინებას მივყვეთ? სხვები ხომ მიყვნენ და წავიდნენ... თუ შევებრძოლოთ, არ შევეპუოთ, ვცადოთ მაინც ის, რაც შეიძლება გარშემო მყოფთათვის სიგიჟეს ან რაღაც მიუღწეველ ოცნებას წარმოადგენს? მე მეორე ვარჩიე. 

ვენახი, ვაზი, ღვინო - ქართველი კაცის თანამდევი და განუყოფელი ნაწილია. ეს საქმე არასდროს დაიყვანება წმინდა მერკანტილურ ბიზნესზე. ამ ღვთიური წვენით ადამიანის დაბადებას ვზეიმობთ, ამქვეყნად ცხოვრების მანძილზეც ის ჩვენი თანამდევია და ამქვეყნიდანაც თავად გვაცილებს. ვაზი ჩვენი იდენტობის ნაწილია. 

გეგმები მალევე დაისახა. კარ-მიდამო უნდა გალამაზდეს, ვენახები უნდა მოღონიერდეს, საქმე ძალიან ბევრია, მაგრამ სურვილი უფრო დიდია და ამიტომ ყველაფერი იწყება და დიდი მონდომებითა და ძალისხმევით მიდის. ოჯახი ჩემკენაა. მეგობრები გვერდით დგანან. მარტო არ ვარ. მთავარი არაა, ვის როგორ სჯერა იმის, რასაც ვაპირებ. მე ხომ ვიცი, რომ მჯერა?!

მეგობრებთან

 

27 ოქტომბერი, სამშაბათი                 

დილა ჩვეულებრივ იწყება. შემდეგ სტუმრებიც იღვიძებენ. სოფელს ვათვალიერებთ ისევ. ხედებით ვტკბებით და ვსაუბრობთ, თუ რამხელა პოტენციალია აქ და რამდენი რამის გაკეთება შეიძლება. შემდეგ კი დიდი ხნის სურვილი უსრულდებათ და ჭაჭას ერთად ვხდით. ვხედავ, რომ ძალიან სიამოვნებთ მთელი პროცესი, რადგან თვითონაც მონაწილეობენ. თბილ ჭაჭას აგემოვნებენ და სამახსოვრო სურათებსაც იღებენ. საღამოს ისინი მიდიან. ვემშვიდობებით იმ იმედით, რომ ისევ შევხვდებით ერთმანეთს. 

ჭაჭის გამოხდა სლოვაკ სტუმრებთან ერთად

ჩემი სტუმრები

როცა ღვინის დაყენება დავიწყე, ღვინის შესახებ ბევრი არაფერი ვიცოდი. ჩემი ცოდნა კარგი ღვინის დაგემოვნებით და განსაზღვრით იწყებოდა და მთავრდებოდა. თუმცა ცოდნის მიღება ყოველთვის შეიძლება. აქ გამოცდილი ხალხია, ბერვი რამ მასწავლეს და ახლაც მასწავლიან. ვენახში უამრავი საქმე იყო გასაკეთებელი, თუმცა ერთ დღეში არაფერი დაწყებულა, ან დამთავრებულა. თანმიმდევრულად სამუშაოებიც დაიწყო და წინაც წავიდა. მთავარი ამ დროს სტიმულია. მოკლედ, პირველივე წელს დიდი შრომა ჩავდე ამ საქმეში და სულმოუთქმელად ველოდებოდი შემოდგომას, თუმცა მთავარი გამოცდა წინ იყო. მოსავალი ცუდი მოვიდა, ძალიან მწირი. ბევრი მიზეზის გამო. 

ისევ ფიქრები... ღირს თუ არა გაგრძელება? ღირს თუ არა ამდენ შრომად ის, რაც შეიძლება, ასე - ერთი ხელის მოსმით განადგურდეს? აზრთა ჭიდილი და ისევ დასკვნა, რომ თურმე, ესეც ერთ-ერთი გამოცდაა იმისა, მართლა გსურს თუ არა ის, რასაც აკეთებ. საქმე გაგრძელდა. პირველი ღვინოც დაიწურა... პირველი შექებაც მივიღე... ჩავთვალე, რომ კარგი დასაწყისი იყო. 

2014 წელს, გვიან შემოდგომაზე ახალი ვენახი გავაკეთეთ. ჩემი დიდი ხნის სურვილი იყო, საკუთარი ხელით დამერგო და გამეზარდა ვაზი. ვაზის დარგვა ერთი დიდი ზეიმი და სიამოვნებაა აქ. საოცარი რამაა ახალი ვაზის მოვლა. გაზაფხულზე ყოველდღე ნახულობ, რომელმა ამოხეთქა მიწიდან. იმდენად ხშირად, რომ თითოეულს ეცნობი, შენი ხდება, შენი ნაწილი და შენი შვილობილი. მათი მოვლა გიხარია, მათი გაზრდა გიხარია. უამრავ შრომას უძღვნი, მაგრამ იცი, რომ ეს ამად ღირს. ახალშენს მართლაც ძალიან დიდი ძალისხმევა სჭირდება, რომ ფეხზე დააყენო, ბევრი ოფლის ღვრა და ყოველდღიური შრომა, თუმცა აუცილებლად დაგიფასებს ისევე, როგორც შვილი დაუფასებს მშობლებს გაწეულ ამაგს. 

ახალშენი

 

28 ოქტომბერი, ოთხშაბათი

დილა ახალშენში ჩასვლით იწყება. ახალი ვენახი შარშან ნოემბერში გავაშენეთ. ნერგი საგულდაგულოდ იმალება მიწით, რომ ზამთარში თოვლმა და ყინვამ არ დააზიანოს. სამაგიეროდ, ფესვი უკეთ ეგუება ნიადაგს. გაზაფხულზე, როცა ღერო მიწიდან ამოსვლას იწყებს, საკმაოდ მომძლავრებულია და შედარებით უკეთ უძლებს უამინდობას. 

ერთი სიამოვნებაა, როცა შემოდგომაზე ყურძენს კრეფ, მაგრამ სულ სხვაა, როცა ვაზს თვითონ რგავ, მერე რამდენიმე თვის მანძილზე ელი, როდის ამოხეთქავს მიწიდან და ყოველდღე ხედავ, როგორ იზრდება. მშობლის ინსტინქტს აღვიძებს ადამიანში. გიხარია მისი დარგვა, გაზრდა, მასზე ფიქრობ, გინდა, უკეთ მოუარო, რომ კარგი, ჯანმრთელი იყოს. მის ცუდად ყოფნას განიცდი. ახალი ვაზის გაშენება ძალიან დიდ შრომას მოითხოვს. თუკი თვლი, რომ ამ თავდადებისთვის მზად არ ხარ, ჯობს, საერთოდ შეეშვა ამ საქმეს. 

წელს ძალიან ცხელმა ზაფხულმა ჩემი ახალშენიც დააზიანა. ნერგების ნაწილმა გვალვებს ვერ გაუძლო, თუმცა ეს მცირე ნაწილია. ყურების ჩამოყრა არ შეიძლება. ახალი ნერგები დაირგვება და ვენახი მაინც ფეხზე დადგება. სურვილს და მონდომებას ვერაფერი შეაჩერებს. 

ხანგრძლივი პროცესია. ახალი ვაზი ნიშანს მესამე წელს იძლევა. შემდეგ უკვე მატებაში მიდის. საბოლოო შედეგს, დაახლოებით, 8 წლის შემდეგ გვაძლევს. მოთმინება და ყველაზე მთავარი, ამ საქმის სიყვარულით კეთებაა საჭირო. შედეგი აუცილებლად იქნება. 

ახლა აქ საქმე შედარებით ცოტაა. შეწამლვა და კულტივაცია წელს დამთავრებულია, თუმცა გული მაინც არ შვრება, რომ არ დავხედო და ხელი არ შევავლო. 

საღამოს მეგობრები მოდიან... ბევრ რამეს ერთად ვაკეთებთ და ერთმანეთს ვამხნევებთ. ბევრ რამეზე ვსაუბრობთ. პრობლემები უამრავია, თუმცა შინაგანად მაინც გვჯერა, რომ ყველაფერი გამოვა. 

მარანი

 

ხუთშაბათი, 29 ოქტომბერი

რქაწითელი უკვე დადუღდა. მშვენიერი გემო მიიღო. კარგი ღვინო დადგება, გული მიგრძნობს. დღეს უნდა გამოვუშვა და შუშის ბოცებში გადავიტანო. ჭაჭას ნელ-ნელა ვაცლი და გადაღებაც იწყება. ბოცები საგულდაგულოდ უნდა დაირეცხოს, რომ კედლებზე ლექი არ დარჩეს, რამაც შეიძლება გემო შეუცვალოს ჯერ კიდევ ახალგაზრდა ღვინოს. რამდენიმე დღეში დაიწმინდება, მანამდე ლექზეც იმუშავებს და საბოლოო დაღვინებისკენ წავა. ღვინოს მარანში ვინახავ. ჭაჭა კასრში რჩება, იხურება და რამდენიმე დღეში არყის გამოსახდელად მზად იქნება. 

შუადღით შემატყობინეს, რომ ხვალ ისევ სტუმრები მოვლენ. რა თქმა უნდა, მიხარია, რომ ადამიანები ინტერესდებიან ხვანჭკარათი. ჩემი მიზანიც ეს არის - რაც შეიძლება, ბევრმა ადამიანმა გაიცნოს არამარტო ჩვენი ღვინო, არამედ - ჩვენი სოფელი და ჩვენი კუთხე. 

შარშან საოჯახო სასტუმროს გაკეთება გადავწყვიტე. ბევრი შრომა  და ძალისხმევა დასჭირდა, თუმცა საქმე დაიძრა და პირველი სტუმრებიც გამოჩნდნენ. ის, რაც მანამდე ნაკლებად რეალურად ჩანდა, უკვე რეალობად იქცა. წელს ვიზიტორთა რაოდენობამ იმატა. მეგობრებთან და თანამოაზრეებთან ერთად ვცდილობთ, ყველას მაქსიმალურად გავაცნოთ აქაურობა. 

საოჯახო სასტუმრო

აგვისტოში გერმანელი მეღვინეების 25 კაციანი ჯგუფი გვესტუმრა. ეს უკვე ძალიან ბევრს ნიშნავდა ჩვენთვის და, რა თქმა უნდა, სოფლისთვის. მოკლედ, ყველაფერი წინაა. მთავარი საქმე ჯერ კიდევ გასაკეთებელია...

გერმანელი მეღვინეების სტუმრობა სოფ. ხვანჭკარაში

 

30 ოქტომბერი, პარასკევი

დღეს სტუმრების მოლოდინში ვართ. სამზადისი დილიდან იწყება. სათანადოდ უნდა დავხვდეთ. მანამდე კი მარანში საქმეა. წულუკიძის თეთრა გადასაღებია. საკმაოდ დაიწმინდა. ახლა მისი ლექიდან მოცილებაა საჭირო. გემო კარგი აქვს - რბილი, მრავალფეროვანი, საკმაოდ მიმზიდველი, თუმცა ჯერ კიდევ დრო უნდა დავაჟკაცებამდე. 

შუადღით სტუმრებიც მოვიდნენ. დიმიტრი და მისი მეუღლე - მილა. დიმიტრი პროფესიონალი ფოტოგრაფია. მოსვლისთანავე მთხოვს, ვენახებში წავიდეთ. მზის ჩასვლამდე სურათების გადაღება უნდა მოასწროს. 

საღამოს მაგიდასთან ვსხდებით და სასიამოვნო საღამოც იწყება საინტერესო ადამიანებთან ერთად. დიმიტრი ყირიმიდანაა. მიყვება, როგორ უვლიდა ვენახებს თავად, როგორ აყენებდა ღვინოს... ეს საქმე კარგად იცის. ღვინოებშიც კარგად ერკვევა. ახლა მეუღლესთან ერთად შეერთებულ შტატებში ცხობრობს. ძალიან სურდა ყირიმული ღვინოები იქ ჩაეტანა და ამერიკულ ბაზარზე გაეტანა. მიყვება, რომ ყველაფერი ბოლო ეტაპამდე ჰქონდა მიყვანილი... თუმცა, ოკუპაციამ და ეკონომიკურმა ემბარგომ ამ საქმეზე ხელი ააღებინა. ამ ეტაპზე არაფერი გამოვა. 

ბევრი ვისაუბრეთ. ბევრიც დავლიეთ. ხვანჭკარაც დავაგემოვნეთ, ახალი ღვინოებიც გავსინჯეთ. ჩემი გეგმებიც გავაცანი. ვუთხარი, რომ საბოლოო მიზანი ჩემი ოჯახური ღვინის ბოთლებში ჩამოსხმა და ბაზარზე გატანაა... მოკლედ, ბევრ რამეზე ვისაუბრეთ. ყველაზე მთავარი კი ის იყო, რომ მისმა ისტორიამ კიდევ ერთხელ დამარწმუნა, რომ ერთ, თუნდაც, დიდ ბაზარზე ჩამოკიდება უპერსპექტივო საქმეა, ძალიან ბევრი უნდა ვიშრომოთ, რომ ღვინის ბაზრის ალტერნატივები გავიჩინოთ. 

 

31 ოქტომბერი, შაბათი

დღეს სტუმრები მიდიან. კახეთისკენ აქვთ გეზი. უნდათ, მაქსიმალურად კარგად გამოიყენონ თავიანთი დრო საქართველოში. დილით ვემშვიდობებით ერთმანეთს და ვიმედოვნებთ, რომ ისევ შევხვდებით. 

შუადღით ვენახისკენ მივდივარ, ისევ ახალშენში. ახალ ვაზებს ზედმეტი ფესვები უნდა მოვაჭრა და სასუქი შემოვურიგო. შრომატევადი საქმეა, თუმცა ძალიან საჭირო. ვაზი თავიდანვე უნდა მოძლიერდეს. ღერო უნდა გაძლიერდეს. ზამთარში სასუქი კარგად მუშაობს. ბევრი ნალექია და უკეთესად იხსნება ნიადაგში. 

მანამდე კი ბევრ რამეზე ვფიქრობ. ნუთუ, აუცილებელია, ყურძენი ძვირი ღირდეს, რომ სოფელში ვენახი გააშენო? ნუთუ, მხოლოდ ფულია ვაზი და მისი ნაყოფი? ნუთუ, ასე ძნელია, სახელმწიფოსთვის, გლეხებს ხელი შეუწყოს, რომ მართლაც, ფეხზე დადგნენ?

რთველი საუკეთესო პერიოდია გლეხისთვის - მთელი წლის ნაშრომის მიღების დრო. პრინციპი მარტივია. გლეხი კრეფს ყურძენს, მყიდველი მოდის და ყიდულობს. ხვანჭკარას სამასალე ყურძენი საკმაოდ მცირე რაოდენობაა, მოთხოვნა საკმაოდ მაღალი. ამიტომ პრობლემა არ უნდა არსებობდეს არც ფასის და არც - გასაღების, მაგრამ პროვლემები უამრავია. 

წელს, მაგალითად, მთელი მოსავალი სახელმწიფომ შეიძინა. კერძო კომპანიების დაინტერესება მინიმალური იყო. ფასი წინა წლებთან შედარებით - ნაკლები. თუმცა გლეხს სხვა გამოსავალი არა აქვს. ან აბარებს მიღებულ მოსავალს, ან - განწირულია შიმშილისთვის. ფასს მყიდველი ჰკარნახობს და არა - გამყიდველი.

წინა წლებში ყურძნის მაღალმა (ჩემი აზრით, პოლიტიკურმა) ფასმა მცდარი მოლოდინები დანერგა ხალხში. ხელი შეუწყო სხვადასხვა სახის უკვე კარგად ცნობილ მაქინაციებს და მავნე, დამღუპველ პრაქტიკას, რასაც, საბოლოო ჯამში, ფალსიფიკაციამდე მივყავართ. ეს კი, თავისთავად ამ უნიკალური ბრენდის დაკნინებას და გაუფასურებას იწვევს. ამიტომ ვთვლი, რომ ამ დარგში ძირეული ცვლილებები თავისთავად გამორიცხავს დაბალ ფასსაც, აუცილებლად აამაღლებს ღვინის ხარისხს და მის კომკურენტუნარიანობას მსოფლიო ბაზარზე. 

გამოსავალი სახელმწიფოს მხრიდან უფრო საფუძვლიან მიდგომაშია. აუცილებელია ადგილწარმოების კანონის ამოქმედება, რომელიც თავისთავად გამორიცხავს, როგორც ფალსიფიკაციას, ასევე ხელს შეუწყობს ადგილობრივი მოსახლეობის დასაქმებას რეგიონში, რომელიც ხალხისგან იცლება. 

აუცილებლად უნდა მოხდეს გლეხების დახმარება და მათი მოღონიერება. საოჯახო მეღვინეობის და მევენახეობის განვითარება ყოველ შემოდგომაზე გლეხს აღარ დატოვებს ფაქტის წინაშე, რომელიც ხშირად საკმაოდ მძიმეა მისთვის. ის, რასაც ჩვენ საოჯახო მეღვინეობას ვეძახით (ჩემი ჩათვლით), ვერავინ - კრიტიკას ვერ უძლებს და საკმაოდ შორსაა ნორმალური სტანდარტებისგან, თუმცა საქმე აუცილებლად უნდა დაიძრას და აუცილებლად მივა სასურველ შედეგამდე. 

დღეც ასე გადის. შრომაში და მომავალზე ფიქრში. 

 

1 ნოემბერი, კვირა

კვირა, ჩვეულებრივ, დასვენების დღეა ადამიანებისთვის, თუმცა სოფელში სხვა რეალობაა. დილა ბაზარში წასვლით იწყება. პროდუქტის მომარაგებით. 

შუადღით ისევ მარანი. ხვანჭკარას ვაგემოვნებ. უკვე კარგია. ამ ღვინოს განსაკუთრებით ვუვლი და ვუფრთხილდები. დიდ კავშირს ვგრძნობ შინაგანად. მარანში მას ცალკე ადგილი აქვს, როგორც განსაკუთრებულს, საუკეთესოს. საკმაოდ დაიწმინდა, გემოც იქითკენ მიდის, როგორიც მსურს. დღეს უნდა გადავიღო, ლექს მოვაშორო. ვფიქრობ და იმედი მაქვს, რომ ბევრ ადამიანს გაუმასპინძლდება, აქაურობას შეაყვარებს და ბევრჯერ მასახელებს. 

ახლა შეიძლება ცოტა დავისვენოთ კიდეც და ეს დღიურებიც დავასრულოთ. მე ვფიქრობ, სოფელში ცხოვრება სირცხვილი არაა, ვენახიდან დასვრილი ტანსაცმლით ამოსვლა არ „ტეხავს“. ყველაზე გემრიელი შენი მოწეული საკვებია, საუკეთესო ღვინო ისაა, რომელსაც მთელი წელი თავად მოუვლი და შემდეგ სტუმრებს გაუმასპინძლდები. საქმის კეთება აქაც შეიძლება. განათლებული ხალხი აქაც ძალიან ბევრია, მაგრამ სიტყვით არაფერი გამოდის, საქმეც უნდა მოვაყოლოთ, თან ძალიან ბევრი... 

ყველაფერი გამოვა, თუ მოვინდომებთ. 

© ალეკო სარდანაშვილი, საქართველოს ღვინის კლუბი, ღვინის საინფორმაციო ცენტრი

პროექტ „ღვინის დღიურების“ ფარგლებში მომზადებული მასალა წარმოადგენს ავტორთა კერძო შეხედულებებს და არ გამოხატავს საქართველოს ღვინის კლუბისა და ღვინის საინფორმაციო ცენტრის პოზიციას.

...დაბადებული ღვინის ქვეყანაში!

$
0
0

აუდიო მოისმინეთ აქ

პაატა ქურდაძე

ხშირად მიფიქრია, რომ ამ მხრივ მაინც გამიმართლა. ღვინის ქვეყანაში დავიბადე და მეორე ღვინის ქვეყანაში ვცხოვრობ... იმედი მაქვს არაყის ან ლუდის ქვეყანაში არ მოვკვდები,  იმიტომ არა, რომ არც ერთი არ მიყვარს.  ასე მგონია,  რომ ჩემთვის ღვინის ქვეყანაში სიკვდილი უფრო ადვილი იქნება, ისევე როგორც სიცოცხლე. რატომ მგონია არ ვიცი, კაცმა რომ თქვას ადვილი სიცოცხლე არსად მქონია, ალბათ იმიტომ რომ, ჩემი აზრით, ღვინის ქვეყნებში უფრო მეტი შანსი გაქვს  "წაღმა გეჩვენოს, ქვეყნის უკუღმა ტრიალი".

შეიძლება ვინმეს გადაჭარბებულად მოეჩვენოს, მაგრამ ღვინის მსმელ ერებს შორის არის რაღაც უხილავი მაგნიტიზმი, ღვინო კონვივიალურია, ის აერთიანებს, მძიმე ალკოჰოლი კი პირიქით, თიშავს, მარტოობისკენ გიბიძგებს, ჩემზე ყოველ შემთხვევაში ესე მოქმედებს. 

თუმცა იმისთვის, რომ ღვინის ქვეყანა გახდე, არ არის საკმარისი მხოლოდ კარგი ვენახი გააშენო, ტექნოლოგიურად სრულყოფილი ქარხანა ააგო და მარკეტოლოგიური თვალსაზრისით კონკურენტუნარიანი, თუნდაც ძალიან კარგი ღვინო აწარმოო. ფრანგს, იტალიელს ან ქართველს ვერ ექნება ჩინელთან ეს უხილავი ტანინიანი ძაფები გაბმული, რომელიც ერთმანეთთან აქვთ. რადგან ჩინეთმა, სულ რომ გააკოტროს ფრანგული და იტალიური ღვინის ინდუსტრია, მიუხედავად იმისა რომ  მშვენიერი ღვინის გამოშვება ისწავლა, ღვინის ქვეყანა მაინც კიდევ ძალიან დიდხანს ვერ გახდება. რადგან ღვინის მწარმოებელსა და მეღვინეს შორის ისეთივე განსხვავებაა, როგორიც პურის მწარმოებელსა და მეპურეს შორის. მეპურეები კი ძალიან მნიშვნელოვანი ხალხია. ესე ადვილად ამ წოდებას ვერ მიიღებ, საფრანგეთში, იმისათვის რომ პურის  მაღაზიას საფუნთუშე ანუ ბულანჟერიე ერქვას, პატრონი იძულებულია არა მხოლოდ ადგილზე  გამოაცხოს, არამედ ცომიც აუცილებლად იქვე მოზილოს. მაგარი ხალხია, ყოველ დილას ხუთ საათზე იწყებენ  ცომის ზელას...  თუმცა ფრანგ ხაბაზებზე, ანუ ბულონჟერებზე სხვა დროს იყოს.

90–იანი წლების დასაწყისში, როდესაც საფრანგეთში გადმოვედი საცხოვრებლად, საქართველოს ჯერ კიდევ რუსეთთან აიგივებდნენ და არა მხოლოდ გეოპოლიტიკურად, რაც ძალიან არასასიამოვნო იყო. ძირითადად ყინვაზე, ვოდკაზე და  ქერა გოგოებზე მელაპარაკებოდნენ, თან ეშმაკურად მიპაჭუნებდნენ თვალს, უფრო კულტურულები კი ბალეტზე, ჩეხოვზე და ტროცკიზე... დაუღალავად ვუხსნიდი ყველაფერს გაოგრაფიიდან დაწყებული დამწერლობით დამთავრებული, მაგრამ ავიწყდებოდათ და რამდენიმე დღეში, ამინდი ცოტათი გაფუჭდებოდა თუ არა, იგივეს მეკითხებოდნენ: "ჰა.. მუსიე, ეხლა თქვენთან მაგრად ყინავს არა? ვოდკა, ბანია და... ტანია ჰა?"  ხითხითებდნენ და მრავალმნიშვნელოვნად თვალებს მიპაჭუნებდნენ გაუთავებლად, სანამ ნერვებაშლილი თავიდან არ ვიწყებდი ჩემი ბოხჩაში გამოკრული საცოდავი ეროვნული ფასეულობების ამოლაგებას სათითაოდ...  "ა ბონ?"ამბობდნენ გაკვირვებულები, რაც ჩვენებურად დაახლოებით იგივეს ნიშნავს რაც "რას ამბობ, მართლა?"და მაშინვე სხვა თემაზე გადადიოდნენ, ძალიან მოხერხებულად.

მოგვიანებით დაკვირვებების შედეგად მივხვდი,  რომ ყველაზე კარგად მაშინ იმახსოვრებდნენ განსხვავებას ქართველსა და რუსს შორის, როდესაც ვეუბნებოდი, რომ ქართველები ღვინის მსმელი ხალხი ვართ, და ყველაზე კარგი ღვინო, ყველი და პური გვაქვს მეთქი. ამაზე სერიოზულ კითხვებს  მისვამდნენ, რომელზე პასუხი მაშინ არ მქონდა. რადგან ღვინო ჩემთვის მანამდე არასდროს ყოფილა კულტურის ნაწილი. ვიცოდი მხოლოდ რომ ეგრეთწოდებული უშაქრო ღვინო კარგი იყო, გაკეთებული, ანუ შაქრიანი კი-ცუდი. ვიცოდი, რომ ღვინოს დასათრობად სვავენ, რომ ის დღესასწაულის მთავარი  ატრიბუტია და არა გასტრონომიის ნაწილი, როგორც ეს ფრანგების შემთხვევაშია...

საკვირველი იყო:  მიუხედავად იმისა, რომ ნებიმიერი ფრანგიც ზუსტად იგივეს ფიქრობს, რომ მსოფლიოში ყველაზე კარგი პური, ყველი და ღვინო აქვს, არავინ შემკამათებია, პირიქით სახე უნათდებოდათ, თითქოს ჩვენს შორის რაღაც უხილავი მთვრალი ობობა დაბოდიალობდა და რაღაც კეთილ ქსელს ქსოვდა ღიღინით.

მართლაც, კაცი, რომელსაც თავისი პური, ყველი და ღვინო საუკეთესო ჰგონია, არ შეიძლება ცუდი კაცი იყოს, დიდი–დიდი ერთი ორი ჭიქა ზედმეტი ჰქონდეს გადაკრული.

მაშინ ვიფიქრე პირველად, რომ იესომ შემთხვევით არ აირჩია ღვინო და პური საიდუმლო სერობის მისტერიის აღსასრულებლად: იესოც ღვინის მსმელი იყო და იცოდა, რომ სხვა არც ერთ სასმელს არ აქვს  ესეთი  კეთილშობილური, ბრძნული თვისება დაეხმაროს ადამიანებს დროდადრო ერთმანეთის ნაწილად იგრძნონ თავი, და ამასთან ინდივიდუალობა არ დაკარგონ.

ღვინის სიყვარულიც  სწორედ სიყვარულივით ინდივიდუალურია: თითქოს ყველა შეყვარებულის სიმპტომი წააგავს ერთმანეთს, მაგრამ  ვინც არ უნდა იყოს, სხვისი აღწერილი სიყვარული შენი განცდილის თანხვედრი და, მით უმეტეს, მასზე აღმატებული ვერ იქნება. ჩემთვის მთელი ვიტიკულტურის საიდუმლო სწორედ ინდივიდუალობაშია. კარგი წითელი ღვინით ზომიერად შევსებულ მაღალი ჭიქის ყელს  თითებით ფრთხილად  ეფერები, მერე აიღებ, პირველი სურნელი, ტუჩებით ფრთხილად შეხება... პირველი პატარა ყლუპი პირველი კოცნასავით შემოდის შენში, და ის არასდროს არ წააგავს სხვა კოცნას...  ეს რა თქმა უნდა, როცა დიდი სიყვარული გაქვს... რაც იშვიათია. ფრანგები კი თვლიან, რომ ერთი დიდი სიყვარული ძალიან ცოტაა და ცხოვრებას მთლიანობაში უფრო ყოველდღიური პატარა, ცოტ-ცოტა  სიყვარული ალამაზებს. ამიტომ  ჩვენგან განსხვავებით ცოტა ღვინოს ყოველ დღე სვავენ. თუმცა ცხადია, არა ძვირფას ფრანგულ დიდ ღვინოებს, რომლებზეც ლეგენდები დადის. იშვიათად ნახავთ ფრანგულ სამზარეულოს, სადაც გულმოდგინედ საცობ დარჭობილ პატარა, ანუ ჩვენებურად, სუფრის ღვინის ბოთლი არ დგას, რომელშიც  შეიძლება სულ ერთი ჭიქა ღვინოა ჩარჩენილი, თავმოყვარე ქართველი, ცხადია ან ჩაცლის ამ ბოთლს ან გადააქცევს... ფრანგისთვის კი ეს პატარა სიყვარულის პატარა ნარჩენია, და უფრთხილდება...  არ ვიცი, თუ გინდათ ძუნწი დაარქვით, მაგრამ ბოლოში გასული,  ნახევრად დაცლილი  საიყვარულისას, ცოტა ძუნწი ყველა ხდება... დიდი და პატარა ღვინო ორივე ღვინოა ფრანგისთვის. ორივეს შესაბამის პატივს სცემს, პირიქით,  უცნობი პატარა მწარმოებლის პოვნა, რომლის ხარისხი ყველაზე დიდ აპელაციებს არ ჩამოუვარდება, ერთგვარი ნაციონალური სპორტიც კია, მაგრამ ამაზე  მოდით შემდეგ გადაცემაში ვისაუბროთ.

© რადიო "ცხელი შოკოლადი"

ღვინის დღიურები. ქეთი ჯურხაძე. სომელიე, ღვინის სკოლა-სტუდია „კაბისტონის“ დამფუძნებელი

$
0
0

ფოტო: LEON TOGGO'S PHOTOGRAPHY

2 ნოემბერი, ორშაბათი 

ორშაბათი, ყოველთვის ყველასთვის მძიმე დღეა (ნუ ასე ეძახიან), თუმცა ჩემთვის ისეთივეა როგორც ყველა დანარჩენი...

დილის 6 საათია, ლექსო გორში გავაცილე... ლექსო 22 წლისაა და ეთა-ში (ეროვნული თავდაცვის აკადემია) სწავლობს, ძალიან უყვარს თავის პროფესია, ვერც კი აღვწერ როგორ უნდოდა, იქ რომ ესწავლა, რამდენი რამ გადაიტანა და გააკეთა ამისთვის... მე კი შიშით დავიწყე ცხოვრება და დილა-საღამოს მხოლოდ მშვიდობას ვნატრობ...

ლექსოს გაცილების მერე კი ჩვეული ტემპით იწყება დღე... სახლში ბევრნი ვართ, რაც ოჯახს ერთგვარ სიხალისეს ჰმატებს. ხშირად იტალიურ სახლს ჰგავს, თავისი ხმაურითა და მხიარული აურზაურით. ერთად ვცხოვრობთ, სულ რაღაც, შვიდს პლუს ბენო - ჩვენი თუთიყუში. ბენო საოცრად საუბრობს, ყვება ლექსებს და გაუთავებლად გვიმტკიცებს, რომ ვაკელი ბიჭია. ერთად ვართ უკვე 21 წელიწადია მე, ალეკო, მანჩო - ალეკოს დედა, თეო - ძმისშვილებზე უზომოდ შეყვარებული მამიდა  (არ მიყვარს „დედამთილი“ და „მული“, ეს რაღაც ამკაცრებს და აუცხოებს ურთიერთობას, ჩვენში კი ეს ნამდვილად არ არის), ლუკა, ბარბარე და ლექსო, რომელიც სულ მენატრება, ეთა-დან მხოლოდ შაბათ-კვირას ახერხებს ჩამოსვლას. 

დილით მანჩო ფუსფუსებს,  ლუკას ამზადებს სკოლისთვის, ყველა ვფუსფუსებთ და მივიჩქარით სამსახურისკენ, მათ შორის, ბარბარეც. მისთვის ბაღი სამსახურია და საქმიანად, თუმცა ცოტა უხალისოდ ემზადება. მე და ალემ ბაღში მივიყვანეთ და ტრადიციადქცეული დამშვიდობებით დავემშვიდობეთ ერთმანეთს. ბაბალე ამ დამშვიდობებას „ოთხები“-ს ეძახის, არადა ეს ოთხები ერთი დიდი ჩახუტებაა და ერთი ტკბილი კოცნა. ამ თბილი დამშვიდობების მერე მეც სამსახურისკენ მივიჩქარი. კოლეჯისკენ, სადაც სომელიეს კურსის სტუდენტები მელოდებიან, გული მწყდება ახალი ჯგუფი აღარ მეყოლება, სხვა სამსახურში გადავდივარ და იქ კიდევ უფრო მეტი პასუხისმგებლობა და საინტერესო საქმეები მელოდება. კოლეჯზეც გული მწყდება, 8 წელი ცოტა არ არის, თან პირველი სომელიეს კურსიც აქ შევქმენით, მაგრამ... ალბათ დრო მოვიდა და უფრო უნდა გავიზარდო : ) გული მწყდება, რომ ამ პროფესიას ბევრი ვერ აფასებს სათანადოდ, და სხვა პროფესიებთან აიგივებს. ხანდახან მეჩვენება რომ ამ სპეციალობას განვითარება არ უწერია... ძირშივე კლავენ, არადა ახლა იწყებს ფეხის ადგმას, ახლა ყალიბდება და უკვე როგორც ყველგან ისე ამ სფეროშიც ყველაფერი არეულია... სომელიეს განმარტებაც კი არ იცის ბევრმა სწორად...

კოლეჯიდან ილიაუნიში, საოცარი სტუდენტები, რაღაც საოცარი მუხტით და ენერგიით. მიყვარს მათთან ყოფნა. ხადახან ვფიქრობ, ნეტა მე ვასწავლი მათ, თუ მე ვსწავლობ მათგან... ალბათ ორივე მხარე, თორემ ასეთი შეთანხმებული მუშაობა ვერ შედგებოდა.

ლექციები გვიან დამთავრდა, უკვე საღამოს 8 საათია. სახლში მელოდებიან, განსაკუთრებით - ბარბარე. კარებზე ზარს ვრეკავ და მისი კისკისი ყველა დაღლას მავიწყებს. ისევ თავიდან ვივსები ენერგიით, თავისი ტიტინით მიყვება ბაღის ამბებს, თან ძილისთვის ვემზადებით. ბაბალეც დავაწვინე და ხვალინდელი დღისთვის მასალის მომზადებაც დავიწყე... ხვალ ღვინის კომპანია„მილდიანთან“ ტრენინგის ბოლო დღეა..... სულ ბოლოს კი ზარი ჩემს დედუსთან. რომელიც სულ მელოდება...

 

3 ნოემბერი, სამშაბათი 

ჩვეული რიტმით დაიწყო დილა. მანჩო ისევ ამზადებს ლუკას სკოლისთვის. საოცარი ბებიაა, მისთვის არავინ იზრდება, ყველანი პატარები ვართ. მე სულ 18 წლის ვარ მისთვის და ისევ ისე მარიგებს როგორც ადრე... ენერგიით სავსე ადამიანია, ერთდროულად თბილიც და მკაცრიც.

ბარბარე მე და ალემ წავიყვანეთ ბაღში. რა თქმა უნდა, გზაში მთავარი თემა ბაღის ამბებია... მერე ტრადიციული დამშვიდობება სახელად „ოთხები“... ბაღთან ალე მელოდება ღვინის კომპანიაში მისაყვანად... მილდიანების სტაფი, საოცარი თბილი და კომფორტული ხალხია. მეამაყება, რომ ვიყავი მათი ტრენერი, მეამამაყება მათი ნდობის ფაქტორიც, ჩემი ჯერ პატარა ღვინის სკოლისადმი. გული მწყდება, ტრენინგი რომ მთავრდება, თუმცა წინ კიდევ ერთი შეხვედრა და მათი მარნის მონახულება გველის. 

ტრენინგის მერე ისევ ალეკო მეხმარება, საერთოდ ალე რომ არ მყავდეს არ ვიცი რას მივაღწევდი, სულ გვერდით მყავს, სულ მეხმარება... ხანდახან ზღვარს ვკარგავთ ისე ვცხოვრობთ ერთმანეთის ცხოვრებით. ბევრია მისი დამსახურება ჩემს ცხოვრებაში, უზომოდ ბევრი. ამიტომაც დღესაც ისე მიყვარს და გვიყვარს ერთმანეთი როგორც 21 წლის წინათ. თითქოს არაფერი შეცვლილა, თითქოს დრო გაჩერდა ჩვენთვის, მხოლოდ შვილები გვახსენებენ წლებს, თუმცა ბარბარე ისევ გვავიწყებს და ყოველი დღე უფრო ტკბილი და თბილია... სულ მეუბნება შენი ბრალია ღვინო რომ ვიცი და ღვინის სფეროში გავერკვიეო. ჩემგან განსხვავებით, ალე  საოცარად მშვიდი ადამიანია. 

ახლა ახალ სამსახურში მივდივარ, კავკასიის საერთაშორისო უნივერსიტეტში, აქ კანცლერის მოადგილე ვარ, ისე მოულოდნელი იყო ეს შემოთავაზება, რომ დღესაც ვერ ვიჯერებ... და ზუსტად ვიცი, რომც მოვყვე, მაინც არავინ დაიჯერებს, რაოდენ მოულოდნელი იყო ეს ყველაფერი... უნის მევენახეობა-მეღვინეობის ფაკულტეტი აქვს, მაგისტრატურის განხრით. ახლა იწყებენ და თავისთავად დიდი გეგმები გვაქვს. უნის ბაზაზე საოცარი მარანი აქვს, ქვევრებით სავსე, სადაც უნიკალური ჯიშებისგან დამზადებული ღვინოები ელოდებიან თავიანთ დროს. მალე სამეცნიერო კვლევებსაც დავიწყებთ და კიდევ ბევრი ახალი იდეებიც გაჩნდება. უნის კარი ყველასთვის ღიაა, ყველას მოსაზრება და იდეა ჩვენთვის მნიშვნელოვანია. ჩვენ ხომ ვიზრდებით, ასე რომ... 

უკვე პირველი დღის გეგმაც გავწერე, დავგეგმე შეხვედრებიც და დროც გავიდა. ახლა ჩემს სკოლაში „კაბისტონში“ ჩემი თბილი, მხიარული მსმენელები მელოდებიან. აქ ყველა თანატოლია, ასაკი ყველას ავიწყდება და, თითქოს, სახელიდან გამომდინარე, მართლა სკოლის ბავშვებს ემსგავსებიან... რომ იტყვიან, ლიმონივით მწურავენ, კითხვები არ უმთავრდებათ. დრო ისე გარბის, ვერ ვიგებთ. დავგეგმეთ გასვლითი ლექციაც. ალემაც მომაკითხა და სახლში მივდივარ, უკვე ათი დაიწყო, ბარბარე კი მელოდება...

 

ახლა ვწერ და ვხვდები, რამდენი ვინმე მელოდება ყოველდღე. ეს ხომ დიდი ბედნიერებაა. ეს ის არის, რისთვისაც ღირს, რომ იცხოვრო. და რაც მთავარია იცხოვრო და არ იარსებო.

მანჩო და თეო ბავშვებთან არიან. ისინი ჩემზე მეტად არიან ბავშვებთან. ისინი ჩემი იმედის ნაწილია. მათ გამო სულ მშვიდად ვარ და არასდროს ვფიქრობ, ნეტა რამე ხომ არ უჭირთ ბავშვებს. ეს კი - კიდევ ერთი ბედნიერებაა. 

ისევ კარებს იქითა ბაბალეს კისკისი და ჩვეული რიტმი, ძილისთვის მომზადება, ბაღის ამბებით... ბაბალეს ვაწვენ და თან მარიგებს. დაწოლის დროა  და თავის ლოგინში მთხოვს დაწოლას. მეც ვწვები და ეს ერთი ციდა ლოგინი ყველაზე თბილი და მშვიდი ადგილია დედამიწაზე.  სახლში ყველა დაგვცინის, როცა ამ პაწაწინა ლოგინში ორის ადგილს ვპოულობთ, თუმცა მის ბედნიერ თვალებს რომ შეხედავ, მიხვდები რამდენად დიდია მისი სურვილი, რომლის შესრულებაზეც უარს ვერავინ იტყოდა. ბაბალე იძინებს და მხოლოდ იმიტომ რომ ჩემი ნოუთბუკის დამტენი სამსახურში დამრჩა, მეც ვისვენებ.

 

4 ნოემბერი, ოთხშაბათი

დილის 7 საათი. დიდი ხანია, ასე არ გამიღვიძია, გამოძინებულს. ისევ ჩვეული რიტმი.... ლუკა და მანჩო, ბარბარე ბაღში, ჩვენ - სამსახურებში. მე ბაბალეს ტკბილი „ოთხები“ მიმყვება.

კავკასიის საერთაშორისო უნივერსიტეტში დღეს პირველი საქმიანი შეხვედრა მაქვს დეკანთან, ფაკულტეტის პროგრამა და სამომავლო გეგმები უნდა გავიაროთ.

შეხვედრა საინეტრესო იყო, ვფიქრობ, შედეგიანიც. საინტერესო და ძლიერი გუნდი დამხვდა. ვფიქრობ,  ერთად ბევრს შევძლებთ და ბევრ საინტერესოს გავაკეთებთ. ახლაც ვწერ და ვხვდები რამხელა პასუხისმგებლობა მაკისრია, თუმცა არც შიშის და არც ნერვიულობის დრო არ მაქვს : ) მთელი დღე დატვირთული იყო. ერთი სიტყვით რომ ვთქვათ: ღვინო და ღვინის ირგვლივ ყველაფერი. ძალიან მიყვარს, რასაც ვაკეთებ, მიყვარს ჩემი პროფესიაც. ძალიან საინტერესო და მუდმივად განვითარებადია. მეღვინეობა და თვითონ ღვინო ეს ხომ ამოუწურავი მასალაა.

სახლშიც მიმეჩქარება, ხვალ პირვლი საერთაშორისო კონფერენციაა კოლეჯში და მოხსენებით უნდა წარვდგე. ცოტას ვღელავ...

სადეგუსტაციოდან თათია მირეკავს, მთელი თვეა, ვერც ერთხელ ვერ მოვახერხე მისვლა, არადა, როგორ მენატრებიან. ახლაც ვერ ვიცლი, ხვალ ხომ კონფერენციაა.... ერთი დიდი სიამოვნებაა სადეგუსტაციოში მისვლა. კარგია, როცა სამსახური სიამოვნებას განიჭებს. ჩემი ფანჯრიდან ლამაზი ხედია, საღამოს ლამაზად ჩანს, როგორ ჩადის მზე და წითელი ცაც ჩნდება. ხვალინდელი დღეც დავგეგმე და სახლისკენ წავედი. გზაში გამახსენდა, ჩემი ნოუთბუკის დამტენი ისევ დამრჩა და საქმეც ერთად მიგროვდება. დედუს ზარი, რომელიც ერთიანად მამშვიდებს, „ჰოდა კიდევ ერთ საღამოს დაისვენებ“, - მესმის ტელეფონში : )

გზად ალეკო შემხვდა,  მერე თეოს გავუარეთ და ყველა ერთად წამოვედით სახლში. ოჯახის ეს სითბო, მამშვიდებს და ხვალინდელი დღის საქმეებზე ფიქრს მავიწყებს.

კარებთან ბარბარე დაგვხვდა ბაღის ამბებით. ბაბალეც დაწვა... ლუკა ავტობიოგრაფიას წერს, სკოლაში სამხედრო სამსახურისთვს მოსთხოვეს, თან განვლილი კვირის ამბებს მიყვება. წლები რომ გარბის, მხოლოდ ასეთ დროს მახსენდება. ლუკაც უცბად გაიზარდა. ასაკი აქვს ე.წ. თინეიჯერული, თავისებური საფიქრალით და პრობლემებით, მაგრამ მაინც ბავშვური სითბოთი და გამოხედვით. ყველა დაწვა. სახლში სიჩუმეა და თითქოს ყველას სუნთქვა მესმის, მე კი ეს მამშვიდებს. უკვე ღამის სამი საათია.

 

5 ნოემბერი, ხუთშაბათი

დილის 7 საათი და... ყველაფერი თავიდან დაიწყო.

ბაბალემ ტირილით გაიღვიძა, ცუდი სიზმარი ნახა და მოყვა, ბაღში როგორ გააბრაზეს. არადა, ისევ ბაღი! თუმცა „ოთხები“ ორივეს გვამშვიდებს და სიტყვები - „დედიკო, მეც მიყვარხარ!“ ლუკა სკოლაში მიდის, მასაც უბრაზდება და არ მოსწონს. ძალიან უყვარს ლუკასთან თამაში.

ჩვენც სამსახურებში წავედით. კოლეჯში კონფერენციაზე მივედი. საინტერესო იყო  -მოხსენებით წარვდექი, სათაურით - საქართველოს თხევადი ოქრო და მისი მნიშვნელობა ტურიზმში. ასეთ დროს არასდროს არ მახსოვს, რას ვსაუბრობ. შეგრძნება მახსოვს, თითქოს დამშვიდობებას ჰგავდა. არადა ასეც გამოვიდა...

კონფერენციიდან ილიაში წავედი, სტუდენტებმა სემინარზე დავალება დაწერეს, თემაზე ღვინის განათლება და მისი მნიშვნელობა ტურიზმში. გული დამწყდა როცა ამდენი სტუდენტი ერთად წერს რომ ქვეყანაში ღვინის განათლების ნაკლებობაა, რომ ინფორმაციული ვაკუუმია და მხოლოდ რამდენიმე ადამიანი თუ მოიძებნება, ვისგანაც რამე შეიძლება გაიგო. მტკივნეული რეალობა... განათლება მარტო ტექნოლოგიის ცოდნა არაა, ღვინის განათლება ხომ ფართო ცნებაა, განათლების ნაწილია, როცა ღვინის გემოც სწორად გესმის და ღვინის კულტურაც იცი, რას ნიშნავს. ბოლო 15 წელია სულ ღვინის ირგვლივ ვცხოვრობ. არა, უფრო ღვინოში ვცხოვრობ. მანჩო დამცინის, შვილებზე მეტად ღვინოსთან ხარ ახლოსო. არადა, ასეც გამოვიდა, ჩემი სკოლაც ხომ მეოთხე შვილივით მყავს, ისიც უნდა გაიზარდოს და გზაზე დადგეს. 

სკოლის სახელს ბევრი აღიქვამს სხვაგვარად. არადა, საერთოდ არ მიფიქრია ასე. მე მხოლოდ მისი ისტორიის გამო დავარქვი „კაბისტონი“, ლამის მივიწყებული ყურძნის ჯიშის სახელი.  რამოდენიმემ კი ისე წაიკითხა როგორც „კაბის ტონი“  და კაბასთან და ფერთან გააიგივა. აი კიდევ იმის დასტური, რასაც ვამბობ - ღვინის არასათანადო განათლება...

სკოლაში მივედი. დღეს წითელი ღვინის დეგუსტაცია გვაქვს. მსმენელების ხასიათზე იმოქმედა ღვინომაც და ღვინის ხარისხმაც. ყველა მხიარულ განწყობაზეა და უფრო მეტი კითხვები დაებადათ. ერთგვარი, სითამამე ეწვიათ. ისე გაირბინა, თითქმის, ორმა თვემ, რომ დრო ვერ ვიგრძენით. მალე პრეტესტიც ელოდებათ და ცოტას ნერვიულობენ. მე ეს ნერვიულობა მომწონს - ესე იგი, პასუხისმგებლობით ეკიდებიან სწავლებას,  რაც სიამოვნებას მგვრის.

უკვე ცხრა საათია. ლექციაც დამთავრდა. ალეკოც მოდის და სახლში მივდივართ. საღამოს ჩვეულებრივ  რიტმს ვუბრუნდები. ხვალ უკვე ლექსოც ჩამოდის და თავისებურ სითბოს შემოიტანს. ხვალ მანჩოც სხვანაირი იქნება. ეს ის დროა, როცა ყველა იცვლება სახლში, ყველა სხვადასხვანაირად, სასიამოვნოდ ვფორიაქობთ. დედუც კი ყოველ პარასკევს მირეკავს და მეკითხება, „დღეს ხომ ლექსო ჩამოდის?“

 

6 ნოემბერი, პარასკევი 

დილის 7 საათი და... ყველაფერი ჩვეული რიტმით...

უნიში  მივედი. ახალი ტრენინგები დავგეგმეთ, დეკემბერის დასაწყისში გვინდა ჩავატაროთ. ვფიქრობ, საინტერესო იქნება. ახალი იდეებიც გაჩნდა - ახალი სემესტრიდან ტურიზმის ფაკულტეტეს ახალი საგანი დავუმატეთ: ღვინის კულტურა და ისტორია. გარდა ამისა, საუნივერსიტეტო არჩევით საგნად, ღვინოთმცოდნეობა დავამატეთ. ვფიქრობ, სტუდენტებს მოეწონებათ, ცოტას კიდევ წინ წავიწევთ და ასე ნაბიჯ-ნაბიჯ მეტს მივაღწევთ. თან ვნერვიულობ, უცებ ბევრის შეცვლა ხომ არ მოვინდომე-მეთქი. არადა, ასეთი დუნე რეჟიმი ამ სფეროში ძალიან მაბრაზებს. 

ხანდახან ვფიქრობ, ჯერ კიდევ ბევრს არ აქვს გაცნობიერებული, რას ნიშნავს, იყო ღვინის და ვაზის სამშობლო, არადა პრეტენზია და მოთხოვნა სხვების მიმართ ბევრი გვაქვს. მაგრამ ჩვენ, ჩვენ რას ვაკეთებთ ამისთვის? ფაქტობრივად, არაფერს. ყველა თავისთვის ფუსფუსებს, იმის მაგივრად რომ ყველა ერთად დავდგეთ და ერთად ვაკეთოთ საქმე. ამ ფიქრებში სომხეთიდან ზარი... ნუნე მირეკავს - არენის ღვინის ფესტივალის ორგანიზატორი და ახალ გეგმებზე მესაუბრება. გამახსენდა მათი ღვინის ბარები, მათი ღვინის სერვისი, კონკურსი და ფესტივალი,  და... გული დამწყდა... ასე ერთმანეთის გატანა, საქმისადმი ასეთი  ერთგულება... ნეტა, ამის ნახევარს ჩვენ ვაკეთებდეთ. ჩვენ ერთმანეთს, თითქოს, ვჭამთ. თითქოს, ერთად ვართ და ამ დროს, ოღონდ საშუალება მიეცი და... 

ქართული ღვინის დღის გარშემო ქილიკი ბევრისგან მოვისმინე. რა ერქვა 4 ოქტომბერს? ეს იყო „ქართული ღვინის დღე“ თუ „ქართული ღვინის საათები“? ვეღარ გავიგე. ან ჩვენს ე.წ. ღვინის ბარებში სერვისს სერვისი ჰქვია? აღარაფერს ვამბობ, რომ ღვინის ტურიზმიც არ გვაქვს დალაგებული, ან გვაქვს კი? არც ღვინის გიდი გვყავს ბევრი... ვისაც უნდა - ექსპერტია, ვისაც უნდა - სომელიე და ა.შ. 

ზარი ტელეფონზე. ამ ფიქრებიდან, რეალობას ვუბრუნდები... 

ჩემს სკოლას სთხოვეს, მათი პარტნიორი გამხდარიყო. გამეცინა. ჯერ ხომ პატარები ვართ და უკევე... ალბათ კარგის ნიშანია... პარალელურად ქეთოს ჩემი სკოლის პროგრამას ვუმზადებ კრებულისთვის „მეღვინეობის პროფესიული უნარები საქართველოში“, რომელიც GIZ-ის მხარდაჭერით გამოიცემა. ქეთოს ბრალია, ამ დღიურებსაც რომ ვწერ, უარი ვერ ვუთხარი, თორემ ამ რეჟიმში... ძალიან თბილად შემოვიდა ჩემთან. ალბათ მაინც, ზაზას ღვინის ბრალია. ჯერ ხომ ღვინო ვიცოდი მათი : )

დრო უცბად გავიდა და სახლში წავედი... დერეფანში უნის კანცლერი შემხვდა, თბილი და საინტერესო ადამიანია. ცოტა გავისაუბრეთ, თუმცა ოფიციალური შეხვედრის დანიშნვაც არ დაგვვიწყებია. მართლაც, ბევრი საქმე გვაქვს წინ.

სახლში ლექსოც დამხვდა, ძალიან მომნატრებია.  ცოტა გაბრაზებულია, ლექციების წაკითხვა დაავალეს ეთა-ში. მეცინება და თან მსიამოვნებს. ეს ხომ მისი წარმატებების კიდევ ერთი ეტაპია.

მიყვარს როცა ყველანი ერთად ვართ. სხვანაირი სითბოთი ივსება სახლი. სახლში ჟურნალი დამახვედრეს „და ქალი“. ჩემზეა სტატია, თუ ინტერვიუ. რაღაც სხვა სტილში წერია, თუმცა საინტერესოდ. იქაც ისევ ღვინის განათლების და ღვინის ტურიზმის პრობლემებზე ვსაუბრობ. მგონის საინტერესო გამოვიდა, არ ვიცი. ძნელია, ილაპარაკო, როცა რამე შენ გეხება. 

ალე ბაბალეს ამბავს მიყვება. ბაღში წყალი მიუწოდებიათ, ჯერ ჭიქა დაატრიალა, მერე დასუნა და დალიაო, მასწავლებელი ეკითხება რას აკეთებო და დედიკოს სამსახურიაო, ასე უპასუხა. გემრიელად გამეცინა, და მთელი გულით ჩავკოცნე. ღამის რეჟიმი და ჩვეულებრივი რიტმი. მე ისევ ნოუთბუქთან და ისევ საქმე... მანჩო ჩხუბობს, გვიანობამდე ზიხარ, ასე არ შეიძლებაო. მომწონს და თან არ იცის, რომ მომწონს... სულ ვამბობ, მე უკვე ორი დედა მყავს - დედუ და მანჩო. ორივე ამაყობს ჩემით, ორივე ნერვიულობს, ორივეს უხარია, ორივე ჩემი ცხოვრების ნაწილია და ხანდახან ასე მგონია, ვეღარც კი მიყოფენ. არც მიკვირს, დედუსთან 18 წელი ვიცხოვრე, მანჩოსთან - 21, ამით კი ყველაფერია ნათქვამია...

 

7 ნოემბერი, შაბათი 

როგორ მიყვარს შაბათი. ოღონდ მაშინ, როცა სახლში ვარ და მთელ დღეს ოჯახთან ვატარებ. ალბათ, ვერ გადმოვცემ, რა ბედნიერებაა შაბათის დილის აურზაური. დილით მანჩო ეკლესიაში წავიდა. მე, თეო და ბარბარეც მალე მივედით ეკლესიაში. ბარბარე უზომოდ კმაყოფილია. ლუკა მასწავლებელთან წავიდა, ლექსო - ჩემი დედუს სანახავად, ალე - ისევ სამსახურში...

ეკლესიიდან სახლში რომ დავბრუნდით, ისევ ზარი და ისევ საქმე. ისევ ნოუთბუქი და ისევ მანჩოს დარიგება. თითქოს, არაფერი იცვლება და როგორ მინდა, რომ დიდხანს არაფერი შეიცვალოს, ძალიან დიდხანს.

დედუ მირეკავს და ძალიან ბედნიერია, უზომოდ ბედნიერი, მხოლოდ იმიტომ, რომ ლექსო ნახა, ახლა ლუკა ენატრება, მერე ბარბარე და ასე უსასრულოდ. შაბათი, თუნდაც, იმიტომ მიყვარს, რომ ყველასთვის მინდა მოვიცალო, ყველასთვის მინდა ვიყო, მაგრამ დრო ისე გარბის, ბევრს ვერაფერს ვასწრებ...

უკვე გვიანია. მე, ალე, ლუკა და ლექსო ვართ ოთახში. დანარჩენებს ყველას სძინავთ. მე დღიურებს ვწერ და თან მათ ვაკვირდები. მიყვარს, როცა მათ ვუყურებ, როცა მათი ხმა მესმის. როცა მათი ცხოვრებით ვცხოვრობ, როცა მათ ვუსმენ, უბრალოდ ვუსმენ. ამ დროს ალეს ხმა მესმის:
„ვინ არ ყოფილა კანცლერის მოადგილე?“

მე არ ვიმჩნევ. 

მერე ისევ: „ვის არ სცოდნია ღვინო?“ 
ისევ არ ვიმჩნევ და ბოლოს: 

„ვის  არ უწერია დღიურები? გვითხარი რამე“ 

თან იცინის. მერე ლექსოც აჰყვა. ლექსოს ლუკა და ისევ სიცილი და ჟრიამული. სულ დაგვავიწყდა, რომ სხვებს უკვე სძინავთ. სახლში ვერავინ ეგუება ჩემს სიჩუმეს, ან  როგორც ისინი ეძახიან - „საეჭვო დუმილს“. სახლში ყველა  შევაჩვიეთ ჩვენს ასეთ ხმაურს.

ხვალ უკვე კვირაა და კიდევ ერთი, მთელი დღე - ყველანი ერთად!

 

8 ნოემბერი, კვირა 

დილას ბარბარეს ხმა გვაღვიძებს: „დედა, მიყვარხარ! შენთან მინდა!“ 

მანჩო ეკლესიაში წასულა. სახლში სიჩუმეა. ოთახში ჯერ ლექსო შემოდის, მერე ლუკა, მერე ისევ ყველა ვხმაურობთ. კვირას მართლა იტალიურ სახლს ვემსგავსებით - ხმაური, სასიამოვნო აურზაური... ვცდილობ, ცოტათი დიასახლისიც ვიყო. ერთი სიტყვით, ყველაფერს მინდა მოვედო, მაგრამ დრო სწრაფად გადის. თან სამსახურის საქმეებიც თავს მახსენებს. ილიაუნიში შუალედურის ტესტები მაქვს დასაწერი, ხვალ სტუდენტებისთვის ცოტა მძიმე დღეა. არავის უყვარს შუალედურების წერა, არც მე მიყვარდა : )

დღე მაინც კსუ-ს საქმეებს დავუთმე, მეილები, გეგმები... ახალ სამსახურს ყოველთვის აქვს ერთი ყველაზე დადებითი მხარე - აუცილებლად იძენ ახალ მეგობრებს, საიდანაც ერთი ყოველთვის ყველაზე ახლოსაა. ასეთი ნონა მყავს, ყველაფერში მეხმარება. დღესაც მას ვესაუბრე სამსახურზე. საღამოს ბაბალე Wendy’s-ში წავიყვანეთ, დილას გვითხრა, მე გოგოს ფულების ხეფასი მაქვს და ციხვიში უნდა წავიდეთო. „გოგოს ფულები“ - ეს ვენდის მონეტებია. ლექსო და ლუკა თავ-თავიანთი ცხოვრებით არიან დაკავებულები. ლექსო მონატრებული მეგობრებით, ლუკა - დილიდან კინგსის კონკურსით, მერე სკოლის გაკვეთილებით და მეგობრებით. 

რაღაც, სხვანაირად მალე დაღამდა, კვირას ყოველთვის მალე ღამდება, ალბათ იმიტომ რომ კვირაა. მე კიდევ, არ მეყო არც ეს კვირადღე. დედუს დავურეკე. ძალიან მომნატრებია. უზომოდ მომინდა მასთან. ისევ მამშვიდებს: „კარგი, დედა, დალაგდება ყველაფერი და მერე მოხვალ.“ არა, კვირას ვეღარ დავუცდი, მანამდე ვნახავ - ეს უკვე ვიცი!

ხვალ უკვე ორშაბათია და ისევ ჩვეული რიტმით დაიწყება დილა. დილას 6 საათზე, ლექსოს გორში გავაცილებ და უნის დაუბრუნდება. ახალი კვირა კი ახალ სურპრიზებს მიმზადებს ალბათ. : )

© ქეთი ჯურხაძე, საქართველოს ღვინის კლუბი, ღვინის საინფორმაციო ცენტრი

პროექტ „ღვინის დღიურების“ ფარგლებში მომზადებული მასალა წარმოადგენს ავტორთა კერძო შეხედულებებს და არ გამოხატავს საქართველოს ღვინის კლუბისა და ღვინის საინფორმაციო ცენტრის პოზიციას.

"ქართველი კაცი, ღვინის ქვევრი და ბოჩკა"და სხვა ტექსტები

$
0
0

ვაჟა-ფშაველა

ქართველი კაცი, ღვინის ქვევრი და ბოჩკა

(არაკი)

ერთ ქართველ კაცს ძველისძველი სამსაპალნიანი ღვინის ქვევრი ჰქონდა, რომიელსაც მეტისმეტად აქებდა და ამბობდა: "ეს დალოცვილი ქევრი რაღაც ჯიშისაა, შიგ რო წყალი ჩაასხა, ღვინოდ აქცევსო".

ამიტომ რაც უნდა ნაკლებად მოსვლოდა ღვინო, მაინც იმაში დააყენებდა. მხოლოდ ერთხელ თავზარი დაეცა: სავსე ქვევრი აჰხადა, რომ დაეჭაშნიკა და ცარიელა დაჰხვდა. შემოიკრა თავში და პირში; ჯერ ეგონა, თუ მოიპარა ვინმემო, მაგრამ როცა დარწმუნდა, ქურდის საქმე არ იყო, - ქვევრი გახეთქილიყო და ღვინო გაცლილიყო, - დაიწყო ლანძღვა-გინება, ქვევრს სამდურავს უცხადებდა:"აახ, ქვევრო, ქვევრო, რა მიყავ, რაზე დამღუპე შე ოხერო, რად მიღალატეო?!" სამჯერ თუ ოთხჯერ მიჰმართა პატრონმა ქვევრს ამგვარის კითხვითა, მაგრამ ქვევრი ხმას არ იღებდა, არაფერს პასუხს არ იძლეოდა. ბოლოს გაჯავრებულმა უპასუხა გარისხებულს პატრონს:

- ეჰ, ჩემო პატრონო, შენ შენსას ამბობ და ჩემსას არაფერსა ჰკითხულობ. კარგა დიდხანსაც ვითმინე შენი და შენი ღვინის უდიერობა; შენი წინაპრები, მამა-პაპანი, განა შენსავით შაბიამანს და გოგირდის წვენს მასხამდენ თავ-პირზე, ისინი ნამდვილ ღვთისაგან ნაკურთხს ყურძნის წვენს ინახავდენ ჩემში, ნამდვილ ღვთისა და კაცის საკადრისს, როგორც ცოცხლისა, ისე მკვდრისა. ეხლანდელი ღვინო განა ღვინოა? განა ის შეიძლება ზედაშედ იხმაროს კაცმა? არასდროს! მერე მე ისეთი თიხისა ვარ, რომ ჩემი ჯიში არ იგუებს არასდროს შაბიამანის და გოგირდის წვენს, რითაც ვენახებს სწამლავენ.

- შე კაი კაცო, პირველშივე გეთქვა აზირ, თუ მაგისთანა ხასიათისა იყავი? – სთქვა ქვევრის პატრონმა.

- მე მეგონა, შავეჩვეოდი, მოვითმენ, - ვფიქრობდი, - მე ვითმენდი, ხოლო ჩემმა ბუნებამ ვეღარ მოითმინა. – უპასუხა ქვევრმა.

- მე სულ სხვა პასუხს მოველოდი შენგან, - წარმოსთქვა ბოჩკამ, მარანში ქვევრის პირზე შორიახლოს წამოჭიმულმა: - მე ვფიქრობდი, ქვევრო, შენ სხვაფრივ იმართლებდი თავს, აი, მაგალითად, თუნდ იმით, რომ სულ ერთ ალაგას ხარ გაუნძრევლად, არ იცი რა ამბავია ქვეყნიერებაზე, როდის მზე ამოდის, ან როდის ჩადის, შაგეძლო მოგეთითებინა ჩემზე. მე შენთან შედარებით ბევრად ბედნიერი ვარ: დამდებენ აქედან ურემზე, გადამატერებენ გომბორზე მთელ კახეთს და გარეკახეთს, იორს, ალაზანს ისე ვხედავ, თითქოს ხელისგულზე მიწყვიაო. ჩავალ ქალაქში, შავყვები მტკვარს, მივალ მცხეთას, სვეტიცხოველსა ვნახავ, პირჯვარს გამოვისახავ, არაგვისა და მტკვრის კინკლაობასაც გადავავლებ თვალს და თითქოს ვახტანგ მეფე და ოსი ბაღათარ შებმულან, ან დავითი და გოლიათიო. მცხეთაში დამჭაშნიკავენ და, რასაც ღვინოს ამოიღებენ ჩემიდან, იმოდენასვე არაგვიდან, რადგან მტკვარი მღვრივეა, წმინდა წყალს ამოიტანენ და ჩამოასხამენ, რომ ღვინო არა ჭყანჭყარობდეს. იქიდან გავწევ არაგვის პირ-პირ, გავივლი დუშეთზე, ჩავალ ანანურში; იქაურ სობოროსაც მადლს მოვთხოვ, იქ ძველი მშვენიერი ეკლესიაა, იქვე ზურაბ არაგვისერისთავის ციხე-დარბაზის ნანგრევებია, ის ხომ შესანიშნავი კაცი იყო, გიორგი სააკაძის ცოლის მამა, - შავყვები მთიულეთის არაგვს (მთიულეთურა), შევივლი ფასანაურზე; გადავივლი ბიდარაზე, ჩავალ ყაზბეგში და იქიდან დიდი მანძილი აღარ არი კავკავამდე. კავკავში რო ჩავალ, სწორედ ორი წილი ღვინო ვარ და მესამედი წყალი, ისეთს ყოფაში ჩამაგდებს ჩემი მზიდველი. მე ხმა-კრინტსაც არ დავძრავ. რა მრჯის, თუნდა წყალი ჩამასხან, თუნდ ნავთი. არცა რა იმას უშავს, ცარიელიც რომ ვიყო, შავისვენო პატარა ხანს. შენ ცოტა რამეს გაუჯავრებიხარ, უბრალო რამისთვის თავი მოვიკლა, გიჟი ხომ არა ვარ? – წარმოსთქვა ბოჩკამ.

- ბევრი და დიდი ჭკუა კი არც შენა გქონია, ჩემო ძამიავ, ცარიელ ხეტიალში რა ყრია? შენ არ გაგიგონია ძველი ქართული, რომ მგორავი ქვა ხავსს ვერ მოიკიდებსო. კიდევ სხვა: ძაღლი ქალაქს მიდიოდა, რა მიჰქონდა, რა მოჰქონდაო. შენ როცა ყველაფერს ჰკისრულობ, ყველასთან მეგობრობა შეგიძლიან, ყოველგვარ აზრს და გრძნობას თავისად ჰგულობ, - მე შენთან საერთო არაფერი მაქვს, მე მაგას ვერ ვიკისრებ, ვინაიდგან ჩემი გული წმინდაა, ჩემი გრძნობა სპეტაკია. ამის მოწამე თვით ჩემი პატრონია, რომელიც აქ არის და ესმის ჩემი საუბარი.

ქვევრის პატრონი მართლაც იქვე შორიახლოს იდგა, ქვევრისა და ბოჩკის ბაასს ყურს უგდებდა და გულმტკივნეულად წარმოსთქვა: "ღმერთმა ისეთი გულის სიწმინდე და სისპეტაკეც შეარცხვინოს, რომელიც თავის თავისა და სხვისა ერთნაირად დამღუპველიაო!"

 

1913 წ.

 

ხევსურული ქორწილი

 

ქალის გათხოვება მშობლების ნებითა ხდება: ვისაც მამა მიათხოვებს ქალს, ესეც უნდა იმას გაჰყვეს. ხშირად აკვანშივე დანიშნავენ ბავშვებს – მომავალს ცოლ-ქმარს. ჯიშიანი ოჯახი ჯიშიანს ეძებს; უჯიშო გვარიდამ რომ გამოჩენილი ვაჟკაცი გამოვიდეს, ჯიშიანი ხევსური ქალს არ მიათხოვებს და "უჯიშოობით" დაიწუნებს. "უთესლ-უჯილაგოიას!" იტყვის ხევსური. თუ უჯიშო გვარის ხევსურს გაჰყვა ცოლად ჯიშიან გვარის ქალი, მაშინ ქალის ნათესავები მოიკვეთენ "თესლჯილაგის" შემბღალავს ქალს, "კატას დაუკიდებენ" – დაურჩობენ იმას, ვინც სახლში გაატარებს ნათესავთაგანი ქალს ან იმის ქმარს: "ეს კატა იყოსა იმის მკვდრისადა, ვინც შენ სახლჩი შამოგიტიას, ან შენ ქმარი იმაკეთეოს, მამითხარე თესლ-ჯილაგი, გამახვედ უსირცხვილო ბაზერგანივ!" ჯიში ხევსურეთში ერთგვარს უფლებას შეადგენს. თავის თემიდამ არ შეუძლიან არც ქალს ამორჩევა ქმრისა და არც მამაკაცს ცოლისა, უსათუოდ ცოლ-ქმარნი სხვადასხვა სოფლისანი და თემისანი უნდა იყვნენ.

ხევსური ქალს პირდაპირ ვერ ითხოვს, უეჭველად "წინამძღვრის" შემწეობით უნდა დაიწყოს საქმე. "წინამძღვარი" იგივე მაჭანკალია. იგი მოელაპარაკება დავალებულს საქმეზე ქალის მშობლებს და, თუ თანხმობა მიიღო, შეატყობინებს სანეფოს მშობლებს. მაშინ ძმა ან მამა სანეფოსი (არასოდეს ნეფე თვითონ არ წავა) წავლენ საპატარძლოს ოჯახში, სადაც ორივე მხარე მოილაპარაკებს ერთმაპნეთში. წინაპირველადვე, მანამ ერთმანეთში საუბარს გააბამენ, ვაჟის მხარე, ვინც იქნება, ეტყვის ქალის მამას: "თუ თქვენ ღირსნ ვიყვნეთავ, გვიკადრებთავ, აქამდიაც რომ დავსხედით სკამდე, დიდ მადლობელნ ვართავ. არა ვართავ თქვენის თესლ-ჯილაგისანი". ქალის მამა მიუგებს პასუხად: "ჰღირხართა თქვენის თესლ-ჯილაგისანი სკამზე დასასხდომადაცა, სოფელში გასასვლელადაცა, სამტროდაც, სამაკეთეოდაცა, ქალის მასაცემადაცა, ქალსაც მასწონდით, ქალის პატრონთაცა, მაწონებით მოგეცით" (ქალიო). რაკი საქმე თანხმობით გათავდება, სანეფოს მხარე საპატარძლოს ნიშნად მისცემს ერთს აბაზს.

დანიშნულს ხევსური ერთს წელზე ადრე ვერ წაიყვანს. "ქალის თხოვის" დროს სანეფოს მხარემ უნდა მიიტანოს არა ნაკლებ ოთხ თუნგ არაყისა საპატარძლოს ოჯახში. საპატარძლოს მამა დაიპატიჟებს იმათ, ვინც თითონა ჰსურს, და გაუმასპინძლდება ამ არყით. სანეფოს მამა და ძმა მიართმევენ სადედუფლოს სამ-ოთხს არშინს "აალიანს" ანუ წითელს შილას.

ჩვენ ზევითა ვსთქვით, რომ თავის დანიშნულს ხევსური ერთს წელზე ადრე ვერ წაიყვანსო. ხშირად თხუთმეტი წელიც შეიძლება იყვნენ ერთმანეთზე დანიშნულები ქალი და ვაჟი. მუდამ ახალ წელიწადს სანეფოს მამა ან ძმა მოვალეა "მოიკითხოს" სასძლო, ე.ი. უნდა მიართვას ძღვენი – ერთი ტიკჭორა არაყი და ერთი "ბედისკვერა". ბედისკვერებს ახალ წლის წინაღამეს აცხობს დიასახლისი ყველა ოჯახში მყოფთათვის და საპატარძლოსათვისაც, როგორც მომავალის ოჯახის წევრისათვის. ბედისკვერა სულ თითონ საპატარძლომ უნდა შეჭამოს, რადგან ბედისკვერა მის ბედს შეიცავს თავის ვინაობაში, ნამცეციც არ უნდა გადააგდოს და არც ვისმე გაუზიაროს. როდესაც სასძლოს მოყვანის დრო მოვა, სანეფოს ოჯახობა ამოირჩევს სოფლიდამ ორს "ენაპირიანს" კაცს. ეს ორი უცხო კაცი წავა საპატარძლოს ოჯახში, თან წაიღებენ სასმელს და სამ ცხვარს წაიყვანენ. ხარჯი სანეფოს ოჯახისაა. სამივე ცხვარი უნდა დაიკლას: ერთი "ღთისთვის", მეორე იმ სოფლის, თემის ხატისათვის, საიდამაც სასძლოა, მესამე ცხვრით პატარძლის მამას "ხელმხარი გაენათლების". ხელმხარის ნათვლა იმაში მდგომარეობს, რომ სანეფო-სადედუფლოს, "ახალყოილით" "დაამწყალობებენ", ე.ი. შეავედრებენ ღმერთსა და ხატებს და საკლავს დაჰკვლენ. სანეფოს მამა სისხლს მუჭაში ჩაიყენებს და ხელებზე ზედ გადიფშვნეტს... ხატში "ხელ-მხარის ნათვლის" დროს საჭიროა ხევისბერი, რომელიც მსგავსად ჯვარისა გულზე, შუბლზე და მხრებზე წაუსომს სისხლსა "ხელმხარით გასანათლავს" კაცს. სასძლოს მშობლები შეატყობინებენ სოფელს და ქალი და კაცი კომლზე უნდა გაჰყვეს მაყრად დედუფალს.

მაყრებს თავისი საგზალი აქვსთ, მხოლოდ სასძლოს ოჯახი გამოუცხობს და გაატანს ორს ქადას: ერთს – ქალებს და მეორეს – ვაჟებს. ეს ქადები, სადაც დაისვენებენ, იქ უნდა სჭამონ გზაში. სანეფოს ოჯახი წინათვე გაჰგზავნის ორს კაცს, რომელნიც დედუფალსა და დედუფლის მაყრებს დაუხვდებიან გზაში და დაალევინებენ სასმელს და მერე ერთად მივლენ ნეფის ოჯახში. დედამთილი პატარძალსა მარჯვენა ხელით მარჯვენას დაუჭერს და სამჯერ წაღმა შემოატარებს კერის გარეშემო, შემდეგ წაიყვანს და ქალებს ჩააბარებს. ნეფე დამალულია მეზობლისას. მარჯეკლები, ე.ი. ის კაცები, რომელთაც დედუფალი მოიყვანეს, მოსძებნიან ნეფეს, მოიყვანენ და სათავეში დასმენ. ნეფე გაბუტულია, არავის არ მიესალმება.

- გამარჯვება ნეფიონო, - ეტყვის თავის სოფლის ხალხი.

- გაგიმარჯოსთავ! – იტყვის ინდაურივით გაბერილი ნეფე და დაჯდება ცალკე, გვერდს "მარჯეკლები" – ორი კაცი მიუჯდებიან. ქალის მაყრები ნეფეს მტრულის თვალით უცქერიან.

საქორწილოდ სამი ქვაბი ლუდია ნადუღარი. პირველს საღამოს პირველი ლუდიანი კოდი გაიხსნება ღვთის სადიდებლად. სადღეგრძელოები პირველად დაილევა ღვთისა, მეორედ – შესანდობარი მკვდრებისა, მესამე სადღეგრძელო – ნეფე-დედუფლისა: "ნეფე ადღენგძელას, დედუფალ გაახარას!" დედუფალი დამალულია.

მარტო სანეფოს ოჯახს არ უყრის ქორწილი ხარჯს, იგი სასოფლო, სათემო ხდება. რომ ხარჯი შეუმსუბუქონ მექორწილეს, სოფლელები სტუმრებს გაინაწილებენ და გაიპატიჟებენ მეორე დღეს. ყველა ოჯახი ამ დღისათვის მომზადებულია... ქალის მაყრები მეორე დღეს და ღამეს სოფელში ატარებენ დროებას და მესამეს დღეს კი მოვლენ "მექორწილეთას".

მეორე დღეს მეორე ლუდიანი კოდი გაიხსნება ადგილობრივის ხატისათვის. მესამე დღეს გაიხსნება მესამე კოდი მიცვალებულთათვის. ყველანი, ადგილობრივნი ქალის მაყრები, მოიყრიან თავს ერთად. მექორწილეს აქვს 40-60 კეცეული დამზადებული და თითო კეცეულზე თითო ერბოიანი ჯამი სდგას. თითო კეცეულს ერბოიანის ჯამითურთ დაუდგამენ ოროლს ან სამ-სამს კაცს და მოაყოლებენ ლუდს. ნადიმობა რომ გათავდება, ქალის მაყრები შინ წავლენ. ნეფის ნათესავები გააცილებენ მაყრებს და "მოკეთებს" ფანდურის კვრითა და სიმღერით. ნეფე-დედუფალი ერთად ვერ დაწვებიან. მეოთხე დღეს ნეფის ნათესავები გაიპატიჟებენ დედუფალს და შესაწევრად აჩუქებენ: ზოგი თხას, სხვა ბატკანს "სათავნოდ". ერთის თვის შემდეგ პატარძალი ქალწულად ბრუნდება დედ-მამასთან – "მამისახში", ერთს წელს რჩება მშობლებთან, მერე ძმა მისი მოუყვანს ქმარს და ხევისბერი (ხუცესი, დეკანოზი) ჯვარს დასწერს.

ჯვარის წერის დიდება ანუ ლოცვა არის "ჟამის წირვა". ეს ჯამის წირვა ღირსსაცოდნელია, თუმცა არევ-დარეულია, ძნელად გასაგები და თვით ხევისბრისათვის გაუგებარი, - ღირსსაცოდნელია იმ მხრით, რომ იგი აშკარად გვიჩვენებს, თუ რა მკვიდრად ჰქონია ხევსურეთში ქრისტიანობას ფესვები გადგმული. ჟამის წირვა შესდგება ჟამნიდამ, სახარებიდამ, ქრისტიანულის ლოცვებიდამ ამონაგლეჯ ალაგებისაგან, რომელნიც თავისებურის ჩამატებულის სიტყვებით არის გაბლანდული... თვითონ ღულელი ((ღული – სოფელია ხევსურეთში.)) ხევისბერი, ღერენა ქისტაური, გამომიტყდა და სთქვა, რომ მართალია, ჩვენი ჟამის წირვა არეულიაო. მიზეზად არევისა შემდეგი ლეგენდა მიამბო: ხევსურეთში ბოლოს დროს ერთი მღვდელი დარჩენილა. მაშინ საქართველო თათრებს სჭერიათ. ორმოცი წელიწადი ამ მღვდელს განუშორებლად ხევსურეთში უცხოვრია და ისე დაბერებულა, რომ წვერი დაბლა მიწაზე უთრევია. ორმოცის წლის განმავლობაში ცოლშვილი არ უნახავს. ბოლოს ამბავი მოუტანიათ იმისთვის: საქართველოში დიდი არევდარევაა, თათრები უწყალოდ ჰხოცვენ ქართველებს, თითონ ქართველებიც მოღალატეობენ, ძმა ძმას აღარ ინდობს, შვილი მამასო. ამ ამბის გამგონე, ჯერ სიბერისაგან დასუსტებული, ჭკუიდამ შეცვლილა, წირვა-ლოცვაც არევით უსრულებია და ხევისბერებისათვისაც არევით გადმოუცია ჟამის წირვაო.

აი თვით ჟამის წირვაც:

"ღირსა ხსნილობა, ჯვარისა კურთხეულობა, კურთხეულიამც უფალი, აწ და მარადი უკუნითი უკუნისამდე. შაგვიწყალენ ჩვენ ყოველნი სანება წმინდამა, გვაცხოვნა და გვაკურთხინა. გაგება და უძლობა, გევედრება სული ჩვენი. მამაო ჩვენო, მოწყალეო, რომელი ხარ ცათაშია, ეგრე ქვეყანათაშია, მოგვიში და მოგვიტიე პური ჩვენი არსობილთა, ნუ შაგვასხამ განსა ჩვენსა. ხატო, ხატო, მეუფეო, დღესა ამას სჯულისასა! შავსწიროთა სხვერპლითა, ქებითა, მიხუცულობითა შენითა, თვალნი მაღლა არიანა, თვალნი მაღლისა ღთისა, ხოლო კაცთა სიმაღლე დაბლიდგან ამაღლდებიან. კაცთა რა ჟამ მასწევია ცხრომალე, მდინარე ამპარტიონთა, მაშინ გაეხვნენ ძალნი ცათანი. ხოყანა შახარწმუნდებოდა, ცხოველი თესლი შენია, ცხოველი მაცხოვრებაო, შენია დღე და შენია ღამე, შენ დაამკვისე ბნელი და ნათელი, შენ ეგ კია არა, ყოველმა უფალმა მოგცა დარიგება. ხუთითა პურითა ხუთათასნი დააძღვნა, ანისტითა ერთითა ას თორმეტნი აავსნო. უფალო, აკურთხე მარილი ესე სკანი – სკანარე წყალს იორდანე წყალი ღვინოდ გადასცვალე უფალო, აკურთხე თესლი ესე, რომ სამნი მანანნი, ყრმანნი ისხდეს, პურსა სჭამდეს მათ არა არ შაერგინებოდეს (?!), ტაბლასა მაგათასა, განარა წმინდასა. ბაღდა დაღკარ, დაუარე, არა სჭამე ხორცი მისი, დასთხიე სისხლი მისი. ქრისტიანობის მყოფელო, პირველნი ჩექარნი, ალამ ცეცხლია. სერებილნია, ქერებილნია, მეურქველისა მოქმედი უფალო ღმერთო, მოგვანიჭენ დღესა ამას სჯულისასა. კურთხევა ცოცხლისა კრავისა, ღირსია მარადისა, ეკურთხა და გამოჩინდა სახიერისი სახიერისით, საკითხავ იყვა წმინდათაგან, საკითხავი პოვლეია, გაბრიელია, მრავლითა სიტყვანი გამრავლებითა მაღალთაშიას ჯვარითა, მაშინ მოვიდა უფალი ბევრითა, ბევრეულითა, ათასითა გუნდითა, ათას ანგელოზებითა წარიახნა სულნი მიცვალებულთანი, წაუტივნა სტილონი, მახილა უსტმუნოებითა, შატყულისითა გველისითა, ან დედაკაცისითა, ან მამაკაცისითა ან თვითანა ფიცითა თარგანისითა. ღმერთო, არსებაო, ღთებაო, მთავარი მთავარ-ანგელოზო, საფლავ დაუმარწვილდებოდა, ეგია ჯოჯოხეთია, ურღუელთია. მაშინ გაეხვნეს ძალნი ცათანი, ხოყანა შახარწმუნდებოდა, შენ თუ ხარა, შენ უფალი ღმერთი ჩვენი, ხოლო წმინდა სული შენი აიღეს, მიიღეს ღმერთთანა პატივის ცემითა თაყვანისა ეგია. წმინდა არსებულ-არსებულო, არსებულ-ამაღლებულო, მანამდინ ვიყვენითავ, წმინდან ვიყვენითავ, სახელს ვიყვენითავ უფლისასავ. მე არ ვიყავ, უფალო, მიარობილისა უხითა, გიორგისითა, მეორე, ნეფე გიორგიო, ბევნი ჩემნია უსჯულოებანი. აუტივნეს და ადიანა ღმერთს ეხვეწებიანა. ავიდეს მაღლა, გააცხადეს მაღრანსა ტაძარსა აბრამისასა. გიკურთხა მამამა, ძემა, ჯვარმა და ღმერთმა ყოველმა. ივანე მართოლაგია, მა თესლის მაკურთხეველი, გიკურთხა მამა, ძემა, ჯვარმა წმიდამა. ეს სამნი სანთელნი მასკარისანი, ტაზარო, ეკლესიაო, შე სანატრელო, ღვთისაო, თუ რაი შენს ქვედ მოიდა, ქადაგობა ქნაო, დასტურობა ქნაო, სულნი ღმერთს შემოგაბარნაო. ეგ სამნი სანთელნი ნათობენ, უფალო, საკურთხევლის შენს წინა. პირველი სანთელი გაბრიელ მახარობელი, ეგ მეორე სანთელი – ივანე ნათლისმცემელი, ეგ მესამე სანთელი – მხმობელი და მგალობელი. გიკურთხა მამა, ძემა ჯვარმა და ღმერთმა ყოველმა. ეშმაკი იკვლოდა, ხიაგი ცხოვრება ზეით გადავარდაო, ასრულდა წირვა ჟამისა, წმიდისა იაკობილისა. დღეს გამარჯვებისა შენისა".

ამ ლოცვას ხევისბერი ან გარეთ და ან სახლში იტყვის და არა ეკლესიაში, რომელიც ჭირივით ეჯავრება, თუმცა "ჟამის წირვაში" ეკლესიასაც იხსენიებს. ბოლოს ამით გაათავებს ჯვარის წერას: "ბედიანნიმც იქმნებით, დავლათიანნიმც იქმნებით!"

მხოლოდ ეხლა ეძლევათ ნება ცოლ-ქმარს ერთად დაწოლისა. ხევსური ერთს წელიწადს ინახავს ცოლს, ადევნებს თვალს, წვება კიდეც მასთან, მაგრამ "საშვილოდ" არა. თუ მოსწონს და გამოდგება, ხომ შეინახავს და შვილსაც იყოლიებს, თუ არა განუტევებს.

 

1889 წ.

საჭმელ-სასმელი

 

<…>ფშაველს უყვარს კარგი სმა-ჭამა. საუკეთესო მისი საჭმელი არის ხინკალი. კვირაში ერთხელ მაინცა სჭამს ერბოიანს საჭმელს, ხაჭო-ერბოს, ხავიწას და ხორცის ქადას. ერბოს ქადას საფლავზედ მისატანად გამოაცხობს დედაკაცი. შემოდგომაზედ ფშაველი, თუ მეტიმეტად ღატაკი არ არის, ჰშოულობს ხორცს ძროხისას ან ცხვრისას და ინახავს საზამთროდ ქილაში ან ტაგანში; ხორცი მჟავდება, მაგრამ ამით ფშაველი არ იწუნებს. ფშაველი ათასში ერთის გარდა ერიდება ღორის ხორცს, - ხატი არ მიხდენსო. სამარხო საჭმელს შეადგენს ნივრის ან ნიგვზის ხინკალი, ანტრია (გათხელებული ცომი წყალში მოხარშული), ღოლო, შვინდის და ცერცვის საჭამადი, კომბოსტოს წნილი.

ამ ბოლო დროს ხშირად დაუწყეს თესა კომბოსტოს და კარტოფილს. სამუდამო სასმელი ფშავლისა არის არაყი, სახარჯო – ლუდი, სარიგო და საქორწილო – კახური ღვინო.<…>

 

 

“ფშავლები”, 1886

 

 

ლაშარობა

 

<…>ფშაველი ისე არც ერთს დღეობაში, ხატობაში არ არის განებივრებული, როგორც ლაშარის დღეობაში. ყველაფერი ხელს უწყობს ამ სინებივრეს. ლოთობს ფშაველი, მაგრამ იშვიათად "ფოთობს", თუმცა კი ყაყანით ყაყანებს; ყველანი დიდნი და პატარანი პაპიროზს შეექცევიან. პაპიროზთან ერთად ისყიდება ჩაი, მაგრამ ეს შეცდომაა, უფრო მართალი იქნება ვსთქვა, ციკორი. მუშტარი მაინც არა სწუნობს ამ გაჩაიებულს ციკორს და, როგორც ფუტკარი თაფლს, ისე ედება. სასმლისაგან გაჟინთული ფშაველი, რომელსაც დედამიწაზედ აღარ უდგა ფეხები, ხანდახან თავის "დიდს ბატონსაც" გაეხუმრება ხოლმე. კახური ჭაჭანაური სარწმუნოებისაგან აშენებულს ციხეში დაპატიმრებულს გონებას დაიხსნის ხოლმე. მაშინ ფშაველი იმღერის:

ფშაველთა ლაშარის ჯვარი

ნეტარ არ დაუბერდაა

ამბობენ დაბერებასა,

ნეტარ არ მაუკვდებაა?!

 

ხალხურს მოშაირეს ლამაზადა აქვს დახატული სურათი ლაშარისა: იგი დასცინის კიდეც იმათ, ვინც მეტისმეტად გართულან ამ დღეობახატობებით და თავის სახლსა და საქმეს კი აკლდებიან:

ამ ზაფხულს ლაშარს ვიყოდი,

არაყსა ვსომდი, ვბიჭობდი,

პირში პაპიროზ მეჭირის,

რატიშვილზედა ვსდიდობდი.

საცა ბუზიკანტ აჩქამდის,

წინ-წინ მე გადავფრინდოდი;

გავიყარნოდი დოინჯი,

წელშია გავიდრიცოდი;

შამაქის გულის წაწალმა,

მხრებშიაც შავიჩიკოდი;

ის აღარ მაგონდებოდა,

ზამთარო მამიხვიდოდი;

ამკიდეს ნეკრის კონაი,

დამჭკიმის, დავიჭმიხოდი,

ჩემი კვირისა ყვიროდის,

მე რო საბძელსა ვხდიდოდი;

რა ვქენ, ამ თავ მოსაკვდავმა,

რად არ ღამითაც ვთიბდოდი!

 

“ლაშარობა”, 1888 წ.

 

სადღეგრძელო

 

<…>ღმერთმა გაცოცხლოს და გადღეგრძელოს, ვისაც შენი სიცოცხლე არ უნდოდეს, ღმერთმა ის ნუ აცოცხლოს, შენი ამჯობინოს შენი მტრისას. შეგეწიოს ფშავ-ხევსურეთის სალოცავები, კეთილ საქმეზე ხელი მოგიმართოს, გაგახაროს, (ქალს) ძმები გიცოცხლოს, შენს ბედნიერობას შაგვასწროს, შენს მაყრად მოვდიოდე, ქორწილში ღვინოსა ვსომდე.

ბებერო, გაცოცხლოს, მანამ გინდა რო იცოცხლო, ღმერთმა მოგცეს მუხში ჯანი და თვალის სინათლე, შენი შვილების ხელით გეღირსოს გულზე მიწა, გიცოცხლოს ისინიც, ვინც გყვანან და გეიმედებიან. სააქაოს ცხოვრება მოგცეს, საიქიოს ცხონება.

პატარძალო, გაგახაროს, კეთილი იყოს შენი ფეხი ამ ოჯახში, ისითა ჭკვა-ნამუსისა გამყოფოს, რო თხასა და მგელს ერთად აძუებდე, ისითა საყვარელი გამყოფოს, რო დედამთილი მამამთილს ეჩხუბებოდეს, როგორ თუ პატარძალი გამიჯავრე და მამამთილი დედამთილსა.

მე მაამოს, თქვენ გაგიმარჯოსთ, - ესე მტერი დაგესცალოსთ.

მამაო მღვდელო, შე გაცოცხლოს, შენი წირვა-ლოცვის მადლი შენც შაგეწიოს და ჩვენც, ცოლ-შვილი გიცოცხლოს.

ბალღო, შენც გაცოცხლოს, დედ-მამა გიცოცხლოს, კაი კაცი გამოგიყვანოს, - პურადი, გულადი, - მტერს მტრულადა ჰხვდებოდე, მოკეთეს მოკეთურადა, არ იყო წარამარაი. მე აქ ვილოცები, გამგონე ღმერთია.<…>

 

“ფშავლები”, 1914

 

© „მარანი“

გიორგი შატბერაშვილი - მამალხინე

$
0
0

როცა ხუმრობაზე მიდგება საქმე, მაშინვე მამალხინე გამახსენდება... მისი ჭაღარა თმა-წვერი, ოდნავ პირქუში სახე, ზოგჯერ ღიმილით დამშვენებული, ისიც მაშინ, თუ ხუმრობას მიუხვდით, ან თვითონ მიგახვედრათ.

- ოღონდ ბიჭი დამიბრუნდეს და... იანვარიც იყოს, რთველში დაგპატიჟებ, ვენახში შეგიყვან, ჩხებს აგაჭრევინებ!

გეტყვის რაღაც შეუძლებელს. ხუმრობა გგონია, არ უჯერებ, მაგრამ ნათქვამი ცხადდება.

მამალხინე იღიმება:

- აი, თუ არა... აი, თუ არა!

- მაშ ეს ხუმრობა არ ყოფილა?..

- უჰ, კაცი დავბერდი, რაღა დროს ჩემი ხუმრობაა!

აი, ახლაც თოვლში ვდგავართ, დილის არაყით ოდნავ შემთბარნი. იანვრის დილა თითებს გვისუსხავს, სუსტი მზე ამაოდ ებრძვის ყინვას.

აქ, სოფლის განაპირას, დათოვლილ ვენახში რას უნდა მოვეყვანეთ, თუ არა მამალხინეს ახირებას?.. რთველში დაგვპატიჟა...

ხელში არნადი უჭირავს, კუზიან ვაზებს შორის თოვლს ხვეტავს, თან ჩაგრეხილ ულვაშებს ეშმაკურ ღიმილს ახვევს.

პატივს რომ არ ვცემდე ამ ჭკვიან ბერიკაცს, დავალებული რომ არ ვიყო მისი მეზობლობით, უანგარო სიყვარულითა და ტკბილი ქართულით, არ გამოვყვებოდი ამ ყინვაში, მის საქციელს გიჟურ ახირებად ჩავთვლიდი... მაგრამ მე ხომ კარგად ვიცნობ მას.

მით უმეტეს დღეს...

ამ დილით, ის-ის იყო წამოვდექი, აივანზე გავედი და ზამთრის მდუმარე, თეთრ მშვენიერებას გავუღიმე, რომ ნაცნობი ხმაც შემომესმა, ჩემი ძველი სახლის ჭიშკართან მამალხინე იდგა და მიხმობდა.

ჩავეგებე.

განა ისევ სევდიანი, პირქუში სახე ჰქონდა მოხუცს?..

გამოხედვა მეუცნაურა...

იქნებ დილის ნიავმა თოვლის ფიფქი შეაფრქვია მის ხშირ წარბებს და მათი ბრწყინვა მჭრიდა თვალს?..

არა... მოხუცი იღიმებოდა. ბადრი მთვარე ხომ გინახავთ?!. ღიმილს ბაგე გაეხსნა.

მივხვდი.

- ჩამოვიდა-მეთქი? – უნდა მეკითხა, მაგრამ დამასწრო. იქნებ მიმიხვდა კიდეც...

- წუხელ, მამლის ყივილისას ჩამოვიდა!

გადავეხვიე. სამი წლის განმავლობაში უთქმელი ჯავრით ელოდა ფრონტიდან შვილის დაბრუნებას. მეც თანაგრძნობით ვიზიარებდი მის მოლოდინს.

- ახლა კი წავიდეთ... პირველად თქვენ გიკითხათ...

- კი მაგრამ... ხუთი წუთი მაცალე...

- არც ერთი... დილის პური ჩემთან უნდა გატეხო!

ხელს მხვევს და თითქმის ძალით მივყავარ.ჭიშკარი ღია რჩება, მივეშურებით.

ჩვენ ცოტა... ხომ იცი, ნამგზავრი იყო... გველიან.

არაყი გადაუკრავს, მხნედ მიაბიჯებს თოვლში და თან ხალისიანად ჩამჩურჩულებს:

- მერე კი რთველი გვექნება!

- რთველი?

- მე ხომ ადრევე შეგპირდი... იქნებ ხუმრობა გეგონა?

- რთველი... ზამთარში?

- მომყე, სასხლავს მოგცემ... ჩხებს აგაჭრევინებ!

მართალ კაცს ტყუილიც დაეჯერება, მაგრამ...

მაგრამ, აი მამალხინეს სახლიც.

სახლში არ შევდივართ. ქვეპმო სართულში მარანი აქვს ბერიკაცს. ღია კარისაკენ მეწევა. სიბნელეს შეუჩვეველ თვალს უჭირს დაბრუნებული ბიჭის მოძებნა. მან კი, ეტყობა უკვე დამინახა. მესმის მისი წამოძახილი. ის უკვე ჩემთან არის. ვგრძნობ მის მკლავებს, ჩემს მკერზე მის სუნთქვას და მცირე ხნის შემდეგ მის თვალებში სიხარულის ცრემლთა ბრწყინვასაც ვარჩევ.

- აჰა, შვილო, შენი ოსტატი... დასტკბი! – ჩურჩულებს კმაყოფილი მოხუცი.

დავაჟკაცებულა ბიჭი. ულვაშის იერი მამისკენ ეზიდება მის შნოიან სახეს.

- ჩამოვედი, ჩამოვედი... დაბრძანდით, აი სკამიც...

- ხომ გაგიონიათ... დილის საუზმე ცოლის მზითევს სჯობიაო! – იცინის მამალხინე და მცირე ტაბლისკენ მიგვიძღვის.

ორპირი ხუმრობა ღაზლის წინდასავით ირღვევა:

- ცოლი მზითევს სჯობიაო, მე ასე გამიგონია... – უსწორებს ღიმილით შვილი.

მამა თავისას არ იშლის, მას აღარ აშინებს ანდაზა. გული არხეინად აქვს, დილის საუზმე ურჩევნია ცოლის დაძველებულ მზითევს, ასეთი ბედნიერი დილის საუზმე. ალბათ, ახსენდება სხვა ბედნიერი დილაც, ოდეს თებრონეს მოტანილი ზოგან წითელ, ზოგან ყვითელ, ზოგან ალისფერი ხალიჩა ჩამოაფარა კირით შეფეთქილ კედელს.

- ჰოო, ახლა თქვენ მზითევს რაღას გამოედევნებით!

ხითხითებს მამალხინე და ხან წინწანაქარს გვიმარჯვებს, ხან მწვადებს.

სად არ ყოფილა ეს ბიჭი? მსოფლიოს ნახევარი მოუვლია. ყველგან სიკვდილს ებრძოდა, მისდევდა და ამარცხებდა... ეგ არის, მარცხენა მკლავში დაუჭრიათ და რამდენიმე თვეს ჰოსპიტალში წოლილა. დაჭრილი მკლავი ახლა თეთრი ბანდით აქვს ჩამობმული კისერზე. მახსენდება სკოლის მერხზე მჯდარი ფემკრთალი, გაუბედავი ყმაწვილი... ასე ავაჟკაცებს სამშობლოს სიყვარული ჭაბუკს, ასე იქცევა უჩინარი ჩინებულად.

მაგრამ რთველი რომ დაგვავიწყდა?

ასე იცის დილის საუზმემ... ერთს მეორე მოსდევს, მეორეს კი... ისიც მარანში, ქვევრის თავზე, მოუხდელი ქვევრის თავზე...

რომ მოვირთვლიანებთ, ქვევრს მერე მოგიხდითო, თქვა მამალხინემ და წამოდგა. დილისთვის წინწაქარიც კმარა.

თოვლში მივაბიჯებთ. ყველა ამ ახირებულ რთველზე ვფიქრობთ. ალბათ, ხუმრობს მოხუცი, ალბათ, ვენახში ქვევრი აქვს სადმე იდუმალ დამარხული, ალბათ, ტკბილი ზედაშე უნდა შეაგებოს ნაომარ შვილს?!

მაშ ეს ბარი რად გაუდვი მხარზე, არნადს რად მოათრევს, რად იღიმება მაცთურად?

ან ეს საღვინე რად უნდა მის ნაბოლარა ბიჭს, ან ეს ქაშანურის ჯამი?!

უკვე ვენახში ვართ, სპეტაკ თოვში კუზიანი ვაზების სამამულე რქები შავად გამოიყურებიან.

ჰოდა, მამალხინე არნადით თოვლს ხვეტავს ვაზებს ორის (თან მაცთურად იღიმება-მეთქი, წეღანაც ვთქვი) და გვამხნევებს:

- მალე, სულ მალე, ჩხებს აგაჭრევინებთ... აბა, აი მიყურეთ!

ახლა ბარს დასწვდა.

დამზრალი მიწა ჯიუტობს, მოყინული სატერფული ფეხს ისხლეტს, მაგრამ მამალხინე უფრო კერპია: არნადით გადაწმენდილ ნიადაგს ხვნეშით ბარავს, ბელტებს ცალ მხარეს ყრის. თოვლის თეთრ ქათიბში შავი კუნძული ჩნდება. მამალხინე მაცთურად იღიმება, ფარაჯა გაუხდია. ცოლის მოქსოვილი მოკლე ახალუხი აცვია. ხვითქი ეჭირხლება ულვაშებს, წარბებს.

აჰა, ბელტებს ქვეშ ღრმა, გრძელ ორმოზე გადაფარებული შარშანდელი წალმის კონები ჩნდება.

ახლა წალმის კონებს დასწვდა მოხუცი და განზე გადაყარა. განცვიფრებულნი ჩავყურებთ ამ იდუმალ ორმოს, საიდანაც მალე ვაზის ფოთოლის მუქი ზურმუხტი და მტევნის ქართვისფერი გვიამებს თოვლისგან მოჭრილ თვალს.

ახლაღა გვიხსნის საიდუმლოს მოხუცი:

რთვლობას ცხრა მსხმოიარე ვაზი დაუტოვებია მოუკრეფავი, ორმოებში ჩაუწვენია ცხრავე, ზევიდან წალამი დაუხურავს, წალამზე ბელტი მიუყრია... არავისთვის უთქვამს, უჩუმრად შეუნახავს გულში.

ფეხზე აყენებს მამალხინე მსხმოიარე ვაზებს. ჭიგოს უყენებს თვალის გასახარად. ყვითელი მანეულის წნელით აკრავს სამამულე რქებს სარზე და...

- აჰა, სასხლავი, ასჭერ ჩხა! – მეუბნება სიცილით.

ამ ოინით გაბრუებულს მავიწყდება ზამთარი. იანვრის სუსხი. ხელში სასხლავი მიჭირავს. ჩხას ვჭრი, რთველში ვარ... ღანძილისფერი ვაზის ფოთოლი სახეცი მცემს. მტევნის ქართვა მიცინის...

- ახლა კი ქოცოს მოგიხდით, პატარა ქოცოს, დედის რძესავით შეგერგებათ!

აქვე, ძველისძველ ხავსიან ნიშთან ქოცო ჰქონია ჩაგდებული ბერიკაცს.

ქაშანურის ჯამით იღებს ღვინოს მასპინძელი ქვევრიდან.

ეს საფერავი კი არა, ლალია... თეთრი, საფერავგარეული...

ვლოცავთ დაბრუნებულ ჭაბუკს, ამ ბედნიერ ზამთრის დილას, ოჯახს რომ გაუღიმა და ვადღეგრძელებთ ამ უცნაური რთველის მომგონს – ქვევრის წინ დაჩოქილ მამალხინეს, რომელსაც ხუმრობა არ უყვარს!

© „მარანი“

კინტო აღდგომა დღეს

$
0
0

ქრისტე აღსდგა! იმისი მადლი შეგეწიო, ძმებოჯან! იცით ქრისტე რა, ან ვინ იყო? ვა, ვა, სული იყო რაღა თურმე, ბიჭო, სული! სხვებსავით-კი ნამარდი არ იყო. ისეთი სამოთხის ნუგბარი რამ იყო თურმე, რომ ძმაბიჭისთვის სიყმე რა არის, სიყმე, სიყმეს არ დაიშურებდა. ერთხელ თურმე ჩვენისთანა ბიჭს ქორწილი ჰქონდა. შუა ლხინში რომ არიან და ჯიხვები, ხელადები, ყანწები, კულები და აზარფეშები ართურმასა და მიჭკამალაყს გადადიან, ამ დროს, ბიჭებოჯან, თურმე ერთი "ნესჩასტია"არ მოუვიდათ... ღვინის კოლოტი დაცარიელდა. მაშინვე ყველანი თამადას მიეხვივნენ: ჰა, თამადავ, სუფრის მამა ხარ, შენ უნდა გვიშველო რამეო! მაგრამ თამადა რას უშველიდა. ყველანი აქეთ-იქით ეცნენ, არ იციან უღვინოდ რა ჰქნან. ამ დროს შებრძანდა თურმე იესო ქრისტე ლოცვითა და კურთხევით, გადასწერა პირჯვარი ყველას, შეიტყო იმათი დარდი. მერე, ძმებოჯან, მოატანინა ექვსი რუმბი და მტკვრის წყლით გაავსებინა; ჯერ ეშმაკი დასწყევლა და შეაჩვენა, მერე სამჯერ პირჯვარი გადასწერა თურმე რუმბებს, ვენაცვალე ქრისტეში, და მტკვრის წყალი წითელ კახურ ღვინოდ გარდააქცია... მაშა, კახურ ღვინოდ, იესო ქრისტეს გეფიცებით!

ყველას სიკეთეს უშვრებოდა თურმე ქრისტე, კაი კაცობის ჩახმახი იყო; იმის დროს ავი და ნამარდი კაცი სირცხვილით ქუჩაში თავს ვერა ჰყოფდა. ყველას უნდოდათ დაეჭირათ, მოეკლათ, ჯვარზე ეცვათ, რადგან ჩვენისთანა საწყალს ბიჭს ქომაგობას უწევდა. ისეთი მადლიანი იყო თურმე, რომ ბრმებს თვალებს უხელდა, კოჭლებს ფეხებს უმთელებდა, ქაჩლებს თმას ამოუყვანდა, კუტებს ფეხზედ წამოაყენებდა და ათას სხვა ამ გვარს სასწაულს და სიკეთეს სთესავდა. იმ ექიმებს-კი არა ჰგვანდა, ცხრა თთვე რომ წამლით გაგხეთქავენ და მერე უზიარებლად ამოგართმევენ სულსა; არა, იესო ქრისტე ერთს შეუბერავდა, ისეთი მადლიანი იყო, და მკვდარს კაცს ფეხზედ დააყენებდა! იუდა ისკარიოტელი ვიყო, თუ ვსტყუოდე... ახლა, ბიჭებო-და, იუდა-კი იცით რა ჯეელი და ვინ იყო. ერთი ჯოჯოხეთის მაშხალა, ერთი ქრისტეს ფეხის მომჭმელი, ვირის თავ-ფეხა, მოუკუპრავი ტიკი, სახრჩობელას ბოძი, ჯორცხენას ალიკაპი, ვირის აბანოს "სტაროსტა", ჯირგინის საწმენდელი ფეშტამალი, ქალამნის კალაპოტი, ყასაბხანის კუნძი, ერთი... ერთი... ისეთი ვირ-ეშმაკა, რომ მახათის გორაზე ჩამოსაკიდი რაღა, ვა! იესო ქრისტეს თორმეტი შეგირდი ჰყვანდა, რომელთაც ჭკუასა და მადლიანის საქმის გაკეთებას ასწავლიდა. იუდა ისკარიოტელიც, - უჰ, იმის ფათრეთი-კი დაიქცა, აჰაი, - იესო ქრისტეს შეგირდებში ერია. როცა ქრისტეს დაეძებდნენ და ვერ ეპოვნათ, მაშინ იუდას ფული აჩუქეს, "აჩიშჩენია"გადააკვრევინეს რაღა, და იმან უჩვენა თურმე: აი, იესო ქრისტე ესა-და-ეს კაცია და თუ "ტრიცეტკა"არაყს დამალევინებთ, რაც გინდა უყავით, მე რა მენაღვლებაო. იმათაც ჩაახეთქეს თურმე არაყი და იესო ქრისტე-კი დაიჭირეს და ბოძზე გააკრეს; ხელ-ფეხი დაულურსმეს თურმე და სულ წვალებით სული ამოართვეს. მაგრამ ქრისტეს რა მოჰკლავდა, ღმერთი იყო, ვენაცვალე ქრისტე-ღმერთში; მესამე დღეზედ, როცა დაჰმარხეს და დიდი ქვა დაადეს, ეშინოდათ არ ამოვიდესო, ზეციდგან ფრთიანი ანგელოზები გადმოფრინდნენ თურმე კელეპტარით ხელში, ლოდი გადააგორეს საფლავიდგან და ცოცხალი ქრისტე-კი გამობრძანდა, ფეხზედ წამოდგა რაღა. მაშინვე კვერცხები შეჰღებეს და მიულოცეს თურმე ერთმანეთს ქრისტეს აღდგომა. ურიები თურმე პირ-ქვე დაემხვნენ და სირცხვილით მზეს ვეღარ უყურებდნენ იესო ქრისტეს წვალებისა და ტანჯვისათვის. მეორმოცე დღეს იესო ქრისტემ, რაკი ასე აწყენინეს დედამიწაზე, ხელები გაჰშალა და მტრედსავით მაღლა-მაღლა წავიდა, პირდაპირ სამოთხეში. დღევანდელი დღე იესო ქრისტეს საფლავიდგან აღდგომისა და იმის მტანჯველების პირქვე დამხობის დღეა, ძმებოჯან! ამიტომ არის, რომ ყველა ქრისტიანი-ძე ფეხზე წამომდგარა, პირი ღვთისაკენ მოუბრუნებია და ტარტაროზის ლოცვა-კურთხევისათვის თავი დაუნებებია. ვა, ვა, ერთი ქვეყანას შეხედეთ, ლოთებო, და!..

 

ალუბლის ხე წითლად შეკოკრებულა,

ცოცავს, დადის ზედ ლოთი ჭიანჭველა;

ჭიაფერა ტურფად შეხამებულა,

ფეხზედა ჰსდგას, საპყარი, კუტი, - ყველა!

 

ცა ვარსკვლავით მოჭედილა, კაშკაშებს,

შემოუკრავს ჩიხტ-კოპად ცისარტყელა,

წყალი ჩუხჩუხა დამწვარს გულს ანუგეშებს, -

ფეხზედა ჰსდგას საპყარი, კუტი, - ყველა!

 

ორთაჭალის კარები გაღებულა,

იქ შეყრილან საქუა, არაქელა...

ჭია-ფერად კვერცხი აგორებულა, -

ფეხზედა ჰსდგას საპყარი, კუტი, - ყველა!

 

დამხობილა პირ-ქვე კაცი ნამარდი,

ვინც სხვას სტაცა, სხვის კერა დაანელა,

ტანჯულთ ტურფად გარდაშლიათ გულს ვარდი,

ფეხზედა ჰსდგას საპყარი, კუტი, - ყველა!

 

გასცვეთია ლილა ბოროტებასა,

ობოლთ ცრემლით ქვეყანა დაასველა,

ჰკმარა, აწ-კი გილოცავთ აღდგომასა!

ფეხზედა ჰსდგას საპყარი, კუტი, - ყველა!

 

გაიშალეთ წელში, დატანჯულებო,

კმარა, რაც რომ მტერმა გვცარცვა და გვწყევლა,

გაიხედეთ, ძმა-ბიჭებო, სულებო:

ფეხზედა ჰსდგას საპყარი, კუტი, - ყველა!

 

"ივერია"¹87, 1888 წ.

 

© „მარანი“


ნიკო ლორთქიფანიძე - ბუმბერაზი

$
0
0

ფრანგულაშვილები მთელ ქვემო იმერეთში განთქმული იყვნენ ძველთა დროთაგან. ხშირათ მათ ვეშაპიძეებსაც ეძახდენ. მართლაც ვეშაპის ძალა ჰქონდათ, ვეშაპივით ჭამდენ და სვამდენ. ომში პირველობას არ სჩემობდენ, ვეებერთელა ხანჯალს კი, რომელიც კამეჩის უღელზე მეტი იყო, ისე ატრიალებდენ, თითქოს სახრეაო.

თავისებურათაც ხმარობდენ იარაღს. მტერი თუ რიგ-რიგათ იდგა, ერთიმეორის უკან, პირდაპირ ჰკრავდენ მუცელში, მკერდში, სულ ერთი იყო ძვალში თუ რბილში, და ორს-სამს წამოაგებდენ ხანჯალზე ან გამოფუშავდენ შესაწვავ გოჭივით. თუ მტერი ერთწყებათ იდგა, მაშინ მარჯვენა ყურიდან მარცხნივ წელამდე გადუქნევდენ; ორს გაკვეთდენ; მესამე ჰაერის ძალით, ხანჯლის ელვარებით, შიშით მიწაზე ინართხებოდა.

ფრანგულაშვილი მარტო ერთი ესწრებოდა ომს. არც მეტი და არც ნაკლები. ასეც უნდა ყოფილიყო, - ფრანგულაშვილების გვარი სულ ერთი ოჯახისაგან შესდგებოდა.

ერთი ფრანგულაშვილი ომში დაკეპეს. ბერი გოგია დიდხანს დაჰყურებდა მიწაზე განართხულს, სისხლით და მტვერით შეთხუპნულს გვამს. ბუტბუტით სთქვა: „ამქვეყნის აღარაა!“ მაგრამ მაინც სინჯა ბედი: ქრისტიანი კაცი მოუვლელათ არ დატოვა, იქნებ ასეთს მეომარს წმინდა გიორგიც შეეწიოსო; გაბანა, პირში ღვინო ჩაასხა; მრავალი ჭრილობა ჰქონდა. ცალ-ცალკე არ ღირდა შეხვევა. ორმოციოდე მილი დაუდვა; მთელს ტანს დააყარა წვრილი ნაწეწი კანაფი და ერთს დიდს ზეწარში გაახვია. მხოლოთ ცხვირის ნესტოები და ტუჩი დაუტოვა თავისუფალი ჰაერის სასუნთქავათ.

ბერი დიდხანს ეცადა ვეებერთელა ხანჯალი ხელიდან გამოერთმია, მაგრამ ვერაფერი გააწყო, სანამ ხანჯლის ტარს ქონი არ წაუსვა და შეკუმშულ თითებში ზეთი არ ჩაუსხა. მხოლოთ მაშინ გამოსხლიტა ხელიდან ხანჯალი და იქვე ქარქაშში ჩაუგო.

- ბიჭო, ეს რა დამმართია! - გაკვირვებით დაიძახა მესამე დღეს ფრანგულაშვილმა.
- დაჭრილი ხარ, შვილო.
- სადა ვარ?
- ჩემთან, სენაკში...
- წყალი...
- ა, შვილო.
- გმადლობ, რამდენი ხანია დამჭრეს?
- სამი დღეა.
- აბა, გამხსენი.
- მე თვითონ ვაპირებდი ეს-ეს არის.

ბერი განცვიფრებას მიეცა, როცა ჭრილობების მაგიერ ოდნავი წითელი ზოლები დაინახა. მხოლოდ ნაჯახის ჭრილობა ბეჭზე და ლეკურის შუბლიდან ცხვირზე გადმოსული ოდნავ იღებებოდა სისხლით.

- აბა, ისევ მილს გავუკეთებ და შევხვევ, - ჩაილაპარაკა ბერმა.
- არა, წმინდა მამა, მარილი დააყარე, მეტი არაფერი უნდა.
- რას ამბობ, შვილო, აგწვავს, გაგახელებს.
- არაფერია, მაგას ვერც კი ვიგრძნობ, ისე დავერევი მტერს.

ფრანგულაშვილი ისე წამოდგა ფეხზე, თითქოს ნაწირვებს მოისვენა და ახლა ჯარში სალხინოთ წასასვლელათ ემზადებაო.

- დიდება შენდა, უფალო, - წამოიძახა ბერმა, - შეგიქმნია კლდე ადამიანი და ვერხვის ფოთოლი ადამიანი!


* * *

ფრანგულაშვილები დიდხანს ინახავდენ საარაკო პაპის ზღაპრულს ხანჯალს.
კუთხეში იყო მიყუდებული და კაი ვაჟკაცი უნდოდა, ქარქაშიდან ამოეღო. ფრანგულაშვილებს რომ წმინდა ფოლადის სახნისი, თოხი, ბარი, სასხლავი, წალდი და ნაჯახი აქვთ ახლა, იმ ხანჯლიდანაა ყველა გადამდნარი.

* * *

ფრაგნულაშვილები შემდეგ გამრავლდენ.

ერთი ფრანგულაშვილი გაღარიბდა. საჭმელიც კი არ ჰქონდა საკმაოთ. ნათქვამია, „მუცელს აქორებ - ქორია და აღორებ - ღორიაო“. ღარიბი ფრანგულაშვილიც ცოტას ჭამდა, ბევრს კი მუშაობდა.

ერთხელ ცოლს უთხრა: თორმეტი კაცის სადილი დამიმზადე, რაც საღალო მიწა მაქვს, ყველა ერთად უნდა გავთოხნო, მერე ტყეში წავალ, იქნებ, ცოტა რამ ფული ვიშოვოო.

ქალმა დაამზადა სადილი და ყანაში წაუღო.

- სადაა, კაცო, ნადი?
- ეს-ეს არის მუშაობა მივატოვეთ, აქეთ-იქით წავიდენ, კარგი ვახშამი გაგვიკეთე?
- დალოცა ღმერთმა, ქე უმუშავნიათ მუყაითათ, - თქვა ქალმა და წავიდა.

საღამოს კაცი მარტო დაბრუნდა სახლში.

- სხვები სად არიან? - დაეკითხა ქალი.
- დაალაგე სუფრაზე ყველაფერი, მოვლენ!

ქალმა სუფრა დადგა აივანზე, რაც რამ ჰქონდა გამოიტანა.

ქმარი დაჯდა.

- დიდება ღმერთსა, ღმერთმა გაუმარჯოს გლახუა ფრანგულაშვილს, მის ცოლს სიდონიას, - დაილოცა და დალია პირველი დოქი შუა ღვინო*.
- რას შვრები, კაცო, არ მოუცდი ნადს?
- სადაური ნადი, რა ნადი, ქალო! ნადიც მე ვარ და მასპინძელიც, თუ რამე შეგიძლია, გამიმასპინძლდი.
- უი, თვალები კი დამიდგა! - შემოიკრა სიდონიამ ხელი ლოყაზე, - კაცო, ღმერთი არ არის, ორი ბატი მყავდა, იმის იმედი მქონდა, და დავკალი... ბათმანი ფქვილი ვისესხე...
- ნუ დამიწყებ ახლა ლუკმის ანგარიშს. მუშაობით თორმეტ კაცზე მეტი გავაკეთე და შენ ბატებს თორმეტი უცხო კაცი შეჭამს, თუ მე შევჭამ, რა გენაღვლება.
- უი, უი, ჩემი ცოდვა, რა ყოფილხარ, დამიდგა თვალები!

* * *

დიდი მებატონის სამზარეულოში დარბიან ფარეშები. ილანძღებიან მზარეულები. მოურავი ბრძანებლობს.

- აქენი ცხვარი, რას ზოზინობ, ვირის შვილო!
- ბიჭო, ნუ მოუნდი ჭამას, წაიღე ღომი!
- სუფრა-ყასუმი მეიტა აქ!
- გადააბრუნე, ჰო, ნუ გეძინება.
- ლენგერი! ლენგერი!
- ბატონო, კულოს თხოულობს!
- სადაა ჩაფი, ცარიელი ჩაფი. ოჯალეში უნდა ამევიღო და ვერც ერთი ვერ ვიშოვე. ოჯახდაქცეულებს მწვანეით გაუვსიათ ყველა.
- გაცალე, ბიჭო, ქვაბში; მერე ჩვენ დავლევთ.
- ამაში ბეჭია, აქ ღომის ქერქი ჩარჩენილა, აქ ხარშო, დამაგვიანდება და ბატონი მომკლავს. გადავასხამ ამ ტიალს!
- მეიტა, ძამია, აქ მაგ ჩაფი, მე გაგიცლი ამწამში.
- აბა, თუ ძმა ხარ, მემეხმარე... ბიჭოს, რას შვება ეს კაცი? სვამ, ძმაო? ვერ გამოცლი! იმე! შენი მტერია, გამოცალა. ბარაქალა! - ფარეშმა დაატანა ცარიელ ჩაფს ხელი და საჭურესკენ გაიქცა.
- შენ ვინ ხარ, ძბობილო? - დაეკითხა მოურავი უცნობს.
- გლახუა ფრანგულაშვილი გახლავარ; ბატონთან წერილი მაქვს, წყალობა მიქენი, მიართვი.
- კარგი, ძმაო, ძაან სმა კი გცოდნია, ბატონი არ მომიკვდეს! დაბრძანდი, სადილი მიირთვი და ამასობაში ბატონიც პასუხს მოგცემს.
- გმადლობ, ბატონო. შორი გზა მაქ და ნუ დამაგვიანებ.
- ახლავე.

* * *

- ბარათი მოგართვეს, ბატონო.
- მოიტა!.. რა დეემართა ამ ჩემ მოყვარე კაცს, რომ ერთ ჭვირთ თივას მთხოვს? მოურავო!
- ბატონო, შენი ჭირიმე!
- კარგათ გაუმასპინძლდი ამ ბარათის მომტანს, დაალევინე. მერე საუკეთესო ზვინიდან თივა მიეცი, რაც კი წაიღოს.
- თქვენი ნებაა, ბატონო.

* * *

- ბატონო, შენი ჭირიმე, იმ ბიჭს ჭვირთი კი არა, მთელი ზვინი მიაქვს.
- ხუმრობ თუ?
- შენი რისხვა არ მომეცეს! ქალბატონის ცხენისთვის განგებისათ ცალკე ზვინი მედგა. იმას შემოახვია ბაწარი და შეანძრია. გავაჩერეთ. ახლა რავაც მიბრძანებთ.
- ბიჭო, ვინ ეშმაკია?
- აი, დასწყევლა ღმერთმა ვინცხაა! ჯერ ერთი ჩაფი ღვინო სულმოუთქმელათ დაცალა, მერე ერთი გოჭი, თორმეტი ჭადი, მისი ღომით, შეჭამა. სხვა, როგორც სხვებმა, ძროხის ხორცი, პური მიაყოლა, და, რომ ადგა, ერთი ჩაფი ღვინო კიდევ დალია, ბატონი უნდა დავილოცოვო.
- მიეცი, ძმაო, მიეცი, შემახედე, რას ეგვანება ზურგზე ზვინგადებული კაცი, წეიღებს კი?
- წეიღებს, შენი მტერი წაღებულა ისე!

* * *

სტუმარი და მასპინძელი, ქალი და კაცი, მსახური და ბატონები გამოვიდნენ საკვირველების სანახავათ.

ფრანგულაშვილმა კარგათ მოარყია ზვინი, მერე ზურგით მიადგა, გულ-მკერდზე ჯვარედინათ გადიხლართა ბაწარი, რომლითაც ზვინი იყო შეკრული, წაიღუნა და... ზვინი დაადგა გზას. ადამიანი არ მოჩანდა.

მასპინძელმა ვერ მოითმინა და მიაძახა ფრანგულაშვილს:

- შენს ბატონს უთხარი ჩემს მაგიერ, სახლში არ დაგაყენოს, შენ დაუმსებ, ძმაო, ოჯახს.
- ვეტყვი, ბატონო! - დაიძახა ზვინმა.

ასეთი იყვნენ ფრანგულაშვილები, ზოგჯერ ვეშაპიძეებათ წოდებულნი.

1911 წ.

* ჭახრაკში გატარებულ ჭაჭას წყალს დაასხაამენ. აქედან გამოსულ წყალნარევ ღვინოს შუაღვინოს ეძახიან. (ავტორის შენიშვნა).

„მადიანი“ lib.ge-ს გამარჯვებულებს

$
0
0

ელექტრონული ბიბლიოთეკა  lib.ge-ს ლიტარატურულიკონკურსი ,,ლიბ.ჯი"(პროზა, პოეზია) , რომელიც თბილისის საკრებულოს ხელშეწყობით ჩატარდა და ახალი  თაობის შემოქმედთა მხარდაჭერას ითვალისწინებდა 5 ივნისს დასრულდა. ორივე ნომინაციაში პირველა ადგილას გასულებმა 500, მეორე – 400, ხოლო მესამე – 300 ლარი მიიღეს. გამარჯვებულთა სია ასეთია :

პროზა
1.ნინო თარხნიშვილი – ქაბულში, ყვავილების ქუჩაზე.
2.გურამ ნავროზაშვილი – უნივერსალური სალეწი-სადრესელა.
3.ალეკო ცქიტიშვილი – შემჩნეული შეცდომების გასწორება.
 
პოეზია
1.შალვა ბაკურაძე – საღვთომან ნისლმან.
2.ეკა ქევანიშვილი – გოგონებისთვის.
3.ალექსა ჩიღვინაძე – ხესთან იდენტობის გაცნობიერების პროცესი.
პოეზიაში პირველ ადგილზე გასულს რადიო ,,მუზამ“ გადასცა კონცერტგაბეუს სამეფო ორკესტრის ანთოლოგია, საკონცერტო ჩანაწერები (1960–1970 წლები, 14 დისკი).
წიგნის მაღაზიათა ქსელმა ,,პარნასმა" ექვსივე პრიზიორს  წიგნები უსახსოვრა
საკუთარი პრიზები ჰქონდა ჟურნალ ,,მადიანსაც" – ექვსივე პრიზიორმა ,,თელიანი ველის" მიერ ,,მადიანის" ეტიკეტით ჩამოსხმული ღვინო მიიღო.
გამომცმელობა ,,სიესტა" კონკურსის ფინალსტი ნომინანტების (30 ავტორი) საერთო კრებულში გააერთიანებს.
 

ილია ჭავჭავაძე – ვაზის ჩაყრა

$
0
0

ფრაგმენტი "ოთარაანთ ქვრივიდან"

"გიორგი მოჯამაგირედ დადგა. პირველს დღესვე არჩილმა ვენახში წაიყვანა გიორგი. არჩილი ახალს ვენახს აშენებდა და უნდოდა მიწა ჭანდრაკის ფიცარსავით უჯრა-უჯრა დაეყო და ისე მოერიგებინა ვაზი მწკრივად და ლარზედ. ორი ჭრა კიდეც გაეკეთებინა ასე და ვაზის რქა ჩაეყარა. ძალიან მოსწონდა არჩილს ესე უჯრა-უჯრა ჩარიგებული ვაზი. გიორგის რომ დაანახვა ეს თავისი ახალშენი, თავმოწონებით უთხრა:

— როგორ მოგწონს? ერთი შეჰხედე გინდა აქედამ, გინდა იქიდამ, სულ ლარსა და მწკრივზეა ჩარიგებული.

— ეგრე ჩარიგება ვაზისა კარგია: მზე და ნიავი თანაბრად დაუვლის ყველგან. ამას წინად, — სამი-ოთხი წელიწადი იქნება, — გავიგე, რომ კახეთში ეგრე უკეთებია ვენახი ერთს თავადიშვილს. გული არ დამიდგა, მინამ არ წავედი და არა ვნახე. ვნახე და მომეწონა. საკეთებლადაც უფრო სამხროა. კარგია ეგრე.

— ძლივს ერთი კაცი არა ვნახე ამ სოფელში, რომ მომიწონა ნაკეთები.

— ნაკეთებს კი ვერც მე მოგიწონებ.

არჩილი შეჰფიცხდა და აიტკიცა.

— რატომ, ბიჭო?

— იმიტომ, რომ აქ ფერდობია...

— ვაი შენ, ჩემო თავო! — გააწყვეტინა სიტყვა არჩილმა, — შენც ბევრი არა გცოდნია-რა, ჩემო გიორგი. ბიჭო-და, საქმე ის არის, რომ ფერდობია და მზის-გული ფერდობიცა.

— განა მაგას ვიწუნებ? მზის-გულ ფერდობს რა სჯობია ვენახისათვის!..

— მაშ რას ამბობ?

— აქ ჩვენში ხომ ნამი არ იცის, როგორც კახეთში, და მშრალი მიწაც არის. ჩვენში ვაზს რწყვა უნდა. რაც გინდ მაგრად იდგეს კაცი, წელიწადში ერთხელ მაინც უნდა მოახვედროს ვენახს წყალი, თორემ ვაზი ვერ მოიხდენს. პირველში ხომ კარგა წყალს მოინდომებს და მოინდომებს, მინამ რქა იხეირებს.

— მერე რა გინდა სთქვა?

— მერე ისა, რომ ეგრე სისწვრივ ვაზი რომ ჩაგიყრია ამ ფერდობის გარდი-გარდმოდ, როგორ-ღა მოატარებ ვაზებში წყალსა. წყალი აღმა ხომ ვერ ივლის?

— მაშ, შენის ფიქრით, ლარი აღმა-დაღმით უნდა დაგვეჭირა თავ-თავ-ქვესაკენ, რომ ზემოდან ქვევით ედინა წყალს!

— წყალი მაშინ, რა თქმა უნდა, კარგად ივლიდა, მაგრამ არც ეგ ივარგებდა. წყალი რუისა, თუ ნიაღვრისა, მაღლიდამ დაქანებული, ზემოდამ სულ ქვევით ჩაიტანდა მიწას, ჩაჰრეცხდა ვენახსა, ზემო-პირის ვაზს სულ ძირს გამოუხრამავდა.

— მაშ როგორ უნდა ყოფილიყო?

— ეგრევ, მაგრამ ლარი სწორეზე კი არ უნდა წაგეღო, ცოტა გეზად უნდა დაგეჭირა, რომ წყალს საკმარისი თავ-თავ-ქვე ჰქონოდა და მიწაც ზევიდამ ქვევით არ ეზიდნა. აგერ რუიც ხომ მარტო გარდი-გარდმოდ ემხრობა ამ ახალშენსა! აქედამ ცოტა გეზ-გეზად თუ არ წავიდა თავ-თავ-ქვესაკენ, სხვა გზით წყალს ვენახი არ მოიხდენს. ეხლა კი წყალს ავალა პირაღმა აქვს. როგორ უნდა იდინოს? აბა გაიხედე!..

არჩილმა გაჰხედა-გამოჰხედა, ხან აქედამ გაუსისწვრივა თვალი, ხან იქიდამ, ხან აქედამ მოუდგა, ხან იქიდამ და იმისთანა ვერა იპოვა-რა, რომ ხელი ჩაეკიდნა და გიორგი გაემტყუნებინა.

— ბატონო-და, მაგას რა დიდი ამბავი უნდა, — უთხრა გიორგიმ, რაკი შეამცნია, რომ არჩილი ჰო-არაობაშია. — აი, თუნდა ეხლავ მოვუგდებ წყალს და მაშინაც არ გამოჩნდება!

— საჭირო არ არის. შენ მართალი ხარ, ჩემო გიორგი! კიდევ კარგია, — ეხლა დროზედ შემომესწარ, ჯერ მინამ მარტო ორი ჭრა ჩამიყრია და გასწორება ადვილია, თორემ, შენი მტერი!.. აქაურს გლეხკაცობას სიცილად არ ვეყოფოდი, თუნდ ხარჯსაც აღარ შევშინებოდი. "

გელა ჩქვანავა – იავნანამ რა ჰქმნა

$
0
0

ბაგი დარასელიამ, წმინდად წვერგაპარსულმა პენსიონერმა, სრული პიჯაკის სახელოები ხელების ზურგს მთლიანად რომ უფარავდა, ახალგაზრდა გამომძიებელს თაბაშირში ჩასმული, კისერზე ჩამოკიდებული ბინდისავე კოხტა მარყუჟში გაყრილი დაბინდული ხელი შეუთვალიერა, შემდეგ მზერა საფერფლეში ჩაჭყლეტილ სიგარეტის ნამწვებზე გადაიტანა.
- ძალიან ბევრს ეწევით, პატივცემულო, - შენიშნა ბაგიმ. - ჩემი ბიჭებიც ეწევიან, ორივე. ვერაფრით გადავაჩვიე.
- თემას ნუ გადავუხვევთ! - მკაცრად შენიშნა ახალგაზრდა გამომძიებელმა.
- რასაც ვლაპარაკობთ, ყველაფერს იწერს ეს გოგო? - ოციოდ წლის სტენოგრაფისტზე მიანიშნა ბაგიმ გამომძიებელს.
- ყველაფერს, რაც საჭიროა! - დაუმოწმა გამომძიებელმა და ყვითელი სანთებელა, აქამადე ხელში რომ ათამაშებდა ნერვიულად, სიგარეტის წითელ კოლოფს დაადო ზემოდან კოხტად და პროპორციულად.
- ასწრებს მერე? - გაოცება და თანაგრძნობა ერთდროულად გაუკრთა ხმაში ბაგის.
- ასწრებს! - ცივად მოუჭრა გამომძიებელმა და ისევ სანთებელასკენ წაღებული ხელი შუა გზიდან მოაბრუნა.
- ყოჩაღი გოგოა, ეტყობა! - დაასკვნა ბაგიმ. - ყოჩაღები არიან იურისტები საერთოდ!
- ეს გოგო იურისტი არ არის, სტენოგრაფისტია!
- ნეტავი იმ ოჯახს, რომელშიც ეს გოგო შევა... თქვენ დაოჯახებული იქნებით, რა თქმა უნდა! - თვალები მოწიწებით მიაპყრო ბაგიმ გამომძიებელს.
- არა, ვინ გითხრათ! - რატომღაც საწყენად მიიღო ეს უწყინარი კითხვა გამომძიებელმა. - საქმეს დავუბრუნდეთ. ასეთი არხეინი არ ვიქნებოდი თქვენს ადგილას!
- როგორ მინდოდა ჩემი ბიჭები იურისტები გამოსულიყვნენ! - თავისას განაგრძნობდა ბაგი. - იურისტები რომ ყოფილიყვნენ ჩემი ბიჭები, რძლები ექიმები მეყოლებოდა და როცა დამჭირდებოდა, თუ არ მომარჩენდნენ, სწორ დიაგნოზს მაინც დამისვამდნენ. სწორი დიაგნოზის დასმაა მთავარი. თუ დიაგნოზი სწორია, დანიშნულებაც სწორია. აი, ღვიძლი რომ ამტკივდა, სულ სვადასხვა დიაგნოზი დამისვეს ექიმებმა...
გამომძიებელმა სანთებელა აიღო და ბაგიც მიხვდა, რომ უნდა გაჩუმებულიყო.
- თუ ხვდებით, დასაჭერად რომ გაქვთ საქმე? - შინაურულად ჰკითხა გამომძიებელმა.
- გამომიშვებენ! - გლეხური თავდაჯერებით მიუგო ბაგიმ. - გადაურეკავენ ჩემს ბიჭებს რუსეთში და როგორ ფიქრობთ, ისინი მამას ციხეში დატოვებენ?... თქვენც მიიღებთ თქვენსას, თუ არ გამაწვალებთ და მთავარ გამომძიებელთან მიმიყვანთ პირდაპირ.
- დააფიქსირეთ ოქმში!.. ქრთამის შეძლევა! - სტენოგრაფისტს უკანმოუხედავად ესროლა გამომძიებელმა.
- ეხ-ხ!.. ახალგაზრდა ხარ შვილო და შენი გგონია ქვეყანა! - გულწრფელად შეიცოდა ბაგიმ გამომძიებელი.
- აბა შენი და შენი ბიჭებისაა, რომლებიც ვინ იცის რა გზით შოულობენ ფულს მოსკოვში?!
- ჩემი ბიჭები, ჩემი, ბაგი დარასელიას გაზრდილია და ცუდს არასოდეს იკადრებენ! - თქვა ბაგიმ. - ჩემს სიძეს რომ გაუჭირდა, მაშინვე გამოიყვანეს ციხიდან - ერთადერთი დის ქმარს როგორ მივატოვებთ გასაჭირშიო...
- ის თუ არის დაფიქსირებული ოქმში, სიძე გაფლანგვისთვის რომ იჯდა? - ჰკითხა გამომძიებელმა სტენოგრაფისტს.
- თქვენ ხომ მანიშნეთ არ გინდათო? - მიუგო სტენოგრაფისტმა. - შეგეცოდათ მაშინ გულუბრყვილობისათვის...
- ახლა დააფიქსირეთ რასაც სიძეზე იტყვის, იყოს მაინც ოქმში ყოველი შემთხვევისათვის!
- სიძეზე არაფერს ვიტყვი! - გაბრაზდა ბაგი. - მე თქვენ მართლა სულელი ხომ არ გგონივართ?!.. თქვენ რა, რახან იურისტი ხართ, სხვებზე ჭკვიანი გგონიათ თავი?.. ჩემი სიძის მამა, თუ გინდათ იცოდეთ, ვეტექიმი იყო თავის დროზე, მთელს რაიონში დაფასებული...
- ...და თქვენ რატომ ესროლეთ თორმეტკილოიანი ბრინზა ყველი მოქალაქე პარმენ გოგიას? - საქმეზე გადავიდა გამომძიებელი.
- ერთხელ უკვე ვთქვი რატომაც, მეორეჯერ არ გავიმეორებ! - ამაყად განაცხადა ბაგიმ და სტენოგრაფისტ გოგოს მიუბრუნდა. - ცეცხლივით ბიჭები მყავს და ყველას შურს ჩემი. ხმას უვრცელებენ სოფელში, იქ, რუსეთში ცუდ წრეში არიან გარეულებიო. მიმოზასაგან მოდის ეს ყველაფერი, ძალიან უმაქნისი ბიჭი ყავს... იცით რა რემონტი გავაკეთე სახლში? ვანა-ტუალეტი შიგნით მაქვს, გარეთ გასვლა არაფერზე დაგჭირდებათ...
- ესე იგი, მოქალაქე პარმენ გოგიას იმიტომ ესროლეთ ყველი, რომ უშნოდ გაგიღიმათ, ასე არ არის? - ჰკითხა ბაგის გამომძიებელმა.
- მაგისთანა ღიმილი არვისთვის არ უპატიებია ჩემს გვარსა და ჯიშს! - მაგიდაზე გაშლილი ხელი დადო ბაგიმ.
- ესე იგი, პარმენ გოგიას თქვენი ბიძაშვილი ყავდა ცოლად და მიატოვა. მას მერე პარმენ გოგია არ გინახავთ დღევანდელ დღემდე. დღეს კი ბაზარში ნახეთ და მან "უშნოდ" გაგიღიმათ. რას გულისხმობთ მაინც უშნო ღიმილში - დაცინვას, გამოწვევას თუ კიდევ სხვა რამეს?
- ვთქვი მე, გადავიხდი იმ ყველის ფულს-მეთქი. პარმენ გოგიას კიდევ, თუ საჩივარი არ გამოიტანა მილიციიდან, მოკლავენ ჩემი ბიჭები. აი, ნახავთ თუ არა. ჩემი ბიჭები ისე გავზარდე, რომ მამის შეურაცყოფას არავის აპატიებენ. ჩემი დაჭერის ამბავი რომ გაიგონ, მაშინვე აქ გაჩნდებიან!
- თუ ასეა და თუ მართლა მაშინვე აქ გაჩნდებიან, გაიგონ, თქვენთვის უკეთესი არ არის? - გაეღიმა გამომძიებელეს. - თქვენ არ ამბობდით, ოთხი წელია არ მინახავს, ჩამოსასვლელად ვერ იცლიანო? დაარეკინეთ დაჭერილია მამათქვენი-თქო და ჩამოვლენ და შვილებსაც ნახავთ!
- გავიდეს ეს გოგო ხუთი წუთით, საქმე მაქვს თქვენთან! - საქმიანი გამომეტყველება მიიღო ბაგიმ.
- ქრთამი უნდა შემაძლიოთ? - დამცინავი ღიმილისაგან თავი ვერ შეიკავა გამომძიებელმა.
- რას მეთამაშება ეს ბიჭი, რომ მეთამაშება?! - თავისი აღშფოთება სტენოგრაფისტს გოგოს გაუზიარა ბაგიმ. - ბაგი დარასელიასთვის არავის დაუცინია ჯერ ამქვეყნად!.. იცით თუ არა თქვენ, როგორ ეხვეწებოდა პარმენი ბიძაჩემს, შვილი გამომატანეო?!.. იცით თუ არა-მეთქი, გეკითხებით! მე თვითონ იქ ვიყავი მაშინ. ძმაკაციც მოყვა ერთი, ქალის სახელი ერქვა იმ კაცს. პოეტი ვარო, ამბობდა და თურმე ჟესტიანშიკი ყოფილა. ნაქირავები "პობედით" ამოვიდნენ ბიძაჩემთან სოფელში ის და მაგის ძმაკაცი. მიგრძნობს გული, ან სულ მთლად ამაშენებს, ან სულ მთლად დამაქცევს ეს კაციო, თქვა მაშინ ბიძაჩემმა და აუხდა კიდეც ნათქვამი მეტი რომ არ შეიძლება ისე ცუდად - ქალიშვილის გამოთხოვებამ მოუღო ბოლო, ერთ წელიწადში გულით მოკვდა ჯანმრთელი კაცი. ამ დილით კიდევ, სოფლიდან რომ მოვდიოდი, სასაფლაოს რომ ჩავუარეთ ავტობუსით, ბიძაჩემი გამახსენდა, თითქოს გულმა მიგრძნო მაგის მკვლელი და მისი ოჯახის დამაქცევარი რომ უნდა მენახა. მთელი გზა ბიძაჩემზე ვფიქრობდი, ჭიანჭველას არ დაადგამდა ფეხს... აი, თქვენ, პატივცემულო გამომძიებელო და თქვენც...
- ლია მქვია, - წაეშველა სტენოგრაფისტი გოგო.
- ბიძები ხომ გყავს ლია, შვილო, მამის მხრიდან?
- საქმეზე ვილაპარაკოთ! - მკაცრად გააფრთხილა გამომძიებელმა ბაგი.
- აბა მე რაზე ვლაპარაკობ? - გაოცდა ბაგი. - შენ თუ გყავს ბიძა, პატივცემულო გამომძიებელო?
გამომძიებელმა კითხვა უპასუხოდ დატოვა. მაგიდიდან სიგარეტი აიღო, ფანჯარასთან მივიდა და რაფაზე ჩამოჯდა მოხერხებულად.
- რატომ ესროლეთ ყველიო, რომ მსაყვედურობთ თქვენ, რაც ხელში მომხვდა ის ვესროლე. თოფი რომ მქონოდა, თოფს ვესროდი, ზარბაზანი რომ მქონოდა - ზარბაზანს!
- ჩავწერო? - მცირე პაუზის შემდეგ იკითხა სტენოგრაფისტმა.
გამომძიებელი რაფიდან ჩამოძვრა, ფანჯრისკენ შეტრიალდა, თითები რაფაზე აათამაშა, თან ხელის ზურგზე დაიხედა, თითქოს იმის წარმოდგენას ცდილობდა, როგორი შესახედავი იქნება, მასაც ბაგივით სრული პიჯაკი რომ ცმოდა, რომლის სახელოები ლამის თითების სახსრებამდე ექნებოდა ჩამოშვებული.
- არ ჩაწეროთ, - თქვა გამომძიებელმა.
- ქვევრი აჩუქა იმ უხსენებელმა ბიძაჩემს, როცა ახალი სიძე იყო. ამოთხარეთ ის ქვევრი და ხევში გადააგდეთო, დაიბარა ბიძაჩემმა სიკვდილის წინ, - თქვა ბაგიმ.
- ამოთხარეთ? - იკითხა გამომძიებელმა.
- არა. თავიდან მაგისთვის ვის ეცალა, მიცვალებული უნდა დაგვეტირა. მერე დარჩა და დარჩა!
- რას წერ? - ჰკითხა გამომძიებელმა სტენოგრაფისტს.
- არაფერს არ ვწერ, ჯვრებს ვხატავ საშრობზე, - გამოეპასუხა სტენოგრაფისტი.
- ჩემი გოგოც წერდა, ოღონდ დღიურებს, სანამ გათხოვდებოდა. რამდენი არ ვთხოვე, დამიტოვე, წავიკითხავ როცა მომენატრები-მეთქი, მაგრამ არ ქნა, - თქვა ბაგიმ და სტენოგრაფისტს გაუღიმა. - თქვენც ხომ წერთ დღიურებს?
კითხვამ სტენოგრაფისტი გააწითლა.
- სხვისი დღიურების წაკითხვა არ შეიძლება, - მორიდებით შენიშნა მან და ისევ გაწითლდა.
- არც საკუთარი შვილის? - გაოცდა ბაგი.
- რა დღიურებზეა ლაპარაკი, თუ ღმერთი გწამთ, მთელი დღე აქ წერს ოქმებს და სახლში მისული პასტის და ფურცელის დანახვაზე ალბათ ცუდად ხდება! - შენიშნა გამომძიებელმა და სტენოგრაფისტი კეთილი ღიმილით დაასაჩუქრა.
- ღვინო ასხია იმ ქვევრში, - თქვა ბაგიმ. - ჯერ კიდევ იმ დროიდან დარჩენილი, როცა ის უხსენებელი ბიძაჩემის სიძე იყო. გავსინჯე ამ ოთხი წლის წინ. დამაინტერესა უბრალოდ. არაფერი დამილევია ჩემს ცხოვრებაში უკეთესი. სხვა სამი ქვევრი მსხლის ხის ფესვებს გაუბზარავს, იმ უხსენებელის ნაჩუქარი კიდევ მთელი დარჩენილა. შევავსე ნაკლული, ზევიდან ორნახადი არაყი დავასხი და ფიჭით ამოვუგლისე ისევ თავი. დალევით მაინც ვერ დავლევდი, ღვინოს დაქცევა კიდევ არ შეიძლება. ამ დილით ავტობუსში, ბიძაჩემი რომ მომაგონდა რატომღაც-მეთქი, რომ გითხარით, იმ ღვინოზეც ვიფიქრე ბევრი, ნეტავ ვინ უნდა დალიოს-მეთქი. თქვენ როგორ გგონიათ, ვინ უნდა დალიოს ის ღვინო?
- მაინც რამდენი წლის იქნება? - მეტი კონკრტიკა მოითხოვა გამომძიებელმა ხმაგამკაცრებულად. სტენოგრაფისტმა ნაცნობი, ნათქვამის დაფიქსირების მომწოდებელ ნაცნობ ნოტებს მიამგვანა გამომძიებლის ხმაში გარეული მოჩვენებითი ფოლადი და საწერად მოემზადა, მაგრამ თვითონ გამომძიებელს რომ შეხედა, ისევ ჯვრების ხატვა განაგრძო.
- ოცდარვისაზე მეტის! - თქვა ბაგიმ. - ჩვენ, დარასელიები, მაგ ღვინოს ვერ დავლევთ, არ შეგვერგება! დაე, იმათ დალიონ, ვისაც შეხვდება, თუნდაც ღვინის ქურდებმა-მეთქი, ვიფიქრე ამ დილით. არ იცის სოფელმა, თორემ არ გააჩერებდნენ ამდენი ხანი.
- სხვა ქვევრში გადაასხით და ისე დალიეთ, - შესთავაზა გამომძიებელმა.
- მტერს სხვა ტანსაცმელი რომ ჩააცვა, იქცევა მოყვრად? - საკუთარი ექსპრომტად გამოთქმული აფორიზმი პირველმა თვითონ დააფასა თავმომწონე ღიმილით ბაგიმ.
- ღვინო ხომ ბიძაშენის დაყენებულია? - თავმომწონე ღიმილი ბოლომდე არ შეარგო გამომძიებელმა. - ადექით და დალიეთ თქვე დალოცვილებო!
- იმ უხსენებელის ქვევრში ხომ არის დაღვინებული?! - წინადადება დაუფიქრებლად უარყო ბაგიმ. - ბიჭი არ მყავს და ბიჭი შემეძინაო, ამბობდა ბიძაჩემი იმ უხსენებელზე... უყვარდა გულწრფელად.
- უიარაღო ხომ გაქვთ წაკითხული, ხვიჩაზე და გოჩაზე რომაა?.. კინოცაა, "მამლუქი".
- ძალიან კარგი კინოა. ჩემს უფროს ბიჭსაც ხვიჩა ქვია. ცეცხლივით ბიჭია, რომ იცოდეთ!
- ჰოდა, ვთქვათ და, ხვიჩა და გოჩა არ მოკვდნენ, როგორც კინოშია ან წიგნშია, გადარჩნენ და მივიდნენ ხელიხელჩაკიდებულები თავიანთ მშობლებთან. როგორ ფიქრობთ, არ უნდა მიიღონ მშობლებმა ისინი ღვიძლ შვილებად, იმიტომ რომ მტრის ქვეყანაში არიან გაზრდილები? - კუთხეში მიიმწყვდია გამომძიებელმა ბაგი და ახლა თვითონ გაიღიმა თავმომწონედ. - ქვევრს, ანუ გამზრდელს რა მნიშვნელობა აქვს, როცა ღვინის დამყენებელი, ანუ მისი შემქმნელი თქვენიანია!
ბაგი დარასელია ასეთმა მტკიცე არგუმენტმა დააბნია და დააფიქრა.
- "იავნანამ რა ქმნაშიც" ხომ იბრუნებენ შვილს? - მორიდებულად შენიშნა სტენოგრაფისტმა.
- ქეთოზე რომაა, ხომ?.. ეგეც ნანახი მაქვს, - მოწურული მხრები ისევ გაშალა ბაგიმ. - ქეთო დაარქვა თავის პირველ გოგოს ჩემმა სიძემ, ჩემი გოგოს ქმარმა...
- აი ხომ ხედავთ! - უთხრა გამომძიებელმა.
- თქვენს ბიძაშვილს ხომ ყავს შვილი დაზარალებულისგან? - მორიდებულად ჰკითხა ბაგის სტენოგრაფისტმა.
- არა, არ ყავს!
- აბა, მარტოხელა დედააო, რომ თქვით? - პირზე დაადგა სტენოგრაფისტი.
- რომ გამოთხოვდა მერე აიყვანა შვილი გასაზრდელად. ერთადერთი შვილი ვარ, თანაც გოგო, ბიჭი არ რჩება მამაჩემს მემკვიდრედ და ვიშვილებ ბიჭსო. მამამისის სახელი დაარქვა. სინდისის ქენჯნის ამბავიც იყო, რა თქმა უნდა. რატომ მკითხეთ?
- შვილიშვილის ქორწილში შეიძლება გაიხსნას ქვევრი-მეთქი, ვიფიქრე, - მიუგო სტენოგრაფისტმა.
- გამორიცხულია! - თქვა ბაგიმ. - ჩვენი გვარისთვის არ შეიძლება იმ ღვინის დალევა!.. ბავშვს ვერ აჩენო, ეს მოსდო შარად ჩემს ბიძაშვილს იმ, რა ქვია მაგას... დაზარალებულმა. არადა, პირიქით იყო, როგორც მერე გამოირკვა!
- იქნებ გაფუჭდა ის ღვინო. ქვევრი რომ გაიხსნება, თუ მაშინათვე არ გადაისხა სხვა ჭურჭელში, ფუჭდება ღვინოო, გამიგია! - თქვა გამომძიებელმა.
- არ არის ღვინო გაფუჭებული. ძროხის შპრიცით ამოვიღე და გავსინჯე! - გამოტყდა ბაგი. - რამდენ გრამი ღვინო ამოვიღე ზუსტად იმდენი არაყი შევუშვი ისევ იმავე შპრიცით. არაყი ღვინოზე მსუბუქია და ზევიდან ტივტივებს! არ არის ღვინო გაფუჭებული, თავს დავდებ თუ გინდათ!
- რომელი შპრიცით ამოიღეთ, თქვენი ვეტექიმი მძახალის შპირცით? - დაინტერესდა გამომძიებელი.
- არა, სხვა შპრიცით. რა ხართ მაინც ეს გამომძიებლები, არაფერი გავიწყდებათ!
- არ გვაქვს უფლება რომ დაგვავიწყდეს. ჩვენ რომ რამე დაგვავიწყდეს და ოქმებში დაფიქსიერებული ფაქტებიდან გამომდინარე არ გავაკეთეთ დასკვნები, ხომ დავიღუპებით! ცოტაოდენი გადახრა და მაშინვე მიკერძოებაში ჩაგვეთვლება და ეჭვის თვალით შემოგვხედავენ, ქრთამი აიღოო, იფიქრებენ. - თქვა გამომძიებელმა. - თქვენ რა იცით, დაზარალებული უნაყოფო იყო თუ არა?
- მეორე ცოლისაგანაც არ ყოლია შვილი და იქიდან! - თქვა ბაგიმ.
გამომძიებელმა ყვითელი სანთებელა კისერზე მარყუჟით ჩამოკიდებული დაბინდული ხელის თაბაშირზე დააკაკუნა.
- ბანდიტების ტყვიაა? - დაბინდულ ხელზე ჩაეკითხა ბაგი. - "ბანდიტსკაია პულიაო", რომ იტყვიან, ის არის?
- სამსახურებრივი ტრავმაა! - მოკლედ მოუჭრა გამომძიებელმა და მაგიდას მიუჯდა. - რამდენი ღვინო ასხია იმ ქვევრში?
- ათკოკიანი ქვევრია. კოკაში ოცდაოთხი ლიტრაა. ორასორმოცი ლიტრა გამოდის, - თქვა ბაგიმ.
- ჩავჯდებით ახლა მე და შენ ჩემს მანქანაში, წავალთ შენს სოფელში, მივადგებით ბიძაშენის სახლს, ვნახავთ იმ ქვევრს და თუ ის, რაც შენ ილაპარაკე, მართალი გამოდგა, ხომ კარგი, თუ არადა, გახეხინებ ციხეს! - ძალიან მშვიდად უთხრა გამომძიებელმა ბაგის და სიგარეტს მოუკიდა. - თუ ღვინოს შევატყვე რომ მართლა ძველია, ორას მანეთს მოგცემ ნაღდ ფულად!
- ისედაც გაჩუქებთ, ბატონო! - შეაგება ბაგიმ.
- არავითარ შემთხვევაში! - ძალიან მკაცრად დააკაკუნა მაგიდაზე სანთებელა გამომძიებელმა. - მე ქრთამს არ ვიღებ!
- არც მიკადრებია, ქრთამი აიღეთ-მეთქი! - დაიბნა ბაგი.
- ჩვემ იურისტებს არაფერი გამოგვეპარება! - ღრმა ნაფაზი დაარტყა გამომძიებელმა. - თქვენ ჩემზე იფიქრეთ, ეს ცალხელა კაცი საჭეს ვერ მიუჯდება, სოფელში წასვლა გამოსაცდელად მითხრა - იმაში დასარწმუნებლად, მართლა არსებობს ის ღვინო თუ არა, მერე ადგება და მეტყვის, აქეთ მომართვი ღვინოოო, ასე არ არის? სხვა ღვინოს შემოპარებაც შეიძლება ამ შემთხვევაში, ტყუილს ვამბობ?
- როგორ გეკადრებათ, ბატონო! - აღშფოთების გამოსახატავად სრული პიჯაკის ზედიზედ ორჯერ გასწორება არ ეყო ბაგის. - არასოდეს უთქვამს ბაგი დარასელიას ტყუილი და ამ სიბერეში რა ათქმევინებდა!.. ახლავე წავიდეთ, მაგრამ ფულს ნუ შემომთავაზებთ ღვინოში, არ ავიღებ მაინც! ოცდარვა წელზე მეტია იმ ღვინოს არ გავკარებივართ დარასელიები და ფულს ავიღებ, როგორ გგონიათ?
გამომძიებელი თაბაშირში ჩასმულ საკუთარ ხელს დააცქერდა.
- აბა, მართლა არსებობს ოცდარვა წლის ღვინო? - იკითხა მან და სტენოგრაფისტ გოგოს შეხედა.
- შვილებს გეფიცებით, ხვიჩას და კაჯის და, შვილიშვილებსაც, ქეთის და უმცროს ხვიჩას! - ფიცი მაგიდაზე ხელის დატყაპუნებით წარმოთქვა ბაგიმ.
გამომძიებელი ისევ სტენოგრაფისტ გოგოს მიაჩერდა, სტენოგრაფისტმა კი დაკითხვის ოქმში ჩაიხედა, თითქოს იქ უნდა ამოიკითხოს პასუხიო.
- შეიძლება ღმერთმა გამომიგზავნა თქვენი თავი, რომ თქვენ მოგცეთ ის ღვინო! - თქვა ბაგიმ. - რომც არ გამიშვათ მაინც გაჩუქებთ იმ ღვინოს. სულ ერთია, ჩემი ბიჭები მაინც გამომიყვანენ აქედან, აგერ ნახავთ თუ არა!.. ოღონდ ამ ღვინოს ამბავი ჩვენ სამს შორის უნდა მოკვდეს. არც ჩემმა ბიჭებმა და არც ჩემმა სიძემ არ იციან მაგ ღვინის ამბავი. ახალგაზრდები არიან, რაც არ უნდა იყოს, შეიძლება ცდუნებისთვის ვერ გაეძლოთ და ბიძაჩემის წყევლა არ ასცდებოდათ მაშინ!
- აბა მე დაწყევლილ ღვინოს მტენი?! - აღშფოთდა გამომძიებელი.
- სიტყვას მოჰყვა, თორემ ღვინო კი არ დაუწყევლია ბიძაჩემს, ქვევრზე თქვა, გადაუძახეთ ხევშიო. კაცი სიკვდილის წინ რომ დაიბარებს, გადაუძახეთ ქვევრს ხევშიო, ასე გამოდის, რომ იმ ქვევრიდან ღვინო ჩვენი გვარის კაცს არ დაელევა. აი თქვენთვის კი ნამდვილად ალალი იქნება. ხომ გითხარით, ალბათ ღმერთმა გამომიგზავნა თქვენი თავი-მეთქი?
- დაზარალებულისაც? - გესლიანად იკითხა გამომძიებელმა.
- შეიძლება!.. იმიტომ რომ, ის უხსენებელი დაზარალებული რომ არ ყოფილიყო, ვერც თქვენ შეგხვდებოდით...
- ორას მანეთს მოგცემ ნაღდ ფულს იმ ღვინოში, თუ არ აიღებ ჩაგალპობ ციხეში! - თქვა გამომძიებელმა. - თუ მატყუებ, მაშინაც ჩაგალპობ!
- ვერ ავიღებ მე ფულს! რა სინდისით დავუნთო მერე ბიძაჩემს სანთელი საკურთხზე, ან როგორი თვალით შევხედო, როცა იმქვეყნად შევხვდებით ერთმანეთს?!
- აი ამ ხელებით მოგახრჩობ, თუ არ აიღებ! - კბილებიდან გამოსცრა გამომძიებელმა და ბაგი დარასელიას ჯერ საღი ხელი აჩვენა, შემდეგ თაბაშირში ჩასმულიც.
- არ ავიღებ! - თქვა ბაგიმ. - ბიძაჩემის სული არ მაპატიებს!
- მე კიდევ გჭირდებით, თუ შემიძლია წავიდე? - გაუბედავად იკითხა სტენოგრაფისტმა გოგომ.
- წადი, მაგრამ არ გაინტერესებს მაინც, როგორ დამთავრდება ეს ამბავი? - გაოცება ვერ დამალა გამომძიებელმა.
- ის ფული, ღვინოში რომ სთავაზობთ ეჭვმიტანილს, აიღეთ და დაზარალებულს მიეცით კომპენსაციად ეჭვმიტანილის სახელით, ისიც ადგება და საჩივარს გამოიტანს. მერე თქვენც ადექით და იჩუქეთ ის ღვინო და მერე მეორე ოცდარვა წელი მაინც დაგრჩებათ მოსაგონრად და სატრაბახოდაც მისი გემო! - უპასუხა სტენოგრაფისტმა გოგომ და მისი კდემისთვის შეუფერებელი თავდაჯერებულობით გაიღიმა.
 
© „ლიტერატურაცხელიშოკოლადი
 

სტიქიოსნობა

$
0
0

ზაზა ფაჩუაშვილი

32 წლის წინათ, როცა მე და მამაჩემი “ლაზის” მარკის ავტობუსში გავიჭედეთ და ლაგოდეხის რაიონის სოფელ კავშირისკენ წავრახრახდით, მშვენიერი დღე იყო და, თუ ჩვენი გადახრილი ავტობუსის ტექნიკურ მდგომარეობას არ გავითვალისწინებდით, სტიქიის მომასწავებელი არაფერი იგრძნობოდა.
40 მგზავრის ნაცვლად 80 სულიერი ერთეულით და უამრავი უსულო საგნით გატენილი ავტობუსი ასფალტამოტეხილ გზაზე ისეთი თამამი ამპლიტუდით მიირწეოდა, ნამდვილად გააკვირვებდა დღევანდელი “ნისანის” მონარნარე ელექტრომობილის კონსტრუქტორებს. დღეს მეც ძალიან მიკვირს, მოსახვევებში როგორ არ ვყირავდებოდით, მაგრამ მაშინ ამაზე სულაც არ ვფიქრობდი და ერთი სული მქონდა, როდის დაუძახებდა მხიარული მამაჩემი ჯმუხ მძღოლს, ე, მაქანა გამიჩერეო.
ძალიან მიყვარდა მამასთან ერთად სოფელში წასვლა. ეს სურვილი განსაკუთრებით გამიმძაფრდა 13-14 წლის ასაკში, როცა მამაჩემს უკვე მთელი დატვირთვით ვეხმარებოდი და იმის უფლებაც მქონდა, რომ სახიფათო სიმაღლეზე მის მაგივრად მე ავსულიყავი. უწონადობაში გადამყვანი სიხარული მეუფლებოდა ხოლმე, როცა ბოსლის სახურავზე ფიცრის დასაჭედებლად ან შიფერის გამოსაცვლელად ავდიოდი. მამაჩემი, ბებიაჩემი და ბაბუაჩემი კი დაბლიდან მგულშემატკივრობდნენ. ბაბუაჩემი გაღიმებული იდგა და მოჭუტული თვალები უწყლიანდებოდა; ბებიაჩემი ფორიაქობდა და კაცებს საყვედურობდა, ეს ბოვში რატო აუშვით მაღლაო. მამაჩემი თითქოს წყნარად მიყურებდა, მაგრამ ვამჩნევდი, რომ ჩემს ყოველ მოძრაობას იმეორებდა: ჩემთან ერთად მიხოხავდა, ჩემთან ერთად ამაგრებდა სიმძიმეებს, აჭედებდა, აძრობდა და ბოლოს საქმიანი ტონით დამიძახებდა, ჰე, ეყოფა ახლა, მაგას მეტი არაფერი უნდაო. მეც სანამ ჩამოვიდოდი, მთელ ძალებს ვიკრებდი, რომ სახეზე გამოხატული კმაყოფილება დამემალა, თუმცა ბებიაჩემთან რას გავხდებოდი. როგორც კი მომიგულებდა, მაშინვე მოიქცევდა ხელისგულებში ჩემს ლოყებს, სახეს ახლოს მომიტანდა და მიჩურჩულებდა:
- რა გიხარია, ბებია, გამისკდა გული, აღარ ახვიდე მაღლა. მაგას ბაბუაშენი და მამაშენი მიხედავენ.
მერე თითებს მომითათუნებდა, მუდარით სავსე თვალებით შემომხედავდა, რომ მისთვის დამეჯერებია და საქმეზე გატრიალდებოდა.
ამასობაში მამაჩემი და ბაბუაჩემი ახალ სიმაღლლეებს შეჰყურებდნენ და შეკეთების ვარიანტებზე ბჭობდნენ. მერე დავალებასაც მომცემდნენ და ისევ იწყებოდა ფარდულიდან გამოსული ბებიაჩემის გულისფანცქალი, რაც სასიამოვნო სიამაყით მავსებდა.
იმ დღესაც, 32 წლის წინათ, 4 საათის განმავლობაში საბჭოთა განზომილებაში მგზავრობის შემდეგ, როგორც იქნა მივაღწიეთ გრიგოლას სანატრელ ბოგირამდე და შვებით ამოვისუნთქეთ. შებინდებული იყო, როცა ეზოში შევედით და განათებულ ფანჯარაში შევიხედეთ. მაგიდასთან ისხდნენ თავდახრილები. ბებიაჩემს ხელში ნემსი და ძაფი ეჭირა და თითქოს ცხვირთან მიტანილ ნაჭერს უმიზნებდა, ბაბუაჩემს კი თავი გაზეთში ჰქონდა ჩარგული. ფანჯარაზე კაკუნს რომ არავინ გამოეხმაურა, კარი შევაღეთ და… ჩათვლიმა, თურმე, ორივეს. იმ კარის ჭრიალზე ვინ არ გაიღვიძებდა და ატყდა “უიმე, თქვენ გენაცვალეთ და ვაიმე, თქვენი ჭირიმეს” ტრიალი. ბებიაჩემი არ შეცვლილა, ყოველთვის ასეთი იყო და პირიდან სულ თაფლი და თათარა ამოდიოდა. ბაბუაჩემი კი თავშეკავებით უმკლავდებოდა მოზღვავებულ სიხარულს. როგორ ვატყობდი? - ჩვენი დანახვისას პატარა ბავშვივით მოუგროვდებოდა ხოლმე ტუჩები, თითქოს ტირილი უნდა დაიწყოსო. ძლივს ახერხებდა გაღიმებას და გულში ჩაკვრას. მერე ცოტა შეყოვნდებოდა და ხელს რომ გაგიშვებდა, ჩვეულებრივი ვანო პაპა იყო, მაგარი კაცი, სოფლის თამადა და თავი. მიცვალებულსაც კი არ უშვებდნენ საფლავში მის მიერ წარმოთქმული გამოსათხოვარი სიტყვის გარეშე.
მოკითხვას უმალ მოჰყვა ყველი, პური, მჟავე, ჩახოხბილი და ლიტრანახევრიანი რქაწითელი, მაგრამ ბებიაჩემი რის ბებიაჩემი იქნებოდა, ხაჭაპურის, ჩიჟი-პიჟისა და შემწვარი წიწილას გარეშე რომ დავეძინებიეთ. ჩვენს სავახშმო იდილიას კი, ჩემი აზრით, ძალიანაც უხდებოდა შხაპუნა წვიმის ფონი. ერთი-ორჯერ ელვა და ჭექა-ქუხილი უსიამოდ კი შემოგვეჭრა ოთახში, მაგრამ რქაწითლით გათამამებულებს ამისთვის ყურადღებაც არ მიგვიქცევია. წვიმის გამო მეორე სართულზე ასვლა დაგვეზარა და ყველანი დაბლა, ჩვენს საყვარელ ოთახში დავწექით. ბებიაჩემმა ტახტზე მოისვენა, მამაკაცები კი “სეტკიან კრაოტებში” გამოვიჭიმეთ. უბედნიერესი ადამიანი ვიყავი, როცა საბანში გავეხვიე, ჩავთბი და უფროსების ტკბილ საუბარს მივაყურე.
ზუსტად ვეღარ ვიხსენებ, რამ გამაღვიძა, წყლის სისველემ თუ უფროსების ხმაურმა, მაგრამ, როცა თვალი გავახილე, სველში ვიწექი, უფროსები კი მუხლამდე წყალში იდგნენ და აქეთ-იქით აწყდებოდნენ. უფრო სწორად, კარს ბებიაჩემი აწყდებოდა და ყვიროდა, გამიშვით, საქონელი დამეხრჩობა, ბაგაზე მიბმული დავტოვეო. ბაბუაჩემი და მამაჩემი კი აკავებდნენ, ქალო, რა დროს ძროხებია, ჩამოიქცა ცა, გარეთ რა გინდაო. ეს რა არის-მეთქი, - აღმომხდა ამასობაში და მამაჩემს მაშინ გავახსენდი მძინარე ბავშვი. სანამ ჩემამდე მოაღწევდა, საწოლზე წამოვხტი, მაგრამ “სეტკა” უფრო ჩაიწია და კოჭებამდე წყალში ჩავდექი. მამაჩემმა ხელში ამიყვანა და ტახტზე გადამიყვანა. სულ სველი ვიყავი. მერე, სანამ “ვეშოლკამდე” მივიდოდა, გასამშრალებელსა და ტანსაცმელს მომიტანდა, ბებიაჩემმა დრო იხელთა, ბაბუაჩემს გაუსხლტდა და გარეთ გავარდა. კარის გაღება და ოთახში ნიაღვრის შემოვარდნა ერთი იყო. მაშინ მთელი სიცხადით გავიგონე და დავინახე ჭექა-ქუხილის გამაყრუებელი ხმაური და ცეცხლოვანი მძვინვარება. ახლა, ამ სტრიქონების შემდეგაც კი, მიგუბდება ყურები და მიჭრელდება თვალები.
მამაჩემი ბებიაჩემს გაჰყვა, ბაბუაჩემი კი მარნისკენ წასულა “ლამფის” გამოსატანად. მე კარგა ხანს დავრჩი გაშეშებული. თითქოს, იმ ცას, ზემოდან რომ ჩამოიქცა, ჩემი სახურავისტოლა ვაჟკაცობა სულ მთლად გაეცამტვერებინა და მიწაზე დაენარცხებინა.
იმდენხანს ვიყავი სახტად, რამდენი დროც დასჭირდებოდა ბაბუაჩემის მიერ მუხლამდე წყალში მოცურავე სკამების, “კალოშების”, რეზინის ჩექმების, წინდებჩაწყობილი ფეხსაცმელების, ღია ვერანდაზე მდგარი ხის კუშეტკის, თავსხმამდე თხილითა და სიმინდით სავსე ალუმინის თასების, ქვაბების, სიმინდის ტაროების, ცოცხების, იატაკისა და კართან აყუდებული ხელჯოხების ატორტმანებული ბარიერის გადალახვას, სერვანდის უჯრაში ასანთის პოვნას, გაკვრას, სერვანდის თავიდან “ლამფის” ჩამოღებას, ანთებას და უკან ვერანდაზე გამოსვლას. ფანჯრიდან დანახულმა ბაბუაჩემის შუქურამ ერთიანად გამომაფხიზლა, მამაჩემი და ბებიაჩემი მომანატრა, თითქოს საუკუნე გასულიყო, რაც ჩემგან შველას ითხოვდნენ. იმ სუსტ “ლამფის” შუქს იმაზე მეტი ძალა აღმოაჩნდა, ვიდრე ჯოჯოხეთური უკუნისა და ზევსისებური ელვის დამაბრმავებელ მონაცვლეობას. სანამ ბაბუაჩემი ვერანდას გაივლიდა და ეზოში გასასვლელ კარამდე მიაღწევდა, შარვალი ავიკაპიწე და ტახტიდან ჩამოვხტი. თითქოს კოჭიდან მუხლამდე რაღაცამ გამსერა და სხეულში ყინვა შემოუშვა. გამაჟრჟოლა. წყლის ზედაპირს ხელი მოვავლე და სეტყვის კაკლებისაგან შეწეპებული ყინულის ნაჭრები ამოვიღე. ამ შეყინული ტეხილებით ყოფილა სავსე ზედაპირი. პირველი ნაბიჯი გამიჭირდა, მაგრამ ყოველი მომდევნო სულ უფრო და უფრო მიადვილდებოდა და როცა ვერანდაზე გავედი და ბაბუაჩემს დავეწიე, ფეხების ტკივილს ვეღარც ვგრძნობდი. ან რა უნდა მეგრძნო, როცა გამუდმებულ ელვას და კაკლისოდენა სეტყვას ღამე სულ მთლად გაეღიავებინა, გარემო კი წაეშალა. მოაჯირიდან მხოლოდ ორი ნაბიჯის გადადგმა გვჭირდებოდა, რომ მეორე სართულის დიდი აივნის ქვეშ შევსულიყავით, რომლის გავლის შემდეგ კიდევ ხუთი ნაბიჯის გადადგმა დაგვჭირდებოდა ბოსელში შესვლამდე, სადაც ჩვენები გვეგულებოდნენ. ბაბუაჩემმა ლამფა იღლიის ქვეშ მოიქცია და ვერანდის ქვეშ შევარდა. მეც მივყევი, მაგრამ თავპირში იმდენი ხოშკაკალა მომხვდა, ყურები სულ ამეწვა. ასე ჩვენმა დამსახურებულმა პედაგოგებმაც კი არ იცოდნენ ყურების ტკენა. აივნის ქვეშ დაგუბებული წყალი აღარ იყო, მაგრამ ჩქარ დინებას იმდენი ხარა-ხურა მოჰქონდა, რომ კოჭები მთლად დაგვეჟეჟა.
ხუთი ნაბიჯის გადადგმა აღარ დაგვჭირვებია, ბოსლის მხრიდან მამაჩემის ხმა გვიახლოვდებოდა. მოდი, მოდი, დედა, აქეთ, უყვიროდა ის ბებიაჩემს. ცოტაც და ორივე აივნის ქვეშ შემოვიდნენ. მამაჩემს მკლავები აეწია, თავის გარშემო მრგვალად შეეკრა და სიდედრს გადაფარებოდა. ბებიაჩემს კი ისეთი ფერმკრთალი სახე ჰქონდა, ელვის ფონზეც კი ემჩნეოდა. მარიამ! - მომესმა ბაბუაჩემის შეშინებული ხმა. გამიკვირდა, ასე არასოდეს მიმართავდა ცოლს, ჩვეულებრივ მაროს ეძახდა. მარიამ! - გაისმა მეორედ, რასაც მამაჩემის ძახილი მოჰყვა, ჩქარა, ჩქარა, მეორე სართულზე ავიდეთო. ბებიაჩემმა კიბეზე ასვლა ვეღარ შეძლო და მამაჩემმა აიტატა. ხელი მეც შევაშველე. ბებიამ კი მარცხენა მომხვია და მომეხუტა, თითქოს სტიქიის მიერ წართმეული პატარა ვაჟკაცობის ნაცვლად სიკვდილამდე მისატანი რაინდობა დამიბრუნა.
მეორე სართულზე შევტყაპუნდით თუ არა, ბებიაჩემს კანკალი დააწყებინა. ტახტზე დავსვით და ყურება დავუწყეთ. უფრო სწორად, მე და ბაბუაჩემი ვუყურებდით, როგორ ხტოდა ერთ ადგილზე თავიდან ფეხებამდე ათრთოლებული ქალი, თორემ მამაჩემმა სველი პერანგი გაიხადა, ჩაიმუხლა, ბებიაჩემის გაყინული ფეხები გულში ჩაიკრა და ორივე ხელით დაუწყო ზელა. დროდადრო ფეხები პირთან მიჰქონდა, აორთქლებდა და ისევ ზელდა. როგორც იქნა, მეც გამოვერკვიე, მივვარდი ბებიას და ხელების ზელა დავუწყე. ცოტა ხანში თავად ვიგრძენი, როგორ გამითბა სხეული და ბებიაჩემმაც იწყო დაშოშმინება. როგორც კი ტუჩების თრთოლვამ გაუარა, ბუტბუტი დაიწყო: ღმერთო, შენ გვიშველე! ღმერთო, შენ გვიშველე! ღმერთო, შენ გვიშველე!
მარიამ! - გაისმა მესამედ ბაბუაჩემის უკვე გამამხნევებელი ტონი და დავცხრით, დავეყარეთ დივანზე ერთმანეთთან მიხუტებულები. ნელ-ნელა გუგუნიც მიწყნარდა. უკვე თენდებოდა, მაგრამ განძრევის თავი არ გვქონდა და ჩავყუჩდით.
რამდენი დრო გავიდა, არ ვიცი, მაგრამ დილით ისეთი მზე ამოვიდა, კოშმარული ღამე სიზმარი გეგონებოდათ. წამოვვარდით, გავვარდით აივანზე, ვისაც როგორი სისწრაფით შეგვეძლო და გავშეშდით. არემარე გადათეთრებულიყო, ფოთლისა და მწვანე ფერის ნასახიც კი არსად ჩანდა. ეზოში თოვლივით იდო ნახევარ მეტრამდე სეტყვა, რომელსაც სიცოცხლის ნიშანწყალიც თან ჩაეტანა და ჩაეყინა. მეზობლებს გადავხედეთ, ზოგი ჩვენსავით აივნიდან იყურებოდა, ზოგი უკვე ეზოში ფუსფუსებდა.
- ჰეი! რავა ხართ, ბიჯო! ღუტო!.. რაჟდენ!… სარიმან!… გრიგოლ!.. ანდრო! - რიგრიგობით გასძახა კარის მეზობლებს მამაჩემმა.
- კარგად, კარგად დევიქეცით, გონია, თქვენ, რავა ხართ! - შეგვეხმიანენ აქეთ-იქიდან.
- რა ვიცი, რავა ვართ, ახლა ვნახავ და მოგახსენებთ, - ჩაილაპარაკა მამაჩემმა და ქვემოთ ჩავიდა. ჩავყევით.
სულიერიდან მხოლოდ ვენახი დაგვეღუპა. ბებიაჩემის თავგანწირვამ ძროხები დახრჩობას გადაარჩინა. საქათმე არ ჩანგრეულა და ქანდარაზე შეფენილ ქათმებს წყალი ვერ მისწვდენოდა. ღორებს ახალ წლამდე ყოველთვის უმართლებთ. ისეთ ჩაბეტონებულ სადგომებში არიან, წარღვნაც ვერაფერს დააკლებდათ. წიწილებიც ბეტონის ფარდულმა გადაარჩინა, სადაც დიდი წყალი ვერ შევარდა.
პირველ სართულზე წყალს სქელი ლამი და მასში ამოსვრილი ნივთები დაეტოვებინა. ბებიაჩემმა ერთი კი შეიცხადა, მაგრამ ბაბუაჩემის ღიმილიანმა შეძახებამ, ნეტა შენც, მოგცლია, მთავარია ცოცხლები ვართო, ვიშვიში შეაწყვეტინა. კარ-მიდამოს შემოვლა სახლის უკან ვენახში გავაგრძელეთ. ბაბუაჩემი პირველივე მწკრივთან ჩაიკეცა და ვეღარ ავაყენეთ. მსხმოიარე რქაწითელიდან მხოლოდ ძირები და მსხვილი ყლორტები დარჩენილიყო და ისიც დახეთქილ-დაპობილი.
საბედნიეროდ მაშინვე მოვიდა ოჯახის კიდევ ერთი წევრი, რაიონულ საავადმყოფოში მორიგედ მყოფი ნინა ბებო, ბებიაჩემის უმცროსი და, სანიტარული მანქანით და გულისხეთქებით, ცოცხლები ხართო. გააქანეს ბაბუაჩემი საავადმყოფოში. როგორც აღმოჩნდა, წნევასაც დაურტყამს და კუჭის წყლულიც გახეთქია. გადაჰყვა კაცი თავის ვენახს, რომელიც მალევე ავჩეხეთ და მერე ვეღარ გავაშენეთ მის გარეშე. ბაბუაჩემი მობრუნდა და რამდენიმე თვეში ფეხზეც დადგა, მაგრამ მუშაობა აღარ შეეძლო და თან რაღაც უცნაური გულჩვილობა დასჩემდა. თბილისიდან ჩასულებს დაგვინახავდა თუ არა, მკაცრი და შეუვალი ხასიათის მქონე კაცს სულ ცრემლი მოსდიოდა და ხმა უვარდებოდა. მისი გადამეტებული სიმკაცრე მთლიანად გახარჯულიყო და მის ადგილზე ცრემლისმომყვანი სიყვარული აღმოცენებულიყო.
ათი წელია ჩემს სოფელში აღარ ვყოფილვარ, მას შემდეგ, რაც ბაბუაჩემს ორივე ბებია მიჰყვა და კარიც გამოიკეტა. ამ წუთას კი ისე მომენატრა იქაურობა, უნდა წავიდე. რქაწითელიც უნდა ჩავყარო. ტყუილად ხომ არ დაადნო ერთი კვირის მცხუნვარების შემდეგ მაშინდელმა მზემ წვიმისა და ცივი ქარის ნაბიჭვარი სეტყვა.
 

© "24 საათი"

Viewing all 393 articles
Browse latest View live